پروازی با نخستین‌های بسیار!

هوای نیمه‌ابری پایگاه پرتاب‌های فضایی کاناورال هر لحظه ممکن بود توفانی شود و به همین دلیل همه دعا می‌کردند تا قبل از پایان شمارش معکوس وضعیت جوی به‌هم نریزد. چون در این صورت امکان لغو پرتاب وجود داشت. ونس برند، فرمانده فضاپیما قبلا در ماموریت مداری مهم یعنی پرواز آزمایشی سایوز- آپولو، فرماندهی را به انجام رساند و طعم سفر به فضا را چشیده بود. اما سه عضو دیگر پرواز یعنی رابرت اورمایر، جوزف آلن و ویلیام لنوار برای نخستین بار راهی مدار زمین می‌شدند.
این سفر فضاپیمای کلمبیا از چند نظر منحصر به فرد بود: نخستین پرواز یک ناو کیهانی با چهار سرنشین به‌شمار می‌رفت. به‌علاوه کلمبیا اولین سفینه فضایی بود که در تاریخ فضانوردی به‌طور مکرر آن هم برای پنجمین بار به فضا سفر می‌کرد و بالاخره این ماموریت نخستین ماموریت تجاری برای قراردادن ماهواره در مدار زمین به‌شمار می‌رفت.
از جمله اهداف در نظر گرفته شده برای پرواز پنجم کلمبیا غیر از ماموریت اصلی که قراردادن دو ماهواره مخابراتی اس.بی.اس- سی و آنیک-5 در مدار زمین بود می‌توان به موارد زیر می‌توان اشاره کرد: آزمایش لباس‌های فضایی جدید، راهپیمایی در فضا، انجام یک سری آزمایش در مورد چگونگی عملکرد سامانه‌های گوناگون سفینه، انجام چند آزمایش علمی مربوط به دانشجویان، انجام یک سری آزمایش در مورد چگونگی عملکرد سامانه‌های گوناگون خود سفینه، بررسی چگونگی همزیستی چهار فضانورد در فضا از لحاظ پزشکی، روانپزشکی و جامعه‌شناسی، آزمایش سیستم فرود خودکار برای بازگشت به زمین، بررسی اثرات تغییرات انجام شده در چگونگی عملیات بازیافت فضانوردان پس از فرودآمدن و توقف در باند پرواز.در 21 آبان/ 12 نوامبر، جو آلن آنیک-سی3 را از مخزن بار فضاپیما رها کرد. این ماهواره بعد از 45 دقیقه سرعت گرفت و به طرف مدار پیش‌بینی شده هدایت شد. به این ترتیب به هدف اصلی پرواز جامه عمل پوشانده شد. در 24 آبان/ 15 نوامبر، آلن و لنوار باید به راهپیمایی فضایی 5/3 ساعته دست می‌زدند. آخرین راهپیمایی فضایی فضانوردان آمریکایی در فوریه 1974 و در جریان ماموریت ایستگاه فضایی اسکای لب صورت گرفته بود. در 23 آبان
/ 14نوامبر، آلن و لنوار باید لباس‌های جدید راهپیمایی را آزمایش می‌کردند، اما لنوار بعد از صبحانه حالت تهوع داشت و آلن نیز دچار همین وضعیت بود که به‌اصطلاح به آن «فضا زدگی» می‌گویند. به همین دلیل کارشناسان مرکز هدایت پرواز به آنها استراحت دادند تا حالشان بهتر شود. روز بعد وقتی در اتاقک مخصوص راهپیمایی، لباس را بررسی کردند متوجه شدند هر دو لباس دارای نقص فنی است. تهویه هوای لباس آلن بعد از چند دقیقه از کار افتاد و دستگاه تنظیم فشار لباس لنوار فشار لازم را نتوانست تامین کند. با بروز این مشکلات، آنها مجبور شدند راهپیمایی در فضا را تعطیل کنند. در 25آبان/ 16 نوامبر کلمبیا مدار را به مقصد زمین ترک کرد. طبق برنامه، فرود باید به شکل خودکار انجام می‌شد اما به دلیل وجود لایه ضخیم ابر، ونس برند هدایت دستی را در ارتفاع 12 کیلومتری به‌عهده گرفت و به نرمی سفینه را در پایگاه ادواردز نشاند.

سیروس برزو

دانش