بررسی بازتاب راهپیمایی اربعین در رسانه‌های خارجی

دل کنعانی و آواره‌‌ای دارم ...

این بار اول نیست و حتما بار آخر هم نخواهد بود که اربعین سید و سالار شهیدان، میلیون‌ها عاشق را به سمت سرزمینی می‌کشاند که روزی حسین(ع) و یارانش درس بزرگی از انسانیت، رفاقت، ادب و اخلاص و آزادگی به کل جهان دادند. مردمانی که از سرتا‌سر جهان به شوق وصل نگاهی به نگاهی امام شهیدشان، ترک یار و دیار می‌کنند و عازم کربلا هستند. ما رسانه‌های جهان چقدر در بازتاب این اتفاق می‌کوشند؟ آیا سکوت برخی رسانه‌ها کماکان ادامه دارد؟ آیا با توجه به اهمیت اربعین امام حسین و سکوت خبری برخی رسانه‌های خبری، تلاشی دوچندان برای نشان دادن اهمیت این مراسم شده است؟
کد خبر: ۱۱۷۳۵۶۷

اربعین حسینی

در فرهنگ عاشورای حسینی، اربعین به چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) گفته میشود که مصادف با روز بیستم ماه صفر است. به روایتی روز 20 صفر ـ یعنی اربعین ـ زمانی است که حرم امام حسین (ع) یعنی کاروان اسرا، به سمت کربلا بازگشتند. در روز بیستم صفر نیز شیعیان همهساله عظیمترین مراسم سوگواری را در کشورها و شهرهای مختلف برپا میکنند. در خود شهر کربلا نیز، اربعین حسینی عظمت و شکوه خاصی دارد و دستههای عزادار، مراسمی پرشور برپا میکنند. سوال اصلی این گزارش اما این است که آیا رسانههای خبری در جهان، آنطور که باید به پوشش خبری این مراسم میپردازند؟ باید گفت اقلیتی از رسانههای جهان به صورت عادلانه و حرفهای این اتفاق را پوشش میدهند، اما عمدتا به‌‌رغم اینکه پیادهروی اربعین ارزش خبری بزرگ و شگفتی دارد آن را پوشش نمیدهند در حالی که ۲۰ میلیون کنشگر فعال در بازه زمانی محدود برای انجام یک عمل عبادی دور هم جمع میشوند که برای مخاطب عمومی جهان این خبر جذاب است.

بازتابهای خبری

آنچه در طول این سالها نشان میدهد این است که خط خبری رسانههای خارجی را در باب پوشش مراسم میلیونی اربعین میتوان به سه دسته تقسیم کرد: دسته اول رسانههایی هستند که فقط به انتشار خبری از این پدیده بزرگ انسانی بسنده میکنند و آن را صرفا یک مراسم مذهبی میدانند. دسته دوم تلاش میکنند با حفظ رسالت خبری بجز پوشش خبری این مراسم، به ابعاد متفاوت این پدیده عظیم توجه کنند و برخی دیگر نیز براحتی از کنار آن عبور، و تلاش میکنند بیشتر به حاشیههای آن دامن بزنند. سال 95 و همزمان با اربعین، شبکه تلویزیونی المنار اعلام کرد زوار 80 کشور جهان در مراسم اربعین حضور داشتند. فرات نیوز از حضور 30 میلیون زائر اربعین در کربلا خبر داد و آن را یک سونامی انسانی توصیف کرد.

سیسیتیوی چین نوشت: میلیونها زائر از سراسر جهان در شهر مقدس کربلا جمع شدند تا مراسم اربعین را برگزار کنند، مراسمی که از جمله مهمترین مناسبتهای مذهبی در تقویم اسلامی است. این مراسم سالانه شیعه، حدودا پنج برابر بیش از مراسم حج، جمعیت مردم را به خود جذب میکند و شامل یک پیادهروی
80 کیلومتری است که از نجف شروع میشود و پنج روز طول میکشد تا با رسیدن به شهر مقدس کربلا تکمیل شود. اینترنشنال بیزینس تایمز نیز این مراسم را بسیار شگفتانگیز توصیف کرده و نوشت: بیش از 22 میلیون زائر به کربلا رفتهاند که این یک رکورد محسوب میشود. اربعین بزرگترین گردهمایی سالانه در دنیاست که شمار زائران آن خیلی فراتر از آیینهای بزرگ دیگر ادیان است. ماجد شنکالی در مصاحبه با پایگاه الفراتنیوز، حضور گسترده زائران اربعین امام حسین (ع) امسال را بزرگترین تجمع دینی در دنیا توصیف کرد که حامل پیام صلح آشکاری است .

فقط یک جستوجوی ساده

اصلیترین راهبردی که رسانههای جهان در پیش گرفتهاند تقلیل و تخفیف این رویداد است و تلاش میکنند این رویداد را کوچکتر از آن چیزی که هست نشان دهند. مثلا گزارش میکنند که «هزاران نفر برای زیارت امام سوم شیعیان پیادهروی کردند».

استفاده از عنوان «امام سوم شیعیان» نیز راهبردی برای محدود و فرقهای مطرح کردن این رویداد است تا به عنوان اتفاقی درونمذهبی و حتی درونفرقهای مطرح شود.

حربه دیگر استفاده از تصاویر نامناسب است. جستوجوی عبارت ashoura در گوگل شاید شما را با صحنههای خوبی مواجه نکند. صحنههایی وحشتناک از قمهزنی که چهره خوبی از مسلمانان را در جهان نشان نمیدهد. با این حال اگر یک جستوجوی ساده درباره اربعین و مراسمهای خاص آن داشته باشید، کلماتی مانند Arbaeen walk، arbaeen و.. را بزنید، مطالب بسیاری در این باره خواهید خواند. سایت خبری ایندیپندنت سال گذشته در مقالهای نوشت پس از شکست داعش، شیعیان جهان این بار در بزرگترین گردهماییشان شرکت خواهند کرد. پایگاه بزرگی به نام «حسین (ع) کیست؟» هم مطالب و مولتی مدیاهای بسیاری درباره گردهمایی اربعین در فضای مجازی منتشر کرده است.

زائران اربعین

یکی دیگر از جستوجوها درباره اربعین عبارت رائران اربعین یا Arbaeen pilgrimage است. مطالب سایتهای خارجی مانند بی.بی.سی و سی.ان.ان در این جستوجو بیشتر به چشم میخورد. پرستیوی، خبرگزاری مهر و ایکنا هم با چنین کلید واژهای مطالب انگلیسی خود را در فضای منتشر کردهاند. هرچند در این سالهای اخیر بیشتر به اهمیت اربعین و اتفاقات آن پرداخته شده، اما نکته این است که چرا برای بیشتر شدن مطالب مفید و درستی برای اربعین مانند پادکستها، مولتیمدیاها و... تلاش بیشتری نمیشود و در شرایطی که سانسور رسانهای برای کمتر دیده شدن این مراسم زیاد است، رسانههایی که توان آن را دارند، تلاش بیشتری برای این منظور نمیکنند؟

برای ما جاماندهها...

با وجود برخی سکوتهای رسانهای که هرساله درباره مراسم اربعین صورت میگیرد، آنچه برای عشاق حسین(ع) اهمیتی ندارد، بازتابی است که قرار است گام برداشتنهایشان داشته باشد. مهم نیست بهترین رسانههای جهان از آن بگویند یا نه، مهم عشقی است که آنها دارند و سوژهای بکر که میتواند خبر هر خبرنگاری باشد. سال گذشته یورونیوز نوشت «شیعیان بهرغم تهدیدات داعش، خود را به کربلا رساندند. آیا این برای شما پیامی ندارد؟» نکته این است که آیا جمع شدن 20 میلیون عاشق نمیتواند نشاندهنده عشقی به وسعت جهان باشد؟

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها