جایگاه ایران در آینده عراق پس از داعش

به گزارش جام جم آنلاین از اتاق خبر 24، عراق پس از سرنگونی صدام آنگونه پیش نرفت که آمریکا می خواست، به همین خاطر روابط عمیق و گسترده ای هم میان آنها برقرار نشد.

آمریکا تلاش بسیاری کرد تا جایگاه خود را در عراق حفظ کند، اما علیرغم این که صدام به دست نیروهای آمریکایی سرنگون شد، مردم این کشور باز هم نتوانستند ارتباط خوبی با آمریکا برقرار کنند و به تبع آن، دولت این کشور همچنین کرد.

هدف آمریکا از سرنگونی صدام نه به خاطر دلسوزی برای مردم ستم دیده عراق، بلکه نابودی مهره سرسپرده ای بود که عصیان کرده بود.

پس از سرنگونی صدام، آمریکا خود را مالک عراق می پنداشت، اما با مخالفت های مردمی مجبور به ترک این کشور شد و آرزوی خود را برای سلطه بر عراق بر باد رفته دید.

سال ها از ناکامی آمریکا برای سلطه بر عراق گذشت، تا این که سر و کله تروریست های تکفیری وهابی پیدا شد.

سیاست های مستقلانه عراق و گرایش بیشتر به جمهوری اسلامی ایران، همراه با دشمنی های برخی کشورهای عربی همچون رژیم سعودی، عراق را هدف حملات گروهی موسوم به داعش قرار داد.

بسیاری از استان های این کشور به اشغال دولت موسوم به اسلامی در آمد و هدف بعدی آنها بغداد و اماکن مذهبی عراق بود.

چند سال پیش از این سوریه درگیر چنین بلایی شده بود و ایران برای حفظ منافع و امنیت ملی خود به یاری دولت و ملت سوریه رفت.

آغاز بحران عراق، نشان از عمق توطئه ای می داد که برای منطقه غرب آسیا تدارک دیده شده بود.

اما نفوذ و تأثیر جمهوری اسلامی ایران در سوریه و عراق و حمایت های نظامی باعث شد روند پیروزی های تروریست های تکفیری معکوس شود و شکست های سنگین آنها آغاز گردد.

آمریکا از چنین اتفاقاتی ناخرسند و عصبانی بود، در حالی که راهی هم برای مقابله با حضور ایران در سوریه و عراق نداشت، چرا که ایران در کنار نیروهای ارتش و مردمی این دو کشور در حال مبارزه با تروریسم بوده و هنوز هم هست.

اکنون که شرایط با پیش از این، 180 درجه تفاوت پیدا کرده و می رود تا جنگ در سوریه و عراق به پایان برسد، آمریکایی ها خود را وارد عرصه سیاسی کرده و سعی دارند تا دولت عراق را وادار به دوری از ایران کنند.

سفر تیلرسون به ریاض و سپس بدون اعلام قبلی به بغداد، به منظور تحت تأثیر قرار دادن دولت العبادی برای دوری از ایران انجام شد.

حیدرالعبادی نخست وزیر عراق حتی در چند روز گذشته سفری به عربستان سعودی داشت و با مقامات این کشور رایزنی کرد.

عربستان مهره آمریکا است که سعی دارد با نزدیک شدن به عراق، این کشور را از ایران دور سازد و بار دیگر پدرخواندگی خود را برای بغداد اعمال نماید.

سفر مقتدی صدر به ریاض که چند ماه پیش انجام شد، یکی از نشانه هایی بود که از نفوذ عربستان به این کشور و تأثیر بر روی جریان های سیاسی عراق خبر می داد.
واکنش هایی که از سوی رسانه های داخلی ایران، سیاستمداران و کنش گران سیاسی و البته بخش زیادی از رسانه های عراقی و حتی تحلیلگران این کشور نسبت به سفر مقتدی صدر به عربستان سعودی و مواضع او علیه ایران صورت گرفت، بی تأثیر بر روی جلوگیری از روند رفتاری گروه صدر علیه ایران در همراهی با آل سعود نبود.

تیلرسون وزیر خارجه آمریکا پس از سفر به ریاض و دیدارهایی که با مقامات این کشور داشت، به بغداد رفت تا عراق را وادار به تبعیت از سیاست های خود کند.

وزیر خارجه آمریکا در این سفر دو خواسته داشت، انحلال نیروهای حشد الشعبی و کاهش روابط عراق با ایران و جلوگیری از حضور و تأثیر ایران بر این کشور.

شاید دولت عراق رویکرد خود را بخواهد تغییر دهد و به سوی عربستان و آمریکا گرایش پیدا کند، شاید تصور می کند از این پس باید به صاحبان قدرت و ثروت دل ببنند!

شاید برخی تصور می کنند چنین اتفاقی خواهد افتاد و اکنون هم افتاده است و عراق خود را در دامن آمریکا و عربستان رها کرده!

می گویند سیاست پدر و مادر ندارد، می گویند سیاست نامرد است و می گویند هر چه هست، منافع ملی است و هر جا که این منافع بیشتر تأمین شود، کشورها به آن سو خواهند رفت.

این که سیاست بی پدر و مادر است، درست! اما منافع ملی عراق در کجا بیشتر تأمین می شود و امنیت ملی آن به چه عواملی بستگی دارد.

هم مسئولین و هم مردم عراق به خوبی می دانند که نباید با کشورهایی همچون عربستان سعودی روابط عمیق و استراتژیک داشته باشند، نفوذ آنها در کشور باعث بروز مشکلات بسیاری برای آنها خواهد شد.

خاستگاه تروریست های تکفیری تفکر وهابیت سعودی است، آبشخور داعش عربستان است، کشوری با تفکر افراطی وهابیت نمی تواند در کنار خود کشوری مستقل و قدرتمند همچون عراق شیعی را ببیند، به همین خاطر نمیتوان به آنها اعتماد کرد.

آیا در جریان جنگ عراق با تروریست های تکفیری، از سوی عربستان سعودی کمکی به دولت و ملت عراق شد؟

قطعاً مردم و دولت عراق همه مسائل را می بینند و درک می کنند که در شرایط و اوضاع وخیمی که برای آنها ایجاد شده بود، تنها کشوری که به یاری آنها شتافت جمهوری اسلامی ایران بود.

مردم عراق در چند سال گذشته در موسم راهپیمایی اربعین حسینی (ع) معرفت خود را در پذیرایی از زائران ایرانی کربلا نشان داده اند و این نشان دهنده عشق و علاقه آنها به مردم ایران است. پیوندی که میان دو کشور به وجود آمده نمیتوان با فتنه گسست.

اگر تیلرسون از مقامات عراق می خواهد تحت نفوذ و تأثیر ایران قرار نگیرد، پیوند معنوی دو ملت در وجه اشتراک معنوی آنها، از گسسته شدن جلوگیری می کند، حتی اگر مقامات عراق با خواسته آمریکا همراه شوند که بعید به نظر می رسد.

یکی از نشانه هایی که عراق به ایران اعتماد دارد و هیچگاه اجازه نخواهد داد روابط نزدیک دو کشور خدشه دار شود، سفر حیدرالعبادی نخست وزیر عراق بلافاصله پس از سفر به عربستان و همچنین سفر تیلرسون به عراق است.

العبادی در سفر به تهران با مقام معظم رهبری دیدار کرد، نخست وزیر عراق همچنین با رئیس جمهور و البته با سرلشکر قاسم سلیمانی دیدار و گفت وگو داشت.

بحرانی که مسعود بارزانی در کردستان عراق با برگزاری همه پرسی ایجاد کرده بود، با دیپلماسی سرلشکر سلیمانی فروکش کرد. اگر سیاست های ایران در قبال اقلیم کردستان عراق نبود، سرنوشت شومی برای کردستان عراق و کل این کشور رقم می خورد. حتی بدتر از بحرانی که از سوی داعش ایجاد شده بود، عراق را فرا می گرفت.

اما اکنون یکی از دغدغه های آمریکا وجود نیروهای مردمی حشد الشعبی در عراق است، حشد الشعبی توانست قدرت عراق را مقابل تروریست های داعش تقویت کند و عامل شکست آنها در این کشور شود.

دشمنی آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی با این نیرو، حقانیت حشد الشعبی را ثابت میکند.
چه دلیلی دارد که آمریکا اصرار بر انحلال بسیج مردمی حشد الشعبی را از دولت عراق میکند؟

نیروهای حشدالشعبی برای آمریکا چه مشکلی می توانند ایجاد کنند که از وجود آنها نگران است؟

رکس تیلرسون در نشست خبری مشترک با عادل جبیر، وزیر خارجه عربستان در ریاض از شبه نظامیان حشد الشعبی عراق خواسته بود که به خانه‌هایشان برگردند و اداره و بازسازی مناطقی را که از اشغال داعش خارج شده به مردم این مناطق بسپارند.

وزیر خارجه آمریکا در دیدار هفته گذشته خود از عربستان سعودی و قطر خواستار روابط نزدیکتر کشورهای حاشیه خلیح فارس از جمله عربستان سعودی با عراق شد تا بتوانند علیه نفوذ ایران در منطقه مقابله کنند.

نقش و نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه به ویژه سوریه و عراق، سازنده و مثبت است، چنین احساسی در میان مردم و دولت این دو کشور به خوبی دیده می شود، دوری این دو کشور از ایران بنا بر درخواست آمریکا، به بازگشت مشکلات و معضلاتی ختم می شود که آمریکایی ها از 7 سال گذشته تا کنون در سوریه و عراق ایجاد کرده اند.

در هر حال اگر عراق سعی دارد تا روابط خود را پس از پایان بحران داعش با دیگر کشورها همچون عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی منطقه بهبود بخشد، اقدام درستی است، اما این نکته نباید فراموش شود، زمانی که عراق در بحران به سر می برد، همه آنها پشت بغداد را خالی کردند و از حامیان اصلی داعش و تروریست های تکفیری بودند و از این موضوع هم مردم و هم دولت عراق آگاه هستند. آینده عراق پس از داعش با حضور عربستان و آمریکا تأمین نخواهد شد.

محمد صفری