گفتگو با رئیس سازمان حفاظت محیط زیست جریمه ها را با قاطعیت می گیریم

گفته می شود برخی مقامات در زمینه جرایم زیست محیطی اعمال نفوذ می کنند بویژه با توجیه اشتغالزایی و این که فلان واحد نباید تعطیل شود همین طور است ما ناچاریم مباحث زیست محیطی را همیشه در قالب مسائل اجتماعی و اقتصادی ببینیم چون بحث ما بحث توسعه پایدار است

کد خبر: ۱۰۶۱۶

نه توقف توسعه ما ناچاریم شرایط اشتغال و شرایط اقتصادی کشورمان را هم در نظر بگیریم ؛ اما این مانع از اجرای قانون نمی شود سیاست سازمان در خصوص صنعت این بوده که اول به متخلف اخطار داده شود بعد مدیر مدتی صبر کند تا ببیند عکس العمل چیست.اگر عکس العمل مناسبی رخ نداد، دوباره اخطار داده می شود؛ ولی به صورت جدی تر اگر صنعت مهلت خواست که مثلا فرصت بدهید تا مشکل را ظرف یک سال حل کنم ، در حال حاضر و با قانون جدید، جریمه آن یک سال را هم باید پرداخت کند. یک سال مهلت تعطیلی می دهیم ؛ تعطیلش نمی کنیم با قانون جدید اگر مهلت هم بدهیم ، باید جریمه را پرداخت کند اگر در مدت یک سال مشکل را حل کرد که هیچ ؛ در غیر این صورت قطعا برخورد قانونی می شود مثلا شیر پاک تعهد داده اما هنوز تعطیل نشده است به این ترتیب با جرائم سنگینی مواجه خواهد شد که قطعا به نفعش نخواهد بود، چون این جرایم ، جرایم قانونی است و هیچ کس نمی تواند اعمال نفوذ کند دیگر بحث تعطیلی هم نیست که کارگران اعتراض کنند بحث صرفه اقتصادی است.مطمئن باشید که سازمان از همه ابزار قانونی استفاده می کند ما با قانون تعزیرات می توانیم بدون تعطیلی کارخانه ، با مدیرعامل بخش صنعتی برخورد قانونی کنیم در بسیاری از موارد این کار شده ؛ یعنی مدیرعامل را دستگیر کرده و به دادگاه برده اند، کارخانه هم تعطیل نشده ، ولی همین باعث تحرک شده است.ما سعی کردیم همواره در طیف متنوعی از مشاوره ، تذکر، راهنمایی و همراهی تا برخورد قانونی ، با صنعت تعامل بکنیم که به نتایج مثبت هم رسیده ایم ؛ یعنی جنگ و گریز و قایم باشک بازی های سال گذشته ، الان دیگر خیلی کم اتفاق می افتد.درختان جنگلهای شمال را قطع می کنند و بهره برداری بی رویه صورت می گیرد؛ برای این کار چه کرده اید؛ ما در قانون برنامه سوم ، یک تغییر نگرشی اعمال کردیم و برای اولین بار نظارت محیط زیست را در بهره برداری از منابع طبیعی در قانون گنجاندیم در رسانه ها به این موضوع توجه چندانی نشد برای نخستین بار دربرنامه سوم نظارت محیط زیست اعمال می شود؛ در صورتی که قبلا اصلا چنین قانونی نبوده است.برای بند الف ماده 104 یک آیین نامه خاص برای جنگل تهیه کردیم که همان مصوبه صیانت جنگل است که پارسال با پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست جنگل در دولت به تصویب رسید این آیین نامه نگاه کاملا متفاوتی به جنگل و بهره برداری از آن توسعه طرحهای کاشت درخت ، زراعت چوب و حفاظت بهینه از جنگلهای طبیعی را پیشنهاد داد این سیاستی است که یک آیین نامه اجرایی دارد اما متاسفانه شاید به دلیل عدم حصول توافق بین دستگاه های ذی ربط سازمانهای محیط زیست و جنگلها و مراتع هنوز کاری نشده است و به نتیجه نرسیده ایم کارشناسان ما به این نتیجه رسیده اند که با توجه به پیشینه تاریخی جنگلها، فشارهای بهره برداری ، فشارهای تبدیل زمین های جنگلی به زراعی و خشکسالی و همچنین با درنظر داشتن آمار فائو که نشان می دهد متاسفانه ما جزو آن کشورهای منطقه غرب آسیا هستیم که در25 سال گذشته کاهش مساحت جنگل طبیعی داشته ایم ، بهره برداری تجاری از جنگلهای طبیعی شمال کشور به طورکل قطع شود.ما به اندازه کافی از جمعیت های بومی و بهره برداری های غیرمجاز زیرفشار هستیم ابتدا دولت باید اراده کند تا بهره برداری های تجاری قطع شود دولت خودش بهره بردار اصلی نیست ؛ ولی متاسفانه برنامه های بهره برداری و طرح های جنگلداری سازمان جنگلها و مراتع ، در اصل طرح بهره برداری از جنگلهاست و متاسفانه بهره برداران در بسیاری از زمینه ها تعهدات خود را انجام نداده اند البته فقط دولت نیست ؛ متاسفانه بنیادهای مختلف از طیف حاکمیت نیز در قضیه درگیرند و منافعی دارند فقط شش درصد از خاک ما جنگل است کشورهایی در دنیا وجود دارند که به تجارت چوب مشغولند؛ اما مثلا بیش از50 درصد خاک آنها جنگل است و دارای آب و هوای مرطوب و بارندگی های بسیارند، اما با شرایط اقلیمی کشور ما، این جنگلها ظرفیت آن را ندارند، تا حالا هم هر چه بهره برداری شده ، بس است.به نظر شما مانع اصلی جلوگیری از نابودی جنگل ، دولت است؛ متاسفانه توجیه بهره برداری از جنگل و این که اگر جنگل بهره برداری نشود، آسیب می بیند؛ مانع ماست.شما برای رفع ناهماهنگی ها در دولت چه کرده اید؛ ما رایزنی های جدی و جلسات بسیار فشرده ای با سازمان مدیریت و برنامه ریزی داشته ایم و موضوع را با جدیت کامل دنبال می کنیم ضمن این که از همه اهرمهای قانونی خود در اعمال نظارت سازمان استفاده خواهیم کرد در سطح استانها، سازمان با بسیاری از موارد تخلف برخورد کرده است ، طبق قانون در گذشته به هر گونه طرح جنگلداری با کسب نظر سازمان مجوز داده می شد که متاسفانه در سالهای اخیر این کار متوقف شده است الان ما این قضیه را کنترل کرده ایم ؛ محیط زیست ، توسعه طرحهای جنگلداری در منطقه البرزمرکزی را کاملا متوقف کرده و تقریبا دو سال از این اقدام می گذرد اخیرا پنج نقطه بحرانی زیست محیطی معرفی شد؛ چرا این مناطق به بحران می رسند؛ هر کدام دلایل خاص خود را دارند؛ دلایل جمعیتی ، دلایل سیاست های توسعه ای ، دلایل آب وهوایی ، خشکسالی یا بارش و بارندگی به هر حال ما به دلیل توسعه ناپایدار و بی توجهی به این مسائل درگذشته باروند آلایندگی مواجهیم اما این که متوجه شویم در این نقاط، با بحران روبه روییم و باید مدیریت بحران داشته باشیم ، نشان می دهد که جهت گیری ها دارد اصلاح می شود و بخشهای توسعه صنعتی کم کم رویکرد زیست محیطی را در سیاست هایشان اعمال می کنند. این طرح ها زمان بر است و وقت می گیرد؛ همانطور که سالها عده ای بی توجه بودند؛ حالا هم نمی توان یکشبه مشکلات را حل کرد به عنوان مثال تشکیل کمیته شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون که برای نخستین بار اتفاق می افتد، تقسیم کار اولیه بین دستگاه ها، اجرای طرح های مطالعاتی مربوط به حفاظت از رودخانه کارون که در دست اجراست و اعمال سیاست های دقیق نظارتی رودخانه کارون، نمونه ای از مدیریت بحران است آزمایشها نشان می دهد که سم ددت تازه مصرف شده در آب دریای خزر وجود دارد؛ چرا؛ من هم گزارش را دیده ام ؛ ولی منشاء آلودگی دقیقا مشخص نیست به هر حال نمی توانیم اطمینان داشته باشیم که لزوما از طرف ایران بوده است بیشتر این آلودگی ها از جای دیگر می آید، اما من نمی توانم این را رد کنم که ممکن است بر اثر مصرف بی رویه سموم در استان های مرزی خودمان اتفاق افتاده باشد. یکی از زمینه هایی که ما کماکان در صدد اعمال نظارت سازمان از زاویه حاکمیتی هستیم ، بحث سواحل کشور است ما سال گذشته کنوانسیونی امضاء کردیم که تولید، تجارت و مصرف مواد آلی آلاینده پایدار مثل ددت را مهار و کنترل و تقریبا محدود می کند این مواد گذشته از سمی بودنشان ، بسیار پایدارند، در محیط باقی می مانند، منتقل می شوند، وارد چرخه غذایی و چرخه حیات می شوند و بسیار خطرناکند یکی از مشکلات بخش کشاورزی ، بحث مدیریت سم بوده است ما اعتقاد داریم که موضوع باید با نگاه زیست محیطی ساماندهی شود سال گذشته پیشنهاد دادیم که یارانه سم ، خصوصا سموم تخصصی که کاربرد عمومی ندارد، حذف شود و کشاورز، یارانه را در محصولش دریافت کند یارانه را برمی داریم تا کشاورز از سموم به میزان مورد نیاز استفاده کند و بداند سمی را که استفاده می کند از سموم یارانه ای نیست.وزارت جهاد کشاورزی به ما قول داده است که از امسال این پیشنهاد را به شورای اقتصاد ببرد و بتدریج یارانه سم ، خصوصا سموم تخصصی را حذف کند تا وقتی سم رایگان باشد و یا قیمت بسیار پایینی داشته باشد، نمی توان کشاورز را ملزم کرد؛ ولی وقتی فهمید گران است و خودش باید آن را تهیه کند، طور دیگر استفاده خواهد کرد یکی از خبرهایی که مدتی است مساله ساز شده ، حضور شکارچیان خارجی در کشور است نظر شما چیست؛ حدود یکی دو دهه است که کشور ما با پدیده ای مواجه است این که برخی اتباع کشورهای عرب منطقه ، به شکار دو پرنده حفاظت شده علاقه مندند: یکی باز؛ پرنده شکاری ای که متاسفانه در طول سال شاهد قاچاق و شکار غیرمجاز آن در کشور هستیم و موارد عدیده ای از تخلف ، درگیری ، دستگیری و دادگاه در این زمینه داریم پرنده دیگر، هوبره است که پرنده حفاظت شده و حمایت شده است و در فهرست محیطزیست قرار دارد باز را تربیت می کنند تا این پرنده را شکار کند؛ این کار از نظر سازمان حفاظت محیط زیست، خلاف قانون است سازمان هم تحت هیچ شرایطی مجوز نمی دهد؛ منتها بحث بر سر این است که این کار در سطح کشور انجام می شده ، باندهایی که منافع گروهی داشتند و افراد بانفوذ در سطح محلی ، با توجیه هایی این کار را صورت می دادند آنها دور از چشم ما شکار کردند و رفتند ولی به هر حال مورد تایید سازمان نبوده ؛ ممکن است باحمایت های دستگاه های اداری دیگر بوده باشد.ما برای مهار این قضیه ، مصوبه ای را در دولت گذراندیم که هیچ دستگاه دیگری به هیچ عنوان حق دخالت در آن را ندارد؛ فقط به عهده سازمان محیط زیست است و در سطح محلی ، استانها، استانداران ، فرمانداران ، همه باید هماهنگ باشند و در هیچ شرایطی اجازه ندهند این اتفاق در کشور بیفتد اگر هم قرار شد این اتفاق به عنوان علامت دوستی خاص در رده های بسیار بالا رخ دهد در آن سطح سازمان اجازه تبادل نظر باوزارت خارجه را داشته باشد.در واقع این مصوبه برای مهار رویه ای بود که در سال های گذشته گرفتاریهای بسیار شدیدی برای ما ایجاد کرد سال گذشته مصوبه دیگری نیز باعنوان قرق اختصاصی در شورای عالی محیط زیست داشتیم قرق اختصاصی رویه ای است که در دنیا مرسوم است جاهایی را به عنوان قرق اختصاصی تعریف می کنند و اجازه می دهند حیات وحش پرورش بیابد تا از نظر تعادل جمعیتی به حدی برسد که بتوانند مجوز شکار بدهند اگر جمعیت گونه های حمایت شده نیز در جایی افزایش بیابد ممکن است به تعداد سرریز جمعیت مجوز شکار بدهند بخشنامه دولت روند بسیار نامطلوب گذشته را مهار کرده است .