تولید هواپیما از اولویت‌های برنامه ششم

مجلس در این مصوبه، سازمان هواپیمایی کشوری را موظف به سیاستگذاری و لحاظ کردن تدابیر لازم برای چگونگی تامین انواع هواپیما و بالگردهای مورد نیاز ناوگان حمل و نقل هوایی کشور با همکاری‌های مشترک داخلی و بین‌المللی با اولویت حمایت از تولید داخلی کرد.

مصوبه مجلس

بر اساس ماده 65 لایحه برنامه ششم توسعه، سازمان هواپیمایی کشوری موظف شد به منظور تقویت اقتصاد
حمل و نقل هوایی، ترغیب سرمایه‌گذاری در بخش هوایی غیرنظامی، بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و سرمایه‌ها و ارتقای سطح علمی و فنی صنعت هوایی کشور با رعایت اصل حمایت از صنایع داخلی دانش‌بنیان و انتقال فناوری پیشرفته به داخل و همچنین ایجاد اشتغال برای نیروهای تحصیلکرده، برنامه مدونی تهیه و پس از تائید شورای‌عالی هواپیمایی کشوری به‌اجرا بگذارد.

مطابق این مصوبه، سازمان هواپیمایی کشوری به سیاستگذاری و لحاظ کردن تدابیر لازم جهت مشارکت صنایع هوایی داخلی با اولویت بخش خصوصی در ساخت و تولید انواع هواپیما و بالگردهایی که تامین و خرید آنها از خارج کشور صورت می‌پذیرد، مکلف شد.

نمایندگان همچنین مصوب کردند به منظور حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان و تقویت و توسعه صنعت هوایی، تمامی شرکت‌های فعال در این صنعت در حوزه‌های طراحی، ساخت، مونتاژ و تعمیر و نگهداری انواع وسایل پرنده و متعلقات آنها در طول این برنامه از قوانین و سیاست‌های حمایتی پیش‌بینی شده و مصوب برای شرکت‌های دانش‌بنیان برخوردار خواهند بود. طبق تبصره ماده 65 که به تصویب وکلای ملت رسید، صلاحیت احراز و برخورداری از این حمایت‌ها به عهده معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری خواهد بود. بند (هـ) این ماده نیز سفارش ساخت هواپیما و بالگرد به سازندگان داخلی را از پرداخت هزینه‌های ثبت سفارش معاف کرد.

توانایی ساخت هواپیمای 50نفره را داریم

محمد قمرصورت، کارشناس هوانوردی در این باره به خبرنگار ما گفت: در ایران اکنون طراح هواپیما نداریم و از سال 65 به بعد مشغول تربیت نیروی انسانی در بخش مهندسی هوافضا بودیم.

وی افزود: مجلس که مصوبه ساخت هواپیما را داده باید نحوه تأمین مالی و همچنین چگونگی طراحی را هم در نظر بگیرد. این کارشناس هوانوردی با اشاره به ظرفیت‌های تولید هواپیما در ایران ادامه داد: با توجه به بازار هواپیمایی کشور به صلاح نیست که وارد حوزه طراحی و ساخت هواپیمای بزرگ شویم و بهتر است هواپیماهای 50 نفره را در بخش طراحی و ساخت در نظر بگیریم.

وی تاکید کرد: ایران در بخش هواپیمای تا 50 نفره پیشرفت زیادی داشته و اگر روی این بخش سرمایه‌گذاری کند قطعا موفق خواهد بود. به این دلیل که هواپیماهای پهن‌پیکر را نمی‌توان در مسیرهای کوتاه استفاده کرد و برای این‌که هواپیماهای بزرگ را تأمین مسافر کنیم، ممکن است زمان زیادی طول بکشد اما در هواپیماهای کوچک هم هزینه‌ها کاسته می‌شود و هم تأمین مالی آن براحتی صورت خواهد گرفت.

قمرصورت اضافه کرد: هواپیمایی ایران به‌دلیل چهار دهه تحریم همچنان تشنه خرید هواپیماست و تا زمانی که ایران به‌عنوان یک قطعه‌ساز بزرگ در دنیا شناخته نشده باید بخش داخلی را با واردات تأمین کرد. این کارشناس هوانوردی تصریح کرد: ساخت هواپیماهای 50 نفره با شرایط جغرافیایی ایران سازگارتر بوده و با توجه به فرودگاه‌های کشور می‌توان روی این بخش سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام داد.

خودمان را دست‌کم نگیریم

علیم یارمحمدی، نایب‌رئیس کمیسیون عمران مجلس با اشاره به تصویب ماده 65 لایحه برنامه ششم توسعه درباره ساخت هواپیمای داخلی به جام‌جم گفت: این موضوع قبلا هم مطرح شده بود اما اکنون در برنامه ششم توسعه به عنوان قانون در آمد تا با جدیت بیشتری دنبال شود. وی افزود: برای این‌که ایران به یک هواپیماساز تبدیل شود باید هواپیماهای دیگر وارد کشور شده و با هواپیماسازهای بزرگ همکاری صورت گیرد تا با استفاده از ظرفیت داخلی بتوانیم صنعت هواپیمایی را در داخل راه بیندازیم.

یارمحمدی با اشاره به این‌که باید به توان داخلی اطمینان داشت و دوران تحریم ایران را مقاوم کرده است، ادامه داد: استفاده از فناوری روز دنیا باید در بخش ساخت هواپیمای داخلی اتفاق بیفتد و اگر از تجربه آنها استفاده کنیم دیگر نیازی به انجام آزمایشات صورت گرفته توسط شرکت‌های پیشرفته نیست.

نایب‌رئیس کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: یک روزی ایران در بخش لوازم خانگی واردکننده بود اما اکنون یک صادرکننده بزرگ در این بخش است. ما نباید دانشمندان خود را دست‌کم بگیریم و اگر همه دستگاه‌ها نسبت به این پروژه ملی همراهی و همکاری داشته باشند می‌توانیم آن را عملی کنیم.

توان ساخت هواپیما را داریم

در هنگام بررسی ماده 65 لایحه برنامه ششم در مجلس، برخی نمایندگان پیشنهاد حذف این ماده را دادند. استدلال نمایندگان این بود که با توجه به تجربه ناموفق ساخت هواپیمای آنتونوف در کشور، فعلا ایران توان تولید هواپیما را ندارد و نباید در این زمینه سرمایه‌گذاری کرد. این پیشنهاد با موافقت دولت همراه بود، اما نادر قاضی‌پور نماینده ارومیه با حذف این ماده مخالفت کرد و گفت: کوبیدن تولید ملی کار بسیار بدی است. ما تولید ملی را ارج می‌نهیم 20 ـ 10 تا تولید می‌کنیم تا به نتیجه برسد.

وی تاکید کرد:‌ الان ما ظرفیت تولید هواپیما را داریم تا کی باید منتظر رفع تحریم و خرید هواپیما بمانیم، آیا سزاوار است باوجود دانشمندان توانمند داخلی، همیشه محتاج غرب باشیم؟ باید خودمان تولید و صادر کنیم و استعداد، نیرو و سرمایه آن را داریم. تولید داخل،‌ یعنی اشتغال جوانان داخلی و اقتصاد مقاومتی.

پس از توضیحات قاضی‌پور، نمایندگان با حذف ماده 65 مخالفت کردند تا موضوع ساخت هواپیما در برنامه ششم توسعه، باقی بماند.

گام عملیاتی اقتصاد مقاومتی

مصوبه مجلس در برنامه ششم توسعه را می‌توان گام اساسی در اجرایی کردن منویات رهبر معظم انقلاب در جهت تولید داخلی هواپیما دانست. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در اولین روز سال 1395 در اجتماع زائران و مجاوران حرم رضوی با تشریح راهکارهای اساسی در اجرای اقتصادمقاومتی، بیان کردند: «ما بالاخره تجارت خارجی داریم، واردات داریم، به یک چیزهایی احتیاج داریم که از خارج وارد کنیم، مجبوریم اینها را بخریم، اشکالی هم ندارد، لکن توجه کنیم که این خریدهای ما، قدرت تولید داخلی ما را تضعیف نکند. فرض بفرمایید ما می‌خواهیم مثلا هواپیما وارد بکنیم یا خریداری بکنیم؛ به ما گفته می‌شود ـ خود مسئولان دولتی می‌گویند ـ که اگر چنانچه فلان درصد از این قیمت را ما در صنایع داخلی هواپیما سرمایه‌گذاری کنیم، بیشتر از آن‌که از خارج بخریم استفاده خواهیم کرد و تولید داخلی هم رشد پیدا می‌کند. این‌که ما همه‌چیز را از خارج وارد کنیم و نگاه نکنیم که این خرید ما، این واردات ما چه بلایی سر تولید داخلی می‌آورد خطاست؛ پس بنابراین در خریدها کاری کنیم که تولید داخلی تضعیف نشود.»