اتحادیه اروپا در آزمونی جدید با ایران

دور دوم گفت‌وگوها در حالی امروز برگزار می‌شود که شرایط میان ایران و اتحادیه اروپا در ماه‌های گذشته با تغییراتی همراه بوده و مجموع این عوامل باعث شده تا در گفت‌وگوهای امروز، علاوه بر محورهایی که در بهمن مورد بحث قرار گرفته، دو محور جدید در دستور کار قرار گیرد که یکی گفت‌وگوهای حقوق بشری و دیگری گفت‌وگو درباره همکاری‌های بانکی میان ایران و اتحادیه اروپاست. ریاست هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران را مجید تخت‌روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه به عهده دارد و رئیس هیات اروپایی، هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپاست.

اروپا تکلیف خود را با آمریکا مشخص کند

از زمان اجرای برجام تاکنون گرچه برخی مبادلات بانکی تسهیل شده اما با توجه به بدعهدی‌های آمریکا در لغو تحریم‌ها، هنوز بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ اروپایی، از بیم قرار گرفتن در فهرست تحریم‌های آمریکا، با ایران همکاری نمی‌کنند و این یکی از انتقادات جدی ایران به آمریکا و اروپاست و بر همین اساس در گفت‌وگوهای امروز به این موضوع پرداخته خواهد شد.

سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این‌که در این دور از گفت‌وگوها، مذاکره‌کنندگان ایرانی باید بر عهدشکنی و بدعهدی آمریکا در برجام متمرکز شوند، اظهار کرد: بالاخره اروپایی‌ها باید تکلیف خود را در برجام مشخص کنند و اگر رفتار و مواضع آمریکایی‌ها را قبول ندارند و قصد دارند مستقل عمل کنند باید مواضع خود را نسبت به رفتار آمریکایی‌ها شفاف کنند.

مرتضی صفاری، عضو کمیسیون امنیت ملی هم با بیان این‌که در این دور از گفت‌وگوها دو طرف به همکاری‌های اقتصادی و موضوع انرژی ورود پیدا خواهند کرد به جام‌جم گفت: اروپایی‌ها به دلیل تحریم‌ها متضرر شدند بنابراین بعد از برجام به دنبال لغو تحریم‌ها و بازگشت به بازار ایران هستند.

صفاری تاکید کرد: اروپایی‌ها بعد از برجام، تحریم‌ها را لغو کردند، اما برخی بانک‌های بین‌المللی اروپایی در نیویورک که ملاحظات آمریکایی‌ها را در نظر می‌گیرند هنوز وارد عملیات بانکی با ایران نشده‌اند که امیدواریم با برگزاری این گفت‌وگوها این مانع نیز برطرف شود.

البته مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه که ریاست هیات ایرانی در گفت‌وگوهای امروز را به عهده دارد در پاسخ به این‌که آیا در این دور از گفت‌وگوها با اتحادیه اروپا مشکل تعامل با بانک‌های بزرگ اروپایی برطرف خواهد شد، اظهار کرد: این برای نخستین بار است که با بانک مرکزی اروپا گفت‌وگو می‌کنیم و پیش‌بینی نمی‌کنم با یک جلسه این کار انجام شود.

گفت‌وگوی حقوق بشری از موضعی برابر

گفت‌وگوهای حقوق بشری که در چارچوب مذاکرات امروز در دستور کار قرار می‌گیرد یکی از مباحث چالش‌برانگیز میان ایران و اتحادیه اروپا بوده و هست، زیرا همواره این مبحث بهانه‌ای برای غرب و اروپا برای تسویه‌حساب‌های سیاسی با کشورمان بوده است.

نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در همین زمینه به جا‌م‌جم می‌گوید: در سی و هشت‌ سالی که از انقلاب می‌گذرد انواع اتهامات در بیانیه‌ها و گزارش‌ها با عنوان نقض حقوق بشر به ایران نسبت داده شده است در حالی که هیچ‌کدام از این اتهامات با واقعیت مطابقت ندارد.

وی می‌افزاید: این فشارها در حالی است که جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از ابعاد حقوق بشر رتبه‌های بالایی دارد و اغلب گزارش‌های حقوق بشری از کانال‌های غیررسمی تهیه می‌شود.بر همین اساس تهران همواره تاکید کرده است در حالی حاضر به انجام گفت‌وگوهای حقوق بشری است که این گفت‌وگوها از موضعی برابر انجام شود نه این‌که اتحادیه اروپا در موضع طلبکار به بازخواست از ایران بپردازد.

تخت‌روانچی در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما بر همین مساله تاکید می‌کند و می‌گوید: گفت‌وگوهای حقوق بشری که می‌خواهیم با اتحادیه اروپا آغاز کنیم باید از موضع برابر، احترام متقابل و در چارچوبی باشد که طرف مقابل احساس برتری نکند.

وی گفت: در موضوع حقوق بشر اکنون با استانداردهای دوگانه در دنیا مواجهیم که این فضا را نامناسب می‌کند و ابتدا باید درباره چارچوب‌ها و اصولی صحبت کنیم که پایه‌های لازم برای گفت‌وگو محکم شود و بعد درباره دستور کار صحبت کنیم.

تخت‌روانچی اضافه کرد: این فرآیند زمان می‌برد تا بتوانیم حرف‌های یکدیگر را هضم کنیم و به زمینه‌های لازم برای گفت‌وگوهایی برسیم که در چارچوب احترام متقابل و پرهیز از دخالت در امور یکدیگر باشد.

رایزنی برای تاسیس دفتر اتحادیه اروپا در تهران

بحث تاسیس دفتر اتحادیه اروپا در تهران از دیگر بحث‌های گفت‌وگوهای امروز است. به گفته تخت‌روانچی، مقامات اروپایی می‌گویند با توجه به افزایش رفت‌وآمدها میان مقامات اروپا و ایران در آینده به دفتری نیاز دارند تا بتواند امور را هدایت کند و کارها را انجام دهد.

اما در کشورمان نگرانی‌هایی درباره تاسیس این دفتر وجود دارد و همان‌طور که سخنگوی کمیسیون امنیت ملی می‌گوید خاطرات تلخی از تاسیس این‌گونه دفاتر در گذشته در ذهن ایرانی‌ها وجود دارد و برخی را نگران می‌کند.

سیدحسین نقوی‌حسینی می‌افزاید: اغلب کشورهای اروپایی وقتی دفتر یا سفارتخانه‌ای در ایران تاسیس می‌کنند به جای این‌که به کارهای دیپلماتیک در قالب کنوانسیون وین بپردازند، بحران، مداخله و تنش‌آفرینی را در دستور کار قرار می‌دهند و مردم یادشان نمی‌رود که در جریان فتنه 88، سفارت انگلیس و برخی کشورهای اروپایی شبانه‌روز فعال بودند و حتی در روزهای تعطیل، فعالیت می‌کردند و عوامل فتنه به محل این سفارتخانه‌ها رفت و آمد داشتند. وی می‌گوید: اگر قرار است دفتر اتحادیه اروپا در کشور تاسیس شود ولی آنها دائما بخواهند در امور داخلی کشور دخالت کرده و به ما بگویند چرا فلانی در حصر یا فلانی در زندان است یا به ملاقات افراد خاص بروند نمی‌توانیم موافق چنین تصمیمی باشیم.

این نماینده مجلس می‌افزاید:‌ اما اگر دفتر اتحادیه اروپا بهبود مناسبات را در اولویت خود قرار دهد و موانع توسعه روابط را بر طرف کند ما مخالف تاسیس این دفتر نیستیم.

قاسمی: اجازه دخالت در امور داخلی ایران را به هیچ کشوری نمی‌دهیم

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه در پنجمین روز از نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها در غرفه روزنامه جام‌جم حضور یافت و در گفت‌و‌گو با خبرنگار جام‌جم در مورد برخی نگرانی‌ها از بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا در تهران گفت: جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها به اتحادیه اروپا بلکه به هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد در ایران، خارج از وظایف و آنچه قوانین بین‌المللی و کنوانسیون‌های بین‌المللی بخصوص کنوانسیون وین می‌گوید، اقدامی انجام دهد. قاسمی افزود: در شرایط فعلی نیز با هرگونه تخطی برخورد می‌کنیم و اعمال خلاف قوانین کشورمان چیزی نیست که با آن مسامحه کنیم. وی بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا را زمانبر و نیازمند بررسی عنوان کرد و گفت: نمی‌توان زمان مشخصی را برای آن در نظر گرفت و باید منتظر باشیم مذاکرات و بررسی‌های لازم انجام شود تا ببینیم چگونه با آن برخورد کنیم. این موضوع در سطح کارشناسی و سپس در سطح عالی‌تر پیگیری می‌شود، البته تصور بازگشایی آن در کوتاه‌مدت بعید است. قاسمی اظهار کرد: دفتر اتحادیه اروپا موضوع جدیدی نیست و نوعی ارتقای تماس‌ها یا تسهیل تماس‌هاست، زیرا سفارتخانه‌های تمام اعضا از گذشته در تهران فعال است.