رکود در بازار خودرو 2 ساله شد

در حالی که این روزها مردم دیگر امیدی به ارزان شدن خودرو با رفع تحریم‌ها ندارند، سوال اینجاست که در چنین شرایطی آیا واقعا اصرار خودروسازان بر کسب مجوز برای افزایش قیمت به صلاح است یا صرفا برای ایجاد تحرک هرچند مقطعی در بازار به خواب رفته خودرو مطرح می‌شود؟

بازار همچنان فریز شده

غلامحسین قاسمیان، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران اتومبیل تهران با تاکید براین‌که هنوز بازار خودرو در رکود کامل است، به جام‌جم گفت: امروز با گذشت نزدیک به دو سال از آغاز رکود در بازار خودروی کشورمان، این بازار هیچ کشش افزایش قیمتی نداشته و این موضوع می‌تواند به ادامه‌دار شدن رکود دامن بزند.

قاسمیان افزود: به‌طور کلی مردم تمایلی به خرید خودرو ندارند، چون یا اصلا توان خرید ندارند یا این‌که هنوز هم منتظر کاهش قیمت با توجه به وعده‌های داده‌شده هستند. درحالی که نباید منتظر کاهش قیمت در بازار خودرو باشیم.

وی با اشاره به طرح‌های فروش خودرو تصریح کرد: در ابتدای دهه 90 با اعلام شرایط فروش ویژه خودرو در نمایندگی‌ها شاهد تجمع افراد بودیم، اما امروز تمام نمایندگی‌های خودرو درحال ارائه انواع واقسام طرح‌های ویژه خودرویی هستند، ولی خبری از آن هیاهو نیست.

رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران اتومبیل تهران درباره نبود رونق با توجه به نزدیک شدن به فصل تابستان گفت: اگر از بحث رکود در بازار بگذریم، تقارن ماه مبارک رمضان با نزدیک‌شدن تعطیلات تابستان باعث شده حتی اگر انتظارهم رونق داشتیم این انتظار به پایان ماه ضیافت الهی موکول شود درحالی که با شرایط موجود به عقیده ما اتفاق خاصی در بازار نخواهد افتاد، چون نشانه‌ها حکایت از رونق ندارد.

حاشیه بازار، منطقی‌ترین سیاست

از سوی دیگر، احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان درباره بحث فروش خودرو در حاشیه بازار به خبرنگار ما گفت: همواره کارشناسان این مجموعه از مسئولان درخواست صدور این مجوز را داشتند، چون اگر به تجربیات گذشته نیم نگاهی داشته باشیم، این روش اصولی‌ترین سیاست برای کنترل قیمت بازار بوده است.

نعمت‌بخش با اشاره به تجارب ابتدای دهه 70 افزود: اوایل دهه 70 شورای اقتصاد اجازه فروش خودرو در حاشیه بازار را طی یک دوره صادر کرد که اگر به نمودار قیمتی آن دوره توجه داشته باشیم، می‌بینیم خودرو کمترین رشد قیمتی را تجربه کرد.

دبیر انجمن خودروسازان با تاکید بر کنترل بازار به وسیله عرضه و تقاضا تصریح کرد: اصل عرضه و تقاضا که تعیین‌کننده قیمت است از سوی تمام کارشناسان تائید شده است؛ بنابراین اگر دولت اجازه دهد این عرضه و تقاضا در بازار خودرو شکل بگیرد دیگر شاهد دلال بازی در این بازار و افزایش‌های غیر اصولی قیمت نخواهیم بود، زیرا اگر خودروسازی قیمت محصولش را غیرواقعی تعیین کند، خریداری ندارد و اگر محصولی هم کیفی بود که متقاضی برایش هست.

وی درباره کاهش دلالی در بازار خودرو به این روش گفت: شاید مدتی پیش تکمیل ظرفیت ثبت‌نام خودروها باعث بروز نگرانی و مشکلاتی برای خریداران واقعی می‌شد که بعضا هم اعلام می‌شد این دلال‌ها هستند که باعث بروز این تقاضای کاذب شده‌اند، این درحالی است که اگر خودروسازان خودشان بتوانند محصولاتشان را در حاشیه بازار به‌فروش برسانند، دیگر خبری از دلالی یا تقاضای کاذب و افزایش قیمت هم نخواهد شد.

وی درباره بهانه قراردادن افزایش قیمت برخی محصولات برای ایجاد تحرک در بازار افزود: در شرایط فعلی این سیاست بعید به نظر می‌رسد و نباید دراین زمینه زود قضاوت کنیم، بنابراین درباره افزایش قیمت نمی‌توانیم بگوییم همه چیز گران شود، اما خودرو نباید تغییر قیمتی داشته باشد.

وی گفت: بدون تردید تورم کاهش یافته و از ارقام نگران کننده به نزدیک 10 درصد یا حتی پایین‌تر رسیده، اما این به معنای ارزان شدن کالاها نیست بلکه معنای کاهش تورم و کند شدن شیب افزایش قیمت است، چون بالاخره هنوز تورم داریم و برای خودروسازان هم این تورم در بخش تامین تجهیزات و هزینه‌های تولیداتشان کاملا محسوس است و لحاظ می‌شود. نعمت‌بخش درباره احتمال انحصاری‌شدن در صورت فروش محصولات در حاشیه بازار ادامه داد: این پیش فرض مربوط به زمانی بود که فقط یک یا دو نوع محصول داشتیم نه این‌که امروز در کلاس‌های مختلف خودرویی حداقل سه گزینه برای خرید مقابل خریداران وجود دارد. به عنوان مثال در رده خودرویی بین 20 تا 35 میلیون ببینید چند گزینه خرید دارید؟ پس این‌که بگوییم انحصاری در آینده خواهیم داشت، اشتباه است چون تنوع محصول امروز گزینه‌های متفاوتی را در مقابل خریداران قرار داده و آنها می‌توانند با تناسب کیفیت و قیمتی و نیازهایشان وارد بازار شده و خرید کنند.

افزایش کیفیت هزینه ‌دارد

در همین حال دکتر ابوالفضل خلخالی، استاد دانشگاه درباره وضعیت بازار خودرو به خبرنگا ما گفت: اگر بخواهیم خودروی با کیفیت داشته باشیم، طبیعی است که افزایش قیمت را در این زمینه تجربه کنیم. خلخالی افزود: پس اگر به دنبال افزایش کیفیت در بازار خودروی کشورمان هستیم، نباید به خودروسازان بیش از اندازه فشار بیاوریم و آنها را با قیمت‌های دستوری درگیر کنیم، چون این خواسته‌ای غیر منطقی است. وی اضافه کرد: مشکل اصلی، قیمت خودرو نیست. مشکل در مدیریت است. چون بخش‌های مربوط مثل وزارت صنعت به نوعی نمی‌توانند تناسب قیمت و کیفیت را مدیریت کنند و همین عامل باعث بروز نارضایتی به دلیل افزایش قیمت برخی محصولات غیرکیفی شده است.

وی با تاکید بر تغییر در نحوه مدیریت و کنترل بازار از سوی مسئولان افزود: اگر بتوانیم در زمینه‌های کنترلی و نظارتی بیشتر فعالیت کنیم، افزایش قیمت همراه با افزایش کیفیت نه تنها مشکل نیست بلکه از سوی خریداران نیز مورد استقبال قرار خواهد گرفت. خلخالی موضوع فروش خودرو در حاشیه بازار را در صورتی که باعث کم شدن دست دلال‌ها از بازار خودرو شود، منطقی دانست و گفت: هر سیاستی که بتواند به شفاف شدن بازار و کاهش حضور دلال‌ها که به نوعی بازار را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند، باشد از نظر کارشناسی مقبول و مورد تائید است.

خودرو باید گران شود

از سوی دیگر، محمدرضا نجفی‌منش، دبیر انجمن قطعه‌سازان با حمایت کامل از افزایش قیمت خودرو به جام‌جم گفت: قبل از هرگونه اظهار نظری اجازه دهید من چند سوال کنم. آیا در قیمت نهاده‌های مورد نیاز خودروسازان کاهش قیمتی داشته‌ایم؟ چرا اصلا باید انتظار کاهش قیمتی داشته باشیم؟ آیا بازار به دنبال کیفیت بالاتر نیست؟

نجفی منش افزود: امروز به گفته مسئولان حدود 10 درصد تورم داریم، قیمت ارز بانک مرکزی افزایش یافته است، حقوق گمرکی افزایش داشته و دستمزدها هم که هرسال شاهد افزایش است ، بنابراین چطور براین باوریم که خودرو باید ارزان شود؟

وی با تاکید براین‌که دولت باید از بحث قیمت‌گذاری دستوری در صنعت خودرو خارج شود، تصریح کرد: تا زمانی که این‌گونه جریان‌سازی‌ها علیه قیمت خودرو وجود داشته باشد و دولت هم درباره قیمت، خود اعمال نظر کند، شرایط سامان نخواهد یافت، بنابراین لازم است دولت قیمت‌گذاری را آزاد کرده و اجازه دهد بازار تعیین‌کننده باشد.

دبیر انجمن قطعه سازان افزود: سیاست فروش حاشیه بازار هم در همین جهت مطرح شده است که تمام کارشناسان آن را کاملا قبول می‌کنند و برآن اتفاق نظر دارند به صورتی که وقتی خودروسازان در حاشیه بازار خودرو می‌فروشند، عرضه و تقاضا باعث تعیین قیمت خواهد شد.

عماد عزتی

اقتصاد