تفرقه‌افکنی وهابیت

نویسنده که در کتاب‌هایی دیگر نظیر الوهابیه فی المیزان، التوحید والشرک فی القرآن الکریم، الشفاعة و مفهومها و التوسل، ریشه‌های وهابیت و آموزه‌های این جریان را بازخوانی کرده، در «آیین وهابیت» نیز پرده از چیستی این اندیشه برداشته و بحث‌هایی جدی در ارتباط با انحرافات فکری این جریان به رشته تحریر درآورده است. او در این اثر که در 20 فصل گردآوری کرده، به مباحث اختلافی شیعیان و وهابیت و سپس به نقد و بررسی عقاید وهابیان می‌پردازد. این اثر در موسسه امام صادق(ع) به چاپ رسیده و ترجمه عربی آن با عنوان الوهابیه فی المیزان منتشر شده است. مؤلف در مقدمه کتاب می‌نویسد: ما در این رساله، کلیات مسائل مورد اختلاف وهابیان با سایر طوایف اسلامی را عنوان کرده و از طریق کتاب و سنت، نظریه اسلام را روشن ساخته‌ایم... کتاب حاضر، سومین رساله‌ای است که به جامعه اسلامی تقدیم می‌گردد و از وهابیان و نویسندگان وهابی در ریاض و حرمین و کلیه هواداران و سمپات‌های آنان در بلاد دیگر درخواست می‌کنیم که اگر موضع آنان در مقابل گفتار ما منفی است، به نقد منطقی این کتاب بپردازند و از ضررهای این کتاب نسبت به فریب خوردگان خود بکاهند و در غیر این صورت، مسلمانان را در حرمین شریفین آزاد بگذارند و در حرم امن الهی، از آزار و آسیب دست بردارند و تبلیغات وهابیگری را که جز ایجاد تفرقه و دو دستگی نتیجه‌ای ندارد، رها کرده و جامعه اسلامی را به متفکران و اندیشمندان آنها واگذار کنند.

نظام سیاسی به روایت شیعه، اهل سنت و خوارج

کتاب نظام سیاسی و دولت در اسلام نوشته داوود فیرحی، عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران که به همت سازمان سمت و مؤسسه آموزش عالی باقرالعلوم و توسط انتشارات وزارت امور خارجه چاپ شده، به بررسی نظریه‌های نظام سیاسی در اسلام، شیوه استناد این نظریه‌ها و ادله‌ای از قرآن، سنت، اجماع و عقل می‌پردازد.

در این کتاب، سه گونه کلان از نظریه‌های نظام سیاسی شیعه، اهل سنت و خوارج طرح شده است و به این دلیل که این چارچوب‌های کلان، قابلیت تطور و تغییر داشته و به تناسب زمان و مکان دگرگونی‌های بسیاری را پذیرفته‌اند، کوشش شده هر یک از سه‌گونه کلان به دو دوره قدیم و جدید تقسیم شوند.فصل اول کتاب، دو مفهوم مهم نظام سیاسی و دولت را به طور مختصر توضیح می‌دهد. طی فصل دوم، شمای کلی نظام سیاسی و دولت در اسلام بیان می‌شود. بررسی تحولات نظریه‌های نظام سیاسی در اسلام، تحت تأثیر نوگرایی و تجدد موضوع فصل سوم کتاب است و در فصل بعد برخی ویژگی‌های اساسی تمایزات نظام‌های سیاسی سنتی در اسلام و نظام‌های سیاسی جدید مشخص می‌شود. مختصات عمومی خلافت اسلامی ذیل بخش نظریه‌های نظام سیاسی اهل سنت در فصل پنجم آمده است. پس از ارائه یک سیمای کلی از نظام سیاسی خلافت در فصل ششم، کتاب به مقایسه دو نظام سیاسی قدیم و نظام سیاسی جدید اهل سنت می‌پردازد. فصل هفتم کتاب با عنوان نظریه‌های نظام سیاسی شیعه، مختصات عمومی امامت شیعه را بیان می‌کند. عنوان فصل هشتم،‌ شیعه و نظام سیاسی مشروطه است. در نهایت فصل نهم و آخر کتاب با عنوان شیعه و نظام جمهوری اسلامی به تبیین و توضیح ارکان قدرت، مرز قدرت، شبکه قدرت و کارکردهای دولت جمهوری اسلامی می‌پردازد.

2 روایت از اندیشه سیاسی در اسلام

کتاب نهادها و اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران،‌ اثر حمید عنایت و اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران،‌ نوشته حاتم قادری، ازجمله کتاب‌هایی هستند که به موضوع سیر نظریات و تجربه اندیشه‌ورزی سیاسی در اسلام پرداخته‌اند. در پیش گفتار کتابی که عنایت به رشته تحریر درآورده، آمده است: این کتاب، اندیشه‌های سیاسی مسلمانان را در قرن حاضر، بویژه اندیشه‌هایی را که مصریان و ایرانیان ـ نیز بعضی نویسندگان و متفکران پاکستان، هند، لبنان، سوریه و عراق ـ بیان داشته‌اند، توصیف و تعبیر و تفسیر می‌کند. این کتاب با مقدمه‌ای آغاز می‌شود که در آن، شیوه‌ای که میراث سنتی بر سیر تکوینی اندیشه‌های جدید اثر گذاشته یا باعث شده این اندیشه‌ها برای مخاطبان مذهبی معقول و مطلوب به نظر برسد، تشریح شده است. در کتاب دوم اما، تلاش شده انواع نظریه‌پردازی در حوزه اندیشه سیاسی اسلام مورد توجه قرار گیرد. خواننده این کتاب می‌تواند با رجوع به فصول مختلف آن دریابد که گروه‌های سیاسی فعال در امروز جامعه ایرانی از کدام آبشخور فکری سیراب شده‌اند. حاتم قادری در این کتاب شرحی بی‌طرفانه از دیدگاه‌های سیاسی هر یک از صاحب‌نظران در تاریخ اسلام ارائه داده است.