کارت اعتباری خرید نیامده سوخت

بر مبنای این طرح، قرار بود وام‌های با سود پایین به مردم ارائه شود و در فاز اول، وام 25 میلیون تومانی خودرو به متقاضیان خرید اقساطی خودرو ارائه شد و در ادامه قرار بود کارت اعتباری خرید کالای اقساطی به متقاضیان واگذار شود. اجرای بخش اول، یعنی ارائه وام 25 میلیون تومانی خودرو، با سرعت هرچه تمام‌تر از سوی مسئولان وزارت صنعت و بانک‌ها پیگیری شد و ظرف مدت کوتاهی حتی بیشتر از حد مجاز تعیین ‌شده از سوی بانک مرکزی به کار خود پایان داد، اما بخش دیگر این تسهیلات که قرار بود با اعطای کارت‌های اعتباری ده میلیون تومانی، رکود را از بازار تولیدات لوازم خانگی ایرانی دور کند، از همان ابتدا با چالش‌های جدی مواجه شد و تا روز گذشته در میان انبوهی از ابهامات قرار داشت.

سرانجام سیدعلی‌اصغر میرمحمدصادقی، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی روز گذشته درباره سرنوشت طرح کارت خرید اعتباری کالا گفت: به‌طور کلی هیچ تقاضایی از سوی بانک‌های عامل برای این تسهیلات نداشته‌ایم و کل طرح، منتفی شده است.

به سود خودروهای انبار شده

این اظهارنظر قابل انتظار میرمحمدصادقی در نشست خبری دیروز بانک مرکزی، درست زمانی منتشر شد که با توجه به ایام پایانی سال، بسیاری از متقاضیان و البته فروشندگان لوازم خانگی هنوز منتظر این کارت‌ها بودند. اما نکته جالب در این زمینه، این است که ظاهرا پیش‌بینی کارشناسان درباره موقعیت انحصاری خودروسازان در بسته خروج از رکود دولت به واقعیت پیوست و از این طرح، تنها کام خودروسازان شیرین شد تا بتوانند خودروهای انبار شده و بی‌مشتری خود را بفروشند. کارشناسان اقتصادی از ابتدا نسبت به بسته خروج از رکود هشدار دادند و گفتند به دلیل قدرتمند بودن لابی خودروسازان، بدون تردید این بسته به نفع خودرویی‌ها تمام خواهد شد و هیچ سودی به تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان لوازم خانگی نخواهد رساند و به هدف خود که خروج از رکود است، نخواهد رسید.

شاهد مثال پیش‌بینی کارشناسان، اظهارنظر مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی در این زمینه است که روز گذشته اظهار کرد: مازاد تسهیلات ارائه شده خودرو، یعنی نزدیک به 20 هزار فقره تسهیلات اضافه‌ای که خودروسازان بدون مجوز بانک مرکزی به متقاضیان داده بودند نیز از سوی این بانک تامین اعتبار شده است.

حال سوال اصلی اینجاست که اگر واقعا این طرح، یعنی کارت خرید اعتباری کالا کارشناسی بود، چرا اجرا نشد؟ و امروز مسئولان هرکدام به نوبه خود از توضیح دادن در این زمینه شانه خالی کرده و پاسخ را به آینده موکول می‌کنند.

ضربه ‌بزرگ به صنعت

محمدرضا دیانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی درباره اعطای کارت‌های اعتباری خرید به ایسنا گفت: صدور کارت‌ اعتباری خرید لوازم خانگی رسما منتفی شده و امکان اجرای آن نیست، لذا خریداران منتظر صدور این کارت‌ها برای خرید نباشند.

وی افزود: گرچه مراجعه مردم برای خرید، قدری بهبود یافته است، اما متاسفانه بی‌برنامه بودن مسئولان در اجرای این طرح باعث ایجاد انتظاری غیرواقعی در ذهن خریداران شد که همین امر روند مراجعه به بازار برای خرید را به تعویق انداخت و امروز تولیدکنندگان، تاوان این ضربه سنگین را پس می‌دهند.

دیانی با تاکید دوباره بر اجرایی نشدن این طرح تصریح کرد: با توجه به مختومه شدن آن لازم است خریداران به این باور برسند که این طرح اجرایی نخواهد شد و نباید خریدهایشان را به امید دریافت کارت اعتباری به تعویق بیندازند، چون قیمت‌ها با توجه به رکود موجود به کف خود رسیده و این روند برای همیشه ادامه نخواهد داشت.

رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی درباره شرایط اجرایی شدن این طرح گفت: به نظر من امکان انجام چنین برنامه‌ای وجود ندارد، چون ساختارها و بستر آن فراهم نیست و بانک مرکزی روی این موضوع نظری ندارد و فکر می‌کنم طرحی در این زمینه وجود نداشته باشد؛ مگر این‌که خود بانک‌ها به صورت مشترک با تولیدکنندگان لوازم خانگی این کار را اجرا کنند که در حال انجام هم است.

از ابتدا نتیجه معلوم بود

از سوی دیگر محمد طحان‌پور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی به جام‌جم گفت: از همان ابتدا مسئولان بخش خصوصی به مسئولان دولتی هشدار داده بودند که این طرح با توجه به مشکلاتی که دارد، اجرایی نخواهد شد، اما کسی به توصیه‌های بخش خصوصی توجهی نداشت.

طحان‌پور افزود: ابتدا قرار بود مبلغ کارت 10 میلیون تومان باشد که پس از گذشت یکی دو ماه این رقم به شش میلیون تومان آن‌هم با محدودیت‌های خرید به متقاضیان اعلام شد و همین مساله باعث دلسردی متقاضیان از این طرح شد.

این مقام صنفی با اشاره به نبود برنامه‌ریزی مسئولان اجرایی این طرح تصریح کرد: تاخیرهای ایجاد شده در این زمینه باعث شد تا به ماه‌های پایانی سال نزدیک شویم و همین موضوع عملا بانک‌ها را از ارائه تسهیلات دورتر کرد، چون همه می‌دانیم در اسفند، هیچ بانکی قدرت پرداخت تسهیلات به متقاضیان ندارد، چون درگیر حساب و کتاب‌های آخر سال بوده و نمی‌تواند تسهیلات ارائه کند، بنابراین ناخودآگاه این طرح که امروز به اسفند رسیده، غیرقابل اجرا شده و با مشکل مواجه شده است و متقاضیان نباید منتظر اجرایی شدن آن باشند. طحان‌پور درباره طرح مشابهی که اتحادیه برای ارائه تسهیلات به متقاضیان داشت نیز توضیح داد که مراحل نهایی طرح در دست اجراست و در یک هفته آینده پس از برگزاری انتخابات درباره زمان اجرایی شدن آن سیاستگذاری می‌شود.

وی طرح فروش اقساطی کالای لوازم خانگی بخش خصوصی را با واقعیت جامعه نزدیک دانست و گفت: با توجه به رایزنی‌های انجام شده با بانک‌ها این طرح برای آن که اقشار مختلف جامعه با درآمدهای متفاوت بتوانند از کالاهای موردنیازشان در بخش‌های خارجی و داخلی خرید کنند، برنامه‌ریزی شده است که درباره تولیدات خارجی صرفا به آنهایی که قانونی وارد شده‌اند، توجه داریم.

سابقه خبر

17 دی ماه امسال روزنامه جام‌جم در گزارشی باعنوان «وام خرید کالا در کما» از فراموشی طرح کارت اعتباری خرید کالا خبر داد.

در آن گزارش ذکر شد که با توجه به بی‌برنامگی دستگاه‌های مسئول درباره نحوه اجرای این طرح و تغییرات مکرر در جزئیات آن همچون مدت بازپرداخت اقساط، افزایش نرخ سود و کاهش سقف وام، مردم از این طرح استقبال نخواهند کرد.

با این حال، روزنامه رسمی دولت (ایران) 19 دی‌ماه (دو روز بعد) در صفحه اول خود از قطعی بودن اجرای طرح کارت اعتباری خرید کالا خبر داد و اعلام کرد افراد مشمول این طرح معرفی شدند.

اکنون با منتفی شدن طرح مذکور، امید می‌رود دولت و رسانه وابسته‌ به آن، به نظرات کارشناسان اهمیت بیشتری بدهند.

عماد عزتی - اقتصاد