از «سکو» به «صفحه»

این حادثه ‌تاسفبار، مصداقی از «هولیگانیسم فوتبالی» در ایران بود که البته از سال‌ها قبل‌تر و در دربی سرخابی‌های پایتخت آغاز شده بود؛ تماشاگران خشمگینی که ناکامی حاصل از شکست تیم محبوب‌شان را با فحاشی، کندن و آتش زدن صندلی‌های ورزشگاه، شکستن شیشه اتوبوس‌ها و تخریب اموال عمومی نشان می‌دادند. رفته‌رفته این رفتارهای خشونت‌آمیز به یک پدیده فراگیر در ورزشگاه‌های ایران تبدیل شد و به تهران و دربی معروفش محدود نماند. حالا که اینترنت، دنیای مجازی را به موازات دنیای واقعی شکل داده، می‌توانیم شاهد گسترده شدن دامنه این رفتارهای نابهنجار در این دنیای نوپدید نیز باشیم. فراگیری اینترنت و محبوبیت شبکه‌های اجتماعی، فضایی فراهم آورده تا چنین رفتارهای خشونت‌آمیزی در این محیط‌ها بازتولید شود. حمله گسترده به صفحه‌های فیسبوک ورزشکاران و داوران را می‌توان در ادامه همان فحاشی‌های واقعی و رایج در ورزشگاه‌های فوتبال به حساب آورد.

اگر تا دیروز من در ورزشگاه حاضر بودم و از نزدیک می‌توانستم خشم خودم را نسبت به تصمیم‌های داوری یا بازیکنان حریف در قالب فحش‌های رکیک یا پرتاب اشیا و مواد محترقه ابراز کنم، اکنون می‌توانم میلیون‌ها کیلومتر دورتر از زمین بازی، خشم خود را در قالب کلمات نثار سوژه مورد نظر کنم. در حقیقت، این واکنش و حمله‌های مجازی در ادامه همان سکوهای ورزشگاهی است در حالی که از نظر حجم و نوع خشونت‌ها با یکدیگر متفاوتند. بنابراین نگرانی‌هایی که بتازگی درخصوص حملات فیسبوکی کاربران ایرانی مطرح می‌شود، از جنس همان نگرانی‌هایی است که سال‌هاست پیرامون جو فرهنگی ـ روانی ورزشگاه‌ها از سوی کارشناسان و دلسوزان ابراز می‌شود و البته هیچ گاه جدی گرفته نشده و اقدامی به عمل نیامده است.

وحید اقدسی

کارشناس ارشد ارتباطات