ملاقات در کمربند سیارک‌ها

بزرگترین جرم در محدوده کمربند سیارک‌ها با قطر حدود هزار کیلومتر «سرس» نام دارد که در حال حاضر در رده خرده‌سیاره‌ها رده‌بندی می‌شود. وستا، پالاس، جونو، آیریس، هبه، فلورا و... از معرو‌ف‌ترین سیارک‌ها به شمار می‌آیند. سیارک‌ها آنقدر پرنور نیستند که با چشم غیرمسلح دیده شوند، دست‌کم برای رصد آنها به یک دوربین دوچشمی نیاز داریم. از پشت تلسکوپ از نظر ظاهری تفاوتی با ستاره‌های کم‌نور دیگر ندارند. نورشان نقطه‌ای است، اما اگر به مدت چند شب زیر نظرشان بگیریم، خواهیم دید که به آرامی در بین ستاره‌ها جابه‌جا می‌شوند.

ستاره‌شناسان نیز با توجه به جابه‌جایی‌های سیارک‌ها در آسمان، به وجود این اجرام در منظومه شمسی پی بردند و به تدریج آنها را کشف کردند. شنبه چهاردهم تیر فرصت مناسبی است تا در یک مقارنه کم‌نظیر، خرده‌سیاره سرس را در کنار سیارک وستا رصد کنیم. مقارنه، رویداد نجومی است که در آن دو جرم آسمانی از دید ناظر زمینی تقریبا در یک راستا و کنار هم دیده می‌شوند، ولی در حقیقت ممکن است میلیون‌ها کیلومتر و بلکه هزاران سال نوری از هم فاصله داشته باشند.

شنبه شب نیز سرس و وستا از دید ما زمینی‌ها در صورت فلکی سنبله بسیار به هم نزدیک هستند و فقط 0.2 درجه از هم فاصله دارند، این در حالی است که در همان لحظه، فاصله واقعی بین این دو به 85 میلیون کیلومتر می‌رسد. برای پیدا کردن این دو سیارک کافی است با استفاده از یک نقشه آسمان شب، صورت فلکی سنبله را پس از تاریک شدن آسمان در شامگاه پیدا کنید.

کاظم کوکرم/ مدرس نجوم رصدی