گنجینه هنر دنیا در خیابان کارگر شمالی

گنجینه خارجی موزه هنرهای معاصر یکی از ارزشمندترین و بی‌نظیرترین گنجینه‌ها به واسطه داشتن آثار برجسته هنرمندان بزرگ جهان است. این گنجینه شامل بیش از 3000 اثر ارزشمند است که آثار خارجی آن از سبک امپرسیونیسم تا پاپ‌آرت را شامل می‌شود.

پابلو پیکاسو، پل گوگن، جکسون پولاک،‌ کلود مونه، کامیل پیسارو، ونسان ونگوگ، کیس وان دونگن، ادوارد مونش، مارک شاگال، خوآن میرو، لوئیس والتات، واسیلی کاندینسکی، مارسل دوشان، ژرژ رنو، فرنان لژه، ژرژ براک، رنه ماگریت، سالوادور دالی، ویلم دکونیگ، مارک روتکو، اندی وارهول، هنری مور، مارینو مارینی، آلبرتو جاکومتی، امبرتو بوچینی و... ازجمله هنرمندان نقاش و مجسمه‌ساز بزرگ دنیا هستند که آثارشان در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود.گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران که بخشی از آن در طول سال‌های گذشته در قالب نمایشگاه‌هایی در معرض دید عمومی قرار گرفته است، این بار چاپ‌های دستی خود را به علاقه‌مندانش نشان داده است؛ چاپ‌هایی که مربوط به دوره امپرسیونیسم تا به امروز است.

این نمایشگاه که از بیست و دوم اردیبهشت در محل موزه هنرهای معاصر تهران دایر شده شامل بیش از 215 اثر از 74 هنرمند، ازجمله پابلو پیکاسو، سالوادور دالی، مارک شاگال، جسپر جونز، ادوارد مونش، هنری تولوز لوترک، جیمز ویستلر، جیم داین، خوان میرو، آنتونیو تاپیس، کامیل پیسارو، اندی وارهول و... است که از این تعداد 105 اثر تاکنون دیده نشده است.

دبیری این نمایشگاه را که تا شانزدهم مرداد در موزه هنرهای معاصر تهران برپاست، احمد وکیلی برعهده دارد. او که لقب بهترین تصویرگر سال را در اینوال بلانیاجزو دارد، درباره این نمایشگاه و اهمیت چاپ دستی می‌گوید: اهمیت چاپ‌های دستی در دوره معاصر نه از باب تکثیر آثار، بلکه به عنوان غنی‌ترین رسانه در حوزه هنرهای تجسمی است تا بتوان تجربیات تازه را برای رسیدن به بیان ناب تصویر آزمود. اهمیت چاپ‌های دستی در حوزه آموزش و سرک‌کشیدن هنرمندان به فضای جدید انکارنشدنی است، بنابراین برگزاری این نمایشگاه می‌تواند راهگشای فضای تجسمی در حوزه آموزش و در حوزه بیان باشد. به عقیده این نقاش، اهمیت چاپ‌های دستی زمانی مشخص می‌شود که فلسفه مدرنیته مورد بررسی قرار می‌گیرد. او می‌گوید: پلورالیزم (تکثرگرایی) در فلسفه مدرن یکی از مهم‌ترین مولفه‌هاست و اگر گسترش چاپ‌های دستی در قرن بیستم بسیار بیشتر از قرون 18 و 19 است، پلورالیزم طرح شده در فلسفه مدرن را به اثبات می‌رساند.

این هنرمند ادامه می‌دهد: هنرمندان در طول تاریخ بارها ثابت کرده‌اند بیان جدید در هنر به ابزار تازه و متنوع نیاز دارد و ساختار نو همواره می‌تواند به محتوای جدید بینجامد؛ چراکه تاکنون هنرمندان بزرگ تاریخ این نکته را ثابت کرده و پرچمدار حرکت‌های هنر بوده‌اند.

مجید ملانوروزی، مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران هم در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه بر اهمیت این هنر تاکید کرده و گفته است: موزه هنرهای معاصر تهران پایگاه تخصصی هنرهای تجسمی بوده و خواهد بود. همواره هنرمندان و علاقه‌مندان هنر درخواست دارند آثار گنجینه نمایش داده شود و با توجه به اهمیت چاپ دستی نخستین نمایشگاه سال جدید موزه هنرهای معاصر تهران به آثار خارجی چاپ دستی گنجینه موزه اختصاص یافت.به گفته او، نگاه زیبایی‌شناسی چاپ دستی می‌تواند هر روز در عرصه هنرهای تجسمی و حتی در هنر جدید تاثیرگذار باشد. در این مدت دو مجموعه چاپ دستی از گونتر اوکر و هاینس ماک از هنرمندان آلمانی به گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران افزوده شده است.

پیشنهادی برای تاسیس کانون طراحان چاپ دستی

اهمیت چاپ دستی تا حدی است که احمد وکیلی، دبیر نمایشگاه چاپ دستی که با عنوان «از امپرسیونیسم تا امروز» در موزه هنرهای معاصر دایر شده می‌گوید: چاپ دستی یک مدیای تازه است و تمام هنرمندان قرن 19 تا20 با شدت و جدیت به چاپ دستی توجه کرده‌اند.او در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه به ضرورت چاپ دستی اشاره کرده و گفته است ضرورت دارد کانون طراحان چاپ دستی راه‌اندازی شود که نمایشگاه‌ها و دوسالانه‌هایی برگزار کند و از دفتر هنرهای تجسمی در خواست می‌کنیم برای راه‌اندازی این کانون حمایت کند.

آثار هنرمندان آلمانی و مکزیکی در گنجینه موزه

در گنجینه دائمی موزه بیش از 3000 اثر ارزشمند و یگانه از نخبگان هنرهای تجسمی ایران و جهان نگهداری می‌شود. در سال ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ این گنجینه به طور کامل در نمایشگاهی با عنوان جنبش هنر مدرن، به نمایش درآمد. بعد از آن به مناسبت‌های مختلف، بخشی از گنجینه نمایش داده شده تا به امروز که آثار چاپی این گنجینه با عنوان از امپرسیونیسم تا امروز ارائه شده است، اما دلیلی که این نام برای این نمایشگاه انتخاب شده آثاری است که در گنجینه نگهداری می‌‌شود؛ چراکه وکیلی می‌گوید: از آنجا که آثار هنرمندان مکزیکی و هنرمندان آلمانی گونتر اوکر و هاینس ماک که سال‌های اخیر به گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران اضافه شده، دلیلی است بر نامگذاری. چون با ورود این آثار می‌توانیم ادعا کنیم آثاری از دوره امپرسیونیسم تا امروز را در موزه داریم.

از آنجا که مقوله چاپ بخصوص چاپ دستی بسیار بااهمیت است و بارها هنرمندان صاحب نام و مسئولان بر اهمیت آن تاکید کرده‌اند، این بار نیز در خلال برگزاری نمایشگاه چاپ دستی (گنجینه موزه هنرهای معاصر) برنامه‌هایی برای آشنایی با این هنر تدارک دیده شده است؛ به گونه‌ای که قرار است در مدت زمان سه‌ماهه این نمایشگاه، کارگاه‌هایی برگزار و استفاده از شیوه‌های مختلف در چاپ با تکنیک‌های مختلف با حضور علاقه‌مندان و استادان چاپ دستی آموزش داده شود و مورد بررسی قرار گیرد.

نمایشگاه چاپ دستی از امپرسیونیسم تا امروز به اعتقاد بسیاری از پژوهشگران آثار تجسمی، مجموعه مهمی از آثار چاپ دستی را در بر می‌گیرد، چون هنرمندان شاخص جهان آثارشان در این نمایشگاه ارائه شده است. به باور آنان نمایشگاه چاپ دستی هنرمندان خارجی گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران برنامه و رویداد مهمی است و می‌تواند برای هنرمندان و جوانان موثر باشد.

سحر طاعتی / جام‌جم