لیگ برتر و تیمهای ملی ردههای سنی مختلف هر کدام به نحوی متاثر از فقر بازیکن در فوتبال ایران است، اما این موضوع را از منظر دیگری هم میتوان بررسی کرد. در حالی که فقر بازیکن در فوتبال ایران مختص استان خاصی نیست، این مشکل در تهران به اوج خود رسیده است؛ به طوری که در چند سال اخیر پدیده قابل توجهی از این استان به فوتبال کشور معرفی نشده است. از زمانی که استان تهران در کنار دیگر استانها مهد چهرههای فوتبالی مستعد بود، سالهای زیادی سپری شده است.
بنا به دلایل مختلف چشمه جوشان معرفی استعدادهای فوتبال تهران خشکید و اکنون پایتخت پرجمعیت کشور برای پر کردن خلأهای خود در فوتبال دست نیاز به سوی دیگر استانها دراز کرده است تا سیل بازیکنانی غیرتهرانی به سوی تیمهای پایتخت سرازیر شود. فقدان بازیکنسازی در تهران و معرفی نشدن پدیدهای قابل توجه در این شهر را میتوان از دیگر مشکلات فوتبال ایران قلمداد کرد؛ مشکلی که قطعا تاثیرگذاری خود را در آینده بیشتر و در ابعاد گستردهتری نشان خواهد داد. این زنگ خطر در حالی برای فوتبال پایتخت از خیلی وقت پیش به صدا درآمده که با این حال راهکاری برای خروج از این بحران پیدا نشده است.
از سهلانگاری تا کمبود منابع مالی
زوال بازیکن در تهران پدیدهای نامطلوب و خطرناک برای فوتبال ایران است و همانطور که پیش از این نیز ذکر شد، این مشکل میتواند تاثیرات منفی بیشتری روی تیم ملی و لیگ برتر بگذارد. چرایی کاهش قابل توجه رشد و ظهور یک پدیده جدید تهرانی در فوتبال ایران ریشه در مسائل مختلفی دارد؛ از سهلانگاری باشگاههای پایتخت بویژه استقلال و پرسپولیس گرفته تا کمبود منابع مالی که از اجرای هرگونه برنامه حساب شده در این زمینه جلوگیری کرده است. با وجود این، در دو سال اخیر برنامههایی ویژه در استعداد یابی در تهران انجام شده، اما با توجه به سالها بیتوجهی به این موضوع ناکافی به نظر میرسد. زمانی باشگاههایی همچون بانک ملی یا حتی پرسپولیس و استقلال سرآمد بازیکن سازی در فوتبال ایران بودند، اما امروز نامی از باشگاه بانک ملی نمانده است و پرسپولیس و استقلال نیز به گرفتن بازیکن آماده از دیگر باشگاههای شهرستانی عادت کردهاند. قرار دادن نتیجهگیری در صدر اولویتهای باشگاههای لیگ برتری بخصوص تهرانی را میتوان از دیگر دلایل زوال پرورش بازیکن در فوتبال معرفی کرد. درواقع هزینهای که میتوانست صرف بازیکنسازی در باشگاههای تهرانی شود به پای نتیجهگیری ریخته شد.
بیژن طاهری، کارشناس فوتبال در این رابطه به جامجم گفت: در بسیاری از کشورها استعدادیابی و پرورش بازیکن در صدر همه برنامهها قرار میگیرد و حتی نتیجهگیری هم بالاتر از آن نیست، اما در فوتبال ایران اوضاع برعکس است. فقر شدید بازیکن در فوتبال تهران نیز به همین موضوع مربوط است. البته نباید از تلاشهایی که برای پرورش بازیکن در سالهای اخیر در تهران شده چشمپوشی کرد، اما بسیاری از این تلاشها کافی و در شأن فوتبال تهران نبوده است.
برداشتن نقاب از چهره فوتبال تهران
خسرو حیدری، مهدی رحمتی، امیرحسین صادقی، محمد قاضی و آندرانیک تیموریان؛ این پنج بازیکن را که اتفاقا همه آنها در استقلال بازی میکنند، میتوان سرآمد بازیکنان تهرانی دانست. به این ترتیب استقلال را از این حیث میتوان چند قدمی جلوتر از پرسپولیس دید، اما با وجود این حتی تلاش استقلالیها هم کافی نیست.
طاهری به جام جم گفت : در تهران استعدادهای بسیار زیادی وجود دارد که در وهله نخست این وظیفه استقلال و پرسپولیس است که با شناسایی و تحت حمایت قرار دادن این استعدادها از هدر رفتن و محو شدن آنها جلوگیری کنند. بازیکنانی نظیر رحمتی یا تیموریان از دل فوتبال تهران به تیم ملی معرفی شدند. یافتن نمونه این بازیکنان و حتی پدیدهای مثل مهدی مهدویکیا، کار بسیار دشواری نیست، میتوان با سازماندهی برنامههای مربوط به پرورش بازیکن پرده را از نقاب فوتبال تهران برداشت و دوره دیگری را آغاز کرد، اما همانطور که پیش از این نیز اشاره کردم بیپولی در بسیاری از مواقع از اجرای برنامهها و رسیدگی به استعدادهای درخشان جلوگیری کرد. متاسفانه نه تنها استعدادهای تهران که استعدادهای دیگر شهرستانها بخصوص جنوب کشور نیز به دلیل همین بیپولی به هدر رفتهاند. وقت آن است به این مشکل رسیدگی کنیم و برای این کار بیش از هر چیزی به حمایتهای فدراسیون و پس از آن وزارت ورزش نیاز داریم.
بیش از 47 درصد ترکیب کنونی استقلال را بازیکنان غیرتهرانی تشکیل میدهند و درباره پرسپولیس این آمار از 87 درصد هم عبور میکند. درباره نفت تهران، راهآهن و حتی سایپای البرز که قرابتی انکارنشدنی با فوتبال تهران دارد، هرچند آمار دقیقا مشخص نیست اما به هر حال ترکیب این تیمها نیز پر از بازیکنان غیرتهرانی است؛ بخصوص نفت تهران که حتی در کورس قهرمانی این فصل از رقابتهای لیگ برتر قرار گرفته است. تهران قطب فوتبال ایران شمرده میشد، شاید این قطب بودن همچنان در ظاهر ادامه داشته باشد، اما باید اذعان کرد که برخلاف گذشته این شرایط کاذب به نظر میرسد، زیرا آنچه باعث شده فوتبال تهران در لیگ برتر حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشد به بازیکنانی ارتباط دارد که غیرتهرانی هستند و دوران رشد و بالندگی فوتبال خود را در تیمهای غیرتهرانی سپری کردهاند. اثرات مخرب این وضع در آینده نمود بیشتری پیدا خواهد کرد؛ یعنی زمانی که با اتکای بیش از اندازه به بازیکنان شهرستانی استعدادهای فوتبال تهران بیش از گذشته به بوته فراموشی سپرده شوند.
ساختار غیرتهرانی
نفت تهران، راهآهن سورینت شهرری، استقلال و پرسپولیس چهار تیم تهرانی حاضر در لیگ برتر نام تهرانی بودن را یدک میکشند، اما تعمق و واکاوی در ساختار این باشگاهها نشان میدهد فوتبال تهران تا چه اندازه با فقر بازیکن روبهرو شده است. درواقع ساختار این چهار باشگاه به خصوص دو قطب سنتی پایتخت یعنی پرسپولیس و استقلال بر مبنای بازیکنان شهرستانی شکل گرفته و بازیکنان تهرانی یا در این ساختار حضور قابل توجهی ندارند یا جایگاهشان چندان تعریف شده و مستحکم نیست. استقلال تهران بهعنوان قهرمان فصل گذشته لیگ برتر پر از بازیکنانی است که بسیاری از آنها مراحل رشد و بالندگی را در فوتبال تهران سپری نکرده و از تیمهای شهرستانی به این تیم پرطرفدار تهرانی راه یافتهاند. نگاهی به بازیکنان مطرح این باشگاه در جدول پیوست نشان میدهد بیشتر بازیکنان اصلی دو تیم سرخابی اصلیتی غیر تهرانی دارند و مراحل رشد و نمو خود را در فوتبال در تیمهای شهرستانی طی کردهاند.
بجز استقلال و پرسپولیس، تیمهای نفت و راهآهن نیز چنین شرایطی داشتند و بیشتر بازیکنان اصلی این دو تیم اصلیتی غیر تهرانی دارند.
هیلدا حسینی خواه / گروه ورزش
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
علی اصغر هادیزاده، رئیس انجمن دوومیدانی فدراسیون جانبازان و توانیابان در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد