میراث معنوی مهم‌تر است یا میراث مادی؟

این مردمان خواه می‌خواهند قبیله‌ای از یاد رفته در قلب آمازون باشند که میراثشان را زبانی می‌دانند که فقط خودشان می‌توانند با آن تکلم کنند یا حتی مردمانی در جنوبی ترین نقطه فرانسه که تکه‌های کاسه‌های سفالی قرون وسطی را در یک موزه شیک فرانسوی نگاه می‌دارند.

از این موارد زیاد است. کافی است دور و برتان را نگاه کنید. به خودتان، به لهجه و به نوع پوشش‌تان. میراث انسانی تنیده بر رفتارهای انسانی است.

برخی به اشتباه تنها میراث منقول یا مادی را میراث فرهنگی می‌پندارند و مهم تر از آن تصور می‌کنند که به عنوان مثال نگهداری از یک جام به جای مانده از چند سده پیشتر مهم‌تر از میراثی است که اکنون با آن می‌توانند سخن بگویند.

این روزها در بسیاری از محافل دوستدار میراث فرهنگی کشورمان (چه رسمی و چه غیررسمی) می‌توان با بی‌شمار آدم‌هایی روبه‌رو شد که برای کارهای نشده و شده میراث فرهنگی ایران حرفی برای گفتن دارند.

به عنوان مثال مدیران تا شش نسل پیش این سازمان عریض و طویل را یک جا سر می‌برند که چرا در فلان موضوع فلان کار را نکرده‌اند یا بدتر، فلان کار را کرده‌اند.

چیز جدیدی نیست زیرا معترضان نه در ایران با این سابفه درخشان فرهنگی بلکه در تمامی دنیا همیشه به مسائل مرتبط با میراث فرهنگی دغدغه‌مند و معترضانه برخورد می‌کنند اما نکته‌ای که در میان نطق‌های عریض و طویل بسیاری از ایشان پنهان می‌ماند، پاسداری شخصی هر یک از ایشان از میراث ناملموسی است که هر یک به ارث برده و البته نمی‌دانند که میراث فرهنگی ناملموس اگر از میراث مادی مهم‌تر نباشد، کمتر از آن نیست.

به عنوان مثال بسیاری از این دوستان دغدغه‌مند در حرف زدنشان برای اثبات این‌که نطق کارشناسی می‌کنند از هر جمله چند کلمه‌ای را انگلیسی بیان می‌کنند. تا اینجایش که میراث‌دار خوبی برای زبان فارسی نیستند، اما کار به اینجا ختم نمی‌شود و در ادامه نوع پوشش‌شان را که نگاه می‌کنی یا مواردی دیگر مانند پایبندی به میراث‌های اخلاقی ایرانی ـ اسلامی‌شان را که می‌بینی متوجه می‌شوی که نه تنها میراث‌داران خوبی نیستند، بلکه دشمنان این میراث ایرانی به جای مانده از گذشتگان نیز شاید به زبانی لقب گیرند.

میراث‌داری فرهنگ و تمدن فقط به حراست و صیانت از اقلام منقول به جای مانده از گذشتگان نیست بلکه این اقلام بهانه‌ای می‌شود تا فرهنگ و تمدن یک کشور یا یک سرزمین به یادمان بیاید و ما همان‌طور که آن را تحویل گرفته‌ایم به نسل بعد منتقل کنیم.

مهدی نورعلیشاهی - جام‌جم