جایگاه دانشگاه سبز در جهان

اما به دنبال گرم شدن زمین و افزایش گازهای گلخانه‌ای در جهان ـ بخصوص در ده سال اخیر ـ جامعه جهانی و بخصوص دانشگاهیان، به پاسداشت محیط زیست فضای دانشگاهی اهمیت بیشتری می‌دهند.

به طور کلی می‌توان گفت در دانشگاه‌هایی که از نظر علمی، آموزشی و پژوهشی رتبه بالایی در جهان دارند، رتبه آنها در بحث دانشگاه سبز نیز چشمگیر است، اما معمولا در دانشگاه‌هایی با سطح علمی ضعیف و ناآشنا در جهان، مبحث دانشگاه سبز نیز برای آنان مفهوم چندانی ندارد.

دانشگاه‌های آمریکای شمالی در صدر فهرست

بسیاری از دانشگاه‌های واقع در آمریکای شمالی از مساحت زیادی برخوردار و شمار زیادی از آنان نیز در مناطق سرسبز واقع شده است.

همین دو ویژگی، باعث شده است که پتانسیل ایجاد دانشگاه سبز در دانشگاه‌های این مناطق بسیار بالاتر از سایر نقاط جهان باشد. البته وجود چنین پتانسیل محیطی به تنهایی برای نهادینه کردن مفهوم دانشگاه سبز کافی نیست، زیرا تا زمانی که فرهنگ دانشگاه سبز نهادینه نشود، امکانات محیطی به تنهایی نمی‌تواند فضای دانشگاهی را برای فعالیت‌های زیست‌محیطی فراهم کند.

هم‌اکنون شاهد هستیم که در اغلب دانشگاه‌های مطرح جهان، احترام به محیط زیست دانشگاهی و مصرف بهینه انرژی به عنوان الگوی رفتاری مناسب در بین دانشجویان جاافتاده است؛ همین خصلت رفتاری و فضای مطلوب محیطی، دست به دست هم داده و دانشگاه‌های آمریکای شمالی را در صدر فهرست سبزترین دانشگاه‌های جهان قرار داده است.

دانشگاه هاروارد، دانشگاه ام‌آی‌تی، کالج اورگرین استیت و کالج آتلانتیک در کشور آمریکا را می‌توان در صدر فهرست سبزترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.

دانشگاه مشهور بریتیش کلمبیا در کشور کانادا نیز در صدر فهرست سبزترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.

در این دانشگاه‌ها، قوانین سختی برای حفاظت از محیط زیست دانشگاه وضع شده است و تخطی از قوانین نیز با جریمه‌های مختلفی همراه خواهد بود.

در این دانشگاه‌ها تلاش می‌شود تا حد امکان از سوخت‌های فسیلی استفاده نشود و حتی در برخی دانشکده‌ها، غذای دانشجویان از محصولات ارگانیک واقع در زمین‌های زراعی داخل همان دانشگاه تامین می‌شود.

پس از دانشگاه‌های واقع در آمریکای شمالی، دانشگاه‌های مناطق اروپای غربی، بیشترین تعداد دانشگاه‌های سبز را در اختیار دارند و در این دانشگاه‌ها هدف‌گذاری به این شکل ترسیم شده که فضای دانشگاهی با همین کیفیت فعلی برای نسل‌های بعدی نیز به یادگار باقی بماند.

کشورهای در حال توسعه در ابتدای راه

در بسیاری از دانشگاه‌های واقع در کشورهای در حال توسعه، عمده امکانات و خدمات صرف ارتقای علمی دانشگاه و تدریس دانشجویان می‌شود و مسائل زیست‌محیطی در درجه بعدی اهمیت قرار دارد.

به دلیل درگیر بودن اغلب این دانشگاه‌ها با مسائل مالی و ضعف امکانات آموزشی، تلاش برای رسیدن به اهداف دانشگاه سبز به عنوان هدف اصلی در این دانشگاه‌ها مطرح نمی‌شود.

به طور مثال، در حالی که مطابق آمارهای شورای عالی انقلاب فرهنگی، کشور ما سومین کشور پرجمعیت دانشجویی است، اما هنوز قانونی رسمی برای پاسداشت محیط زیست دانشگاهی وجود ندارد و با توجه به روند کند فعلی، بعید به نظر می‌رسد که در مبحث دانشگاه سبز در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت بتوانیم فاصله‌مان را با دانشگاه‌های مطرح جهان جبران کنیم.