این شاخص‌ها بازنگری می‌خواهد

در این ارزیابی، اپراتورهای تلفن همراه با هفت معیار مدیریت و رهبری، منابع انسانی، نتایج کلیدی عملکرد، فرآیندهای سازمانی، نتایج مشتری، نتایج جامعه و منابع و مشارکت سنجیده شده‌اند و براساس این شاخص‌ها امسال، ایرانسل و شرکت ارتباطات سیار ایران رتبه اول و دوم را کسب کردند. همچنین در حوزه اپراتورهای شبکه تلفن ثابت شرکت مخابرات استان قم و شرکت مخابرات استان خراسان رضوی مقام‌های اول و دوم را کسب کردند.

در این ارزیابی اپراتورهای PAP و SAP نیز که رتبه‌های آنان در سومین جشنواره فاوا نیز اعلام شده است، در چهار محور رضایتمندی کاربران و مشتریان با لحاظ کردن کیفیت سرویس، قانونمداری و توسعه فرهنگ و ادبیات رگولاتوری، انجام تعهدات توسعه و اجرا و عملکرد شبکه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که بیشترین شاخص‌ها در این حوزه به رضایتمندی مشتریان اختصاص داشته است.حالا جا دارد این پرسش مطرح شود که آیا سازمان تنظیم مقررات، صلاحیت‌های لازم برای رتبه‌بندی این شرکت‌ها را دارد؟ با توجه به مرجعیت قانونی می‌توان نهادهای مختلفی از جمله سازمان تنظیم مقررات را نهاد ناظر بر خدمات ارتباطی دانست، اما از سوی دیگر شورای عالی فضای مجازی و شورای رقابت نیز در ابعاد دیگری می‌توانند در این عرصه صاحب نظر باشند. براساس مدل جهانی نیز بیشتر این رتبه‌بندی‌ها که در حدود پروانه‌های صادر شده انجام می‌گیرد، به نهادهای بی‌طرف سپرده می‌شود که به لحاظ مالی با شرکت‌کنندگان هیچ نوع مراوده‌ای نداشته باشند.

همچنین براساس شاخص‌های جهانی، ایران رتبه مطلوبی در شاخصه‌های کیفی فناوری اطلاعات و ارتباطات ندارد که رتبه‌بندی‌های اینچنینی نمی‌تواند جنبه‌های اصلی و اساسی از این موضوع را روشن کند. براساس اعلام رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور در اجلاس ECDC2013 که بیست و‌نهم فروردین 92 برگزار شد، ایران هجدهمین اقتصاد دنیا براساس قدرت خرید (PPP (power parity purchasing است، ولی رتبه اقتصاد دیجیتالی آن بین 70 کشور مورد مطالعه، رتبه 69 بوده است که فاصله آن تا چشم‌انداز ایران 1404 بسیار زیاد و تامل‌برانگیز است.براساس نظر کارشناسان بازار ارتباطات تا زمانی که خدمات گسترده از سوی اپراتورهای مختلف عرضه نشود، رتبه‌بندی آنها به وسیله نهادهای مرتبط با خود آنها باعث غیررقابتی شدن این فعالیت‌ها می‌شود. همچنین رتبه‌بندی شرکت‌هایی که در حوزه ارتباطات به طور انحصاری فعالیت می‌کنند، می‌تواند رشد نکردن آنها به دلیل احساس رضایت از خدمات فعلی را به دنبال داشته باشد، چراکه با این‌گونه رتبه‌بندی‌ها عملا هیچ رقیب دیگری در این بازی حضور ندارد.از طرفی وجود جشنواره‌هایی که نتیجه آنها مورد مناقشه و تردید است نیز پذیرفتنی نیست، پس باید در یک کار جمعی و با حضور نمایندگان رسانه‌ها و سازمان دولتی و یک مجری برای انجام کارشناسی مستقل، این نوع رتبه‌بندی‌ها صورت پذیرد که در نهایت کسی نتواند به سلامت رتبه‌بندی تردید وارد کند.

سعید نوری آزاد / گروه اقتصاد