رخنه به زندگی دانشمندان ایرانی

بااین حال زمانی که این سریال روی آنتن بود،بارهااین نکته مطرح شدکه رخنه،روایتی از فعالیت و زندگی شهید فخری‌زاده است و بخشی از روایت ترور او را مطرح کرده است. چیزی که یکی از کارگردانان این مجموعه نیز تأیید کرده و معتقد است دست‌کم بخشی از زیرنظر گرفتن این شهید توسط دشمن و تلاش برای اختلال در فعالیت‌های او، در «رخنه» نمایش داده شده است. اگر به یک سال اخیر نگاهی بیندازیم، باید اذعان کرد که تحولات سیاسی رخ‌ داده در کشور، به گونه‌ای بوده که تماشای دوباره این مجموعه، اهمیت تازه‌ای می‌یابد و خالی از لطف نیست. 
سریال رخنه به تهیه‌کنندگی مهدی شفیعی و کارگردانی حمیدرضا لوافی و علی غفاری، روایتی از یک دانشمند موشکی بود که روی موشک‌های ماهواره‌بر و فضایی تحقیق می‌کرد و در این مسیر با تهدیدات و خطراتی از سوی دشمن روبه‌رو می‌شد. رخنه تلاش کرده بود یک روایت دراماتیک را از زندگی دانشمندان به قاب سیما بیاورد تا برای مخاطب قابل لمس باشد. سال گذشته که این مجموعه روی آنتن رفت، صفحه سریال در تلوبیون حدود۴.۳میلیون بازدید را ثبت کرد که در نوع خود نشان از مخاطب بالای این مجموعه داشت. رخنه این شب‌ها دوباره روی آنتن رفته تا مخاطبان این بار آن را از شبکه افق تماشا کنند. بازپخش این مجموعه، بهانه‌ای شد تا باعوامل آن گفت‌وگو کنیم و ازاین بپرسیم که چقدر نگاه‌شان در روایت سریال، به زندگی دانشمندانی مثل شهید فخری‌زاده بوده و نکته مهم دیگر این‌که، در تحولات سیاسی یک‌سال اخیر، چقدر احساس کردند نقاط مبهم و نفوذ را در این مجموعه نمایش داده‌اند. 
   
رخنه به دل مخاطب نشست 
مهدی شفیعی، تهیه‌کننده سریال رخنه یک سال بعد ازپخش این مجموعه که این شب‌هاازافق بازپخش می‌شود، به تاثیرگذاری آن در یک سال گذشته اشاره کرده و به جام‌جم می‌گوید: «آمار و اطلاعات تلویزیون مشخص است و به خوبی نشان می‌دهد بازخوردهای مجموعه رخنه چگونه بوده است. به طور کلی، این مجموعه مورد استقبال قرار گرفت، زیرا چند بحث مهم و ملی را مطرح می‌کرد. به هر حال، فناوری و رسیدن به دستاوردهای دفاعی، مباحثی بود که یک افتخار به شمار می‌رفت و در کنار آن، داستان جاسوسی و معمایی سریال، تأثیر خود را گذاشته بود. بازخوردی که من گرفتم، این بود که مخاطبان سریال را دوست داشتند واستقبال خوبی کردند؛آمار تلویزیون، تلوبیون و...نیز خود گویای مخاطبان سریال است.به هر حال، موضوعاتی در رخنه مطرح شدکه بعدا درجنگ۱۲روزه، قدری از مصادیق آن را مشاهده کردیم؛ از نفوذ تا دیگر مواردی که ممکن است دانشمندان این حوزه را تهدید کند. ما به موضوعی بسیار جدی در سریال ‌پرداختیم که بخشی از آن مرتبط با ترور دانشمندان بود. اما در مجموع، چیزی که می‌خواهم بگویم این است که ما با اثری دراماتیک روبه‌رو بودیم. با این حال، رخنه را نمی‌توان بیوگرافی شهید فخری‌زاده دانست.ماکلیاتی اززندگی برخی دانشمندان رادراین سریال مطرح کردیم. 
وی ادامه می‌دهد: «نکاتی که مطرح کردیم، مسأله مبتلابه بسیاری از دانشمندان بود؛ این‌که در هدف‌ و تیررس دشمن هستند. در مجموع بخش‌هایی از سریال برداشت از زندگی شهید فخری‌زاده بوده اما باز هم نمی‌شود گفت کل قصه دانشمند سریال رخنه، روایت زندگی ایشان است.»
شفیعی به روند انتخاب بازیگران و انتخاب متفاوت آنها هم اشاره می‌کند: «در توضیح دلیل انتخاب بازیگران هم باید به این نکته اشاره کنم که به نظرم بازیگران اصلی، درست و به‌جا انتخاب شده بودند و صد البته که شرایط تولید ما در سال ۱۴۰۱ متفاوت بود. معتقدم به طور کلی پرداختن به زندگی دانشمندان برجسته و فعالان حوزه موشکی، بسیار مهم است؛ دلیلش را با اهمیت سریال «رخنه» بیان می‌کنم. رخنه به خوبی نشان داد وقتی از افراد در حال خدمت به کشور می‌گوییم، چقدر می‌تواند در افزایش امید جوانان موثر باشد. به همین دلیل معتقدم پرداختن به زندگی این دانشمندان بسیار مهم است.»
   
یادی از جواد‌ جوادی
علی غفاری، کارگردان مجموعه «رخنه» درباره اهمیت پرداختن به بحث موشکی درقاب سیما، به جام‌جم می‌گوید: «قطعا پرداختن به بحث‌های موشکی در قاب تلویزیون اهمیت دارد. این حوزه بسیار مهم است و من همیشه از حوزه موشکی با غرور یاد می‌کنم، اما باید تاکید کرد که لازم است حمایت بیشتری از سازندگان این آثار صورت گیرد.» 
وی که پیش از این مجموعه پرمخاطب «بچه‌مهندس» را روی آنتن برده بود، با اشاره به نبرد ۱۲روزه و امکان ادامه‌ برخی کاراکترهای چنین سریال‌هایی هم عنوان می‌کند: «قطعا اگر امکان ادامه مجموعه‌ای مثل بچه‌مهندس بود، شخصیت جواد جوادی می‌توانست قصه‌های زیادی داشته باشد. می‌توانستیم نشان دهیم که جواد جوادی نخبه موشکی است و در نبرد ۱۲روزه از حیثیت ایران دفاع می‌کند. البته او تنها یک الگوست. مجموعه رخنه نیز به‌نوعی نشان‌دادن حراست از داشته‌های‌مان و دفاع از توان علمی کشور بود که توان دانشمندان ایران را به رخ کشید. درمجموع معتقدم باید برای بهتر شدن روند تولید این آثار، آسیب‌شناسی جدی انجام شود.» 
   
در جنگ ۱۲روزه یاد رخنه افتادیم 
حمیدرضا لوافی نیز که در قامت کارگردان دوم این اثر، در کنار عوامل حضور داشته، پیش از این مجموعه‌ای همچون «شهباز» را کارگردانی کرده بود؛ اثری که روایتی متفاوت از حملات نفوذی سایبری را به تصویر می‌کشید. وی درباره رخنه که روایت زندگی دانشمند موشکی بود، به جام‌جم می‌گوید: «حدود دو سه سال طول کشید تا فیلمنامه سریال رخنه نوشته شود. براساس تحقیقاتی که نویسنده و تهیه‌کننده در مورد شخصیت این دانشمند و فعالیت‌های موشکی ایران انجام دادند، روایت تکمیل شد. خود وزارت دفاع، همکاری تنگاتنگی با عوامل داشت و همین باعث شد خیلی از موقعیت‌های دراماتیک، به واقعیت‌‌های جهان حقیقی نزدیک شود؛ درحقیقت به باورپذیرتر شدن کار کمک زیادی کرد. بازخوردهایی هم که دریافت کردیم، نشان می‌داد مخاطب متوجه خطراتی که دانشمندان را تهدید می‌کند شده است.» 
لوافی به مسأله نفوذ اشاره می‌کند که در مجموعه رخنه به آن پرداخته شده بود و گریزی به تحولات این یک سال می‌زند: «یکی از مسائلی که در رخنه مطرح کردیم، نفوذ بود. حوادث نبرد ۱۲روزه و مسائل پیرامون نفوذ، مرا به یاد سریال رخنه می‌انداخت. ما یک سال پیش در این سریال مطرح کردیم که نفوذ چقدر خطرناک است و چگونه برخی افراد به مراکز علمی ما نزدیک می‌شوند تا آسیب بزنند. به این اشاره کردیم که فعالیت‌ دانشمندان ما باید با چه ملاحظات امنیتی‌ای همراه باشد تا آسیبی به آنها وارد نکند.» 
هیچ‌یک از عوامل سریال، به‌طور مستقیم تأیید نمی‌کنند که سکانس‌های کلیدی «رخنه» برگرفته از زندگی شهید فخری‌زاده است. اما نکته در اینجاست که وقتی این پرسش را مجددا با آنها در میان می‌گذاریم، آن را تکذیب هم نمی‌کنند. لوافی در این خصوص می‌گوید: «به نظرم هدف غیرمستقیم سریال، اشاره کلی به برخی مسائل پیرامون زندگی شهید فخری‌زاده بود. این نکته هم قابل توجه است که باید برخی خطوط قرمز در سریال رعایت می‌شد، چرا که ممکن بود بحث‌های امنیتی در میان باشد. فکر می‌کنم آقای غفاری که کارگردان دیگر سریال بود، اینها را با دقت لحاظ کرد تا هم جذابیت قصه حفظ و هم به واقعیت نزدیک شود. درعین‌حال تلاش شد خطوط قرمز، لطمه‌ای به روایت واقعیت وارد نکند. اما در مجموع باید بگویم سریال فوق، بیوگرافی شهید فخری‌زاده نیست که بخواهیم اتفاقات زندگی شخصی ایشان را به شکل دقیق و دوباره بازآفرینی کنیم. این شهید بزرگوار، تنها یکی از دانشمندانی بود که در موقعیت مشابه سریال قرار داشت. دست ما در پرداخت شخصیت‌های فرعی باز بود تا برخی مسائل مرتبط با خانواده دانشمند را مطرح کنیم.» 
درمجموع می‌توان این‌طور گفت که مجموعه‌هایی مثل رخنه، باب صحبت و روایت برخی حوادث زندگی دانشمندان را باز کرده و آن‌طور که برخی عوامل آن می‌گویند، در صورت حمایت بیشتر، می‌توان امید بیشتری هم به تولید مجموعه‌های بهتر و موفق‌تر داشت.