مسلما جنبش های دانشجویی تاثیرات زیادی در جامعه دارد و بهتر است با این محوریت آثار تهیه و روانه آنتن شود تا برای همیشه چنین اتفاقاتی ثبت و ضبط شود.
توجه به چنین موضوعاتی باعث شد تا مهدی محمودی که در این حوزه دغدغهمند است، دست به کار شود و مستند این یک اعتراض است را تهیه و کارگردانی کند.
تهیه چنین اثری که با اقبال مخاطبان روبهرو شده را باید به فال نیک گرفت، زیرا بازخوانی مقاطع مهم کشور از دریچه دانشگاه است و قطعا میتواند برای مخاطبان اطلاعرسان، موثر و جریانساز باشد. این مستند روایتگر پشت پرده فعالیتهای جنبشهای دانشجویی با تمرکز روی دولت سیدمحمد خاتمی و شکلگیری جریان دوم خرداد است. درباره این مستند با محمودی صحبت کردیم که در ذیل میخوانید.
در مجموعه مستند این یک اعتراض است با برخی چهرههای دانشجویی فعال در آن مقطع زمانی مصاحبه و سعی شده با دیدی نظارهگر، قصهها و اتفاقات روایت شود. همچنین این اثر تلاش داشته است تا جای ممکن از تحلیل و جبههگیری دوری کند.استفاده از آرشیو بکر، تازه و دیدهنشده و روایت قصهمحور و داستانگونه در این اثر، فضای نوستالژی دهه ۷۰ و ۸۰ را برای مخاطب روایت میکند.مجموعه مستند این یک اعتراض است محصول شبکه مستند و مرکز مستند سوره و مرکز هنری - رسانهای نهضت است. مهدی محمودی، تهیهکننده و کارگردان در پاسخ به این سؤال که در مجموعه مستند این یک اعتراض است روی پشت پرده جنبشهای دانشجویی کار کردید. این موضوع چقدر دغدغهتان بود و به چه مواردی در این مستند پرداختید و هدفتان از ساخت این اثر چه بود به جامجم میگوید: این موضوع به شدت دغدغهام بود که دو سال و نیم از زندگیم برایش وقت گذاشتم و زمان بسیار مفصلی برای ساختش در نظر گرفتیم. مسلما اگر موضوعی دغدغه نباشد، اتفاقی نمیافتد.
پوشیده نبودن، مسائل دانشجویان
وی ادامه میدهد: موضوع دانشجو، اثرگذاری دانشجویان و دانشگاه بر جامعه چیزی نیست که بر کسی پوشیده باشد و همه میدانند که اثراتش چقدر زیاد است و نمونههایش در کشور طی سالهای گذشته بهروشنی برای همه مشخص است. اتفاقات ۳۰ تا۴۰ سال اخیر دانشجویی کشور که بسیار هم مهم بوده و باعث شده جریانهای مختلفی در کشور به وجود بیایند، ادامهدار شده یا برخی مواقع متوقف شوند، جریانهایی بودند که از دانشگاه سرچشمه گرفتند و دانشجویان به آن کمک کردند و به آن دامن زدند. حال چه مثبت و چه منفی و این اتفاقاتی بود که داشت از بین میرفت و به اسناد، مدارک و فیلمهایش پرداخته نشده بود و به مرور زمان داشت گم میشد. به همین دلیل تصمیم گرفتم در یک مجموعه منسجم به اندازه ظرفیت خودمان به آن بپردازیم و این مجموعه تصویب شد و بعد کار انجام و روانه آنتن شد.این تهیهکننده و کارگردان درباره اینکه در مستند این یک اعتراض است، آیا روایتگر یا تصویرگر اتفاقات ناگفته هم بودید یا نه، توضیح میدهد: ما در این مستند به جریانات روزمره کشور در آن مقطع و اتفاقاتی که رخ داده، پرداختیم. البته باید به این موضوع هم تاکید کنم خیلی از اتفاقاتی که در این مستند به آنها پرداخته شده برای اولین بار بوده است.محمودی درباره اینکه در این مستند تمرکزتان روی دولت آقای خاتمی و شکلگیری جریان دوم خرداد بوده، بیان میکند: بله، تمرکز اصلی ما در این مستند قبل، حین و بعد از شکلگیری جریان دوم خرداد بوده است. وی در پاسخ به این سؤال که در این مستند با یکسری از دانشجویان در رابطه با همین ماجراها صحبت کردید. چه معیارهایی برای انتخاب دانشجویان داشتید، میافزاید: اولین معیارمان این بود دانشجویانی پیدا کنیم که خودشان در قضیه بوده و یکی از اعضای اصلی باشند که در آن اتفاق فعالیت جدی داشتند و در کف میدان به عنوان یک دانشجو که برنامهریزی و فعالیت کردند، حضور داشتند و در وسط میدان بودند خیلی برای ما اهمیت داشت.
دانشجویان کف میدان
وی درباره اینکه چطور این دانشجویان را شناسایی کردید، میگوید: مسلما کار راحتی نبود، چراکه خیلیها حاضر نشدند. ضمن اینکه تعداد افرادی که مصاحبه شدند خیلی بیشتر از این بود ولی ظرفیت و توان ما محدود بود که توانستیم سراغ برخی از افراد برویم. سختی مضاعفی که این کار داشت این بود که پژوهش مکتوب آنچنانی از آن نبود و مجبور شدیم تکتک افراد را پیدا کنیم و از طریق آنها سراغ بقیه برویم.
این تهیهکننده ادامه میدهد: پژوهش میدانی در این کار بسیار پررنگ بود. خیلی از افراد با هر تفکری حاضر بودند جلوی دوربین بیایند و تعدادی از آنها راضی شدند و اعتمادشان را جلب کردیم و همکاری کردند و برخی افراد هم حاضر به همکاری نشدند.محمودی با اشاره به اینکه چه بازخوردهایی از مخاطبان داشتید، تاکید میکند: با روابط عمومی سازمان صحبت نکردم و بازخورد سازمانی نگرفتم ولی از گروههای مختلف دوستان و کسانی که در فضای فیلمسازی هستند بازخوردهای خیلی خوبی دریافت کردیم چون سوژهای است که کمتر به آن پرداخت شده و به لحاظ اهمیت موضوع و نقشی که میتواند در جامعه داشته باشد برای مخاطب بسیار مهم بوده و جذابیت فضاهای دانشجویی به لحاظ نمایشی بودن یک ویژگی بوده که مخاطب دوست داشته و نظرات مثبتی از آنان گرفتیم. همچنین آقای تاج زاده از داخل زندان یک توییت زدند و گفتند این مجموعه از شبکه مستند پخش میشود و راجع به آن اظهارنظری داشتند و درباره افراد مختلف حرف زدند، گلایه کردند و... وی میافزاید: همه این موارد نشان میدهد جریان اصلاح طلب که یک سر مهم این قضیه است مخصوصا آقای تاجزاده که در زندان است، تماشای این مجموعه به گوشش رسیده و بخشهایی از آن را دیده است. افرادی که با آنها مصاحبه داشتیم مثل آقای باقری که از اعضای دفتر تحکیم وحدت بودند، پیامهای متعددی به من دادند و ابراز گلایه کردند که چرا این حرفها زده شده است. ما هم گفتیم حاضریم صحبت شود و اگر نظری دارید، بیایید تا در رسانهها گفته شود، چون فضا باز است و امکان گفتوگو وجود دارد. ضمن اینکه ما هم نظر خود را گفتیم و این چیزی بوده که به آن رسیدیم. در مجموع این بازخورد نشان میدهد که خبر به گوش طیفهای مختلف رسیده و مجموعه مستند این یک اعتراض است را دیدند.
فضای نوستالژی
این تهیه کننده در پاسخ به این سؤال که این مستند متعلق به فضای نوستالژی دهه ۷۰ و ۸۰ است، چون اتفاقات زیادی در کشور رخ داده، آیا قصد دارید در مورد جنبشهای دانشجویی روی این موضوع کار کنید، توضیح میدهد: پیشتر از این مجموعهای کار کردم که مربوط به دهه ۶۰ و ۷۰ بود و بسیار علاقهمند شدم که در این فضا کار کنم، چون هم اهمیت دارد و هم فضای نوستالژیاش برای همه با نشاط و دوست داشتنی است و مخاطب با آن ارتباط برقرار میکند اما سختیهای زیادی دارد مثلا برای تعدادی از مسئولان هنوز فیلم آرشیو شاید آن قدر اهمیت نداشته باشد؛ یعنی وقتی نام فیلم آرشیوی میآید، تصویری از یک فیلم بسیار ضعیف سطح چندمی است در صورتی که اصلا اینطور نیست و نمونههایش را داریم میبینیم مثلا شبکههای معاند مثل بیبیسی و من و تو در این زمینه خیلی کار میکنند، حتی در سالهای اخیر از همین فضای آرشیویی ضربات جدی به ما زدند و برای مخاطب ما برنامهریزی کردند و فضای رسانهای را دست گرفتند. بنابراین در جاهایی که ما کار نکردیم و فیلم نساختیم، فیلم ساختند و با آن جریانسازی میکنند و این آزاردهنده است.
حمایت لازم از فیلمسازان
مهدی محمودی در بخشی از صحبتهایش بیان میکند: باید در این باره وقت بگذاریم و سرمایهگذاری لازم انجام شود. گاهی شاهدیم که در این باره سرمایه گذاری انجام نمیشود و حمایت لازم هم رخ نمیدهد. همین موضوع باعث میشود انگیزه فیلمساز هم کاهش پیدا کند. نباید بگذاریم سطح نگاهمان در فیلمسازی نازل شود، چراکه روی اثر تاثیر میگذارد. امیدوارم از فیلم آرشیوی حمایت لازم صورت بگیرد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد