نشاسته‌ موجود در خوراکی‌ها چه‌ تفاوتی با هم دارد و چه اثری بر بدن می‌گذارد؟

سهم نشاسته در چاقی شما

سیب‌ زمینی، نماد اضافه وزن است. در ذهن ما انواع نان، برنج، پاستا، ماکارونی و... هم نمادی از پرخوری، چاقی و هیکل نازیباست. از سوی دیگر انواع لوبیا، نخود، عدس و موز سبز هم می‌توانند باعث اضافه وزن شوند اما آنها را خیلی جدی نمی‌گیرید.

کد خبر: ۱۳۶۵۲۲۵

همه خوراکی‌هایی که به آن اشاره شد، حاوی ترکیب مهمی به نام نشاسته است. به باور ما، هرخوراکی‌ای که نشاسته دارد، چاق‌کننده است اما این باور چقدر درست است؟ علت اضافه وزن همیشه نشاسته است؟ نشاسته مفید در عالم خوراکی‌ها وجود ندارد؟ ببینیم پاسخ پژوهشگران به این باور چیست؟

سیب‌زمینی و موز کمی نارس، هر دو حاوی نشاسته مقاوم هستند. ویژگی‌های تغذیه‌‌ای این نشاسته بی‌شمار بوده و سلامت بدن را نیز تهدید نمی‌کند.

تحقیقات انجام شده در سال ۱۳۹۶ شمسی/ ۲۰۱۷ از سوی بنیاد علوم بریتانیا نشان داد، نشاسته مقاوم، سه اثر شاخص دارد که عبارتند از؛ ایجاد احساس سیری و کمک به کاهش مصرف خوراکی، حفظ سلامت روده‌ها و کنترل قند خون. در ادامه مطالعات انجام شده اخیر، رد تأثیر مثبت مصرف مواد غذایی حاوی نشاسته مقاوم را می‌توان در افراد مبتلا به پیش‌دیابت و دیابت مشاهده کرد.

وقتی از نشاسته ساده می‌گوییم

مواد غذایی حاوی نشاسته ساده، همان خوراکی‌های حاوی هیدرات‌کربن بالا هستند. از این خوراکی‌ها می‌توان به انواع سیب‌زمینی، برنج، نان، پاستا و غلات اشاره کرد. لازم به گفتن نیست که سهم بزرگی از سفره‌های ما را این خوراکی‌ها تشکیل داده و تامین‌کننده بخش عمده‌ای از انرژی و ترکیبات تغذیه‌ای مانند فیبر، آهن، کلسیم و ویتامین‌های خانواده B هستند. پس از مصرف، نشاسته موجود در این مواد غذایی به سرعت شکسته و با تولید هیدرات کربن، انرژی را تامین می‌کنند.

وقتی از نشاسته مقاوم می‌گوییم

نشاسته موجود در موادغذایی حاوی نشاسته مقاوم به‌آسانی تجزیه نشده و انرژی تولید نمی‌کند. مانند فیبر، نشاسته مقاوم بدون تغییر چندانی از سیستم گوارشی عبور کرده و برای تغذیه باکتری‌های مقیم روده بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. از خوراکی‌های حاوی نشاسته مقاوم می‌توان به انواع لوبیا، عدس، نخود خشک و انواع موز سبز اشاره کرد.

از نشاسته مقاوم نترسید

همین حالا احتمالا تصور می‌کنید مصرف موادغذایی حاوی نشاسته مقاوم به دلیل تجزیه نشدن آن در دستگاه گوارش، باعث افزایش وزن خواهد شد. این تصور چقدر درست است؟

براساس آنچه در بخش بررسی تفاوت نشاسته‌ها به آن اشاره شد، نشاسته مقاوم، در روده کوچک تجزیه نمی‌شود اما این به معنی نامناسب بودن این نوع نشاسته نیست. به این دلیل که نشاسته مقاوم در روده بزرگ تخمیر شده و زنجیره کوتاه اسید چرب تولید کرده و در واقع به فیبر تبدیل می‌شود. زنجیره اسید چرب تولید‌شده، برای سلول‌های روده بزرگ منبع انرژی است. علاوه بر این، مصرف نشاسته مقاوم به جای هیدرات کربن، به تنظیم میزان قند خون کمک می‌کند.

این ویژگی نشاسته مقاوم، مزایایی برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارد. علاوه براین، مصرف منابع حاوی نشاسته مقاوم ممکن است با تحریک ترشح هورمون‌های روده که اشتها را سرکوب می‌کنند، باعث حفظ سلامت روده شده و گرسنگی پس از مصرف غذا را کاهش می‌دهد. مصرف همزمان موادغذایی حاوی نشاسته مقاوم همراه با مقدار مناسب میوه‌‌ها و سبزی‌های تازه و آجیل‌ها، به ارتقای سلامت کمک می‌کند. مصرف موادغذایی حاوی فیبر رژیمی، باعث ایجاد تعادل در تغذیه شده و خطر ابتلا به بعضی از بیماری‌ها مانند سرطان روده بزرگ، دیابت نوع دوم و بیماری‌های قلبی- عروقی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.

تعادل در بشقاب، مهم است

مصرف موادغذایی به شکل متعادل، بسیار مهم است. به‌عبارتی مصرف موادغذایی حاوی نشاسته مقاوم، به کنترل اشتها و وزن کمک می‌کند اما نباید اهمیت مصرف میوه‌ها و سبزی‌های تازه و دیگر منابع‌غذایی موردنیاز بدن را نادیده گرفت. یکی دیگر از مواردی که باید افراد در آنها مهارت پیدا کنند، شنیدن صدای بدن است. این به چه معنی است؟ به این معنی که با مصرف آهسته موادغذایی، به بدن فرصت دهیم پیام‌ سیری به مغز رسیده سپس صدای سیری بدن را بشنویم. در واقع مصرف موادغذایی و پیام‌های ارسالی از سوی بدن باید هماهنگ باشند تا سلامت بدن حفظ شود.