«ستاره‌دار»‌ها در تلویزیون

شرح کامل از تشکل‌های دانشجویی
مهدی محمودی، کارگردان و تهیه‌کننده مجموعه مستند «ستاره‌دار» درباره چگونگی ساخت این مجموعه در شبکه مستند به جام‌جم می‌گوید: در تعامل و گفت‌وگویی که با شبکه مستند داشتیم درباره ساخت مستندی درباره دانشجویان به توافق رسیدیم. ساخت مجموعه مستند درباره اولین تشکل‌های دانشجویی موضوع جالبی به نظر می‌رسید و تصمیم به ساخت این اثر گرفتیم.
وی می‌افزاید: در گذشته فیلم‌های مستند یا روایت‌هایی درباره روز دانشجو و مسائلی که در روز ۱۶ آذر پیش آمده بود ساخته شده‌است اما تا به‌حال مجموعه‌ای درباره نقش دانشجویان در مسائل سیاسی، از زمان تاسیس دانشگاه تهران تاکنون ساخته نشده بود.
این کارگردان و تهیه‌کننده اضافه می‌کند: مجموعه مستند ستاره‌دار به مسائلی که از روز اول تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳رخ داده است، پرداخته و تشکل‌های دانشجویی و فعالیت‌های آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
محمودی ادامه می‌دهد: تاکنون درباره ۱۶ آذر، تسخیر لانه جاسوسی و تشکیل انقلاب فرهنگی کارهایی صورت گرفته و فیلم‌هایی ساخته شده اما مجموعه ستاره‌دار سعی کرده شرح کاملی از تشکل‌های دانشجویی در طول تاریخ معاصر ایران ارائه دهد. اتفاقات بسیار جالبی افتاده که کمتر کسی در ارتباط با آنها اطلاعات دارد و فکر کردیم ساخت این اثر به دلایلی که تا به‌حال ناگفته مانده‌است می‌تواند برای مخاطبان جذاب باشد.
این کارگردان درباره زمان پخش و مدت زمان پخش آن از شبکه مستند می‌گوید: این اثر در حدود ۴۳۰ دقیقه به تولید رسیده‌است که در ۹ قسمت روی آنتن شبکه مستند می‌رود. پخش این مجموعه مستند از دهم آذر آغاز شده و با پخش چندین قسمت اولیه توانسته تا حدی ارتباط خوبی با مخاطبان برقرار کند.
وی ضمن اشاره به نقش دانشجو در مسائل سیاسی ۱۰۰ سال اخیر ایران ادامه می‌دهد: تمام سعی ما این بود که با پژوهش درست و کار منسجم بتوانیم اطلاعات درستی را از فعالیت‌های دانشجویان را به تصویر بکشیم. دانشجو همیشه یک روحیه آرمانگرا و انگیزه‌ و نگاه آرمانی دارد و به همه جا سرک می‌کشد و هر جا احساس کند باید حضور داشته باشد و دخالت کند این کار را انجام می‌دهد و این نوع نگاه مختص به دیروز و امروز نیست و دانشجو‌های ایرانی در طول تاریخ جزو تاثیرگذارترین افراد جامعه خود بودند. در تمام اتفاقات سیاسی ۱۰۰سال اخیر ایران همیشه یک پای قضیه دانشجویان بودند و تا به‌حال هم به نقش آنها در قالب یک فیلم یا سریال مستند پرداخته نشده بود.
یک اثر پیچیده
محمودی با بیان این‌که ستاره‌دار اولین مجموعه مستند سیاسی او بوده، بیان می‌کند: در ابتدای داستان دغدغه شخص من نبود که بخواهم درباره دانشجویان مستندی بسازم و کار سیاسی به‌دلیل پیچیدگی‌هایی که دارد جزو کارهای سخت در حوزه مستند است.‌ من در گذشته فیلم‌های مستند اجتماعی ساخته بودم اما بعد از کمی مطالعه به این موضوع علاقه‌مند شدم و کار را با گروه آغاز کردیم. پژوهش‌های زیادی انجام شد و تمام سعی خود را کردیم که بدون نگاه خاص و شخصی این مجموعه مستند را بسازیم.
وی ادامه می‌دهد: مشکلاتی زیادی در راه تولید ستاره‌دار ‌وجود داشت اما این مجموعه مستند با همت گروهی به پایان رسید. جا دارد از آقای ثابتی که حاصل سال‌ها مجاهدت خود را در اختیار ما قرار داد تشکر کنم.
مهدی گودرزی، نویسنده این مجموعه مستند کار شبانه‌روزی انجام داد و بارها فیلمنامه را بازنویسی کرد.
کارگردان این اثر با اشاره به دسترسی نداشتن به برخی آرشیوها می‌افزاید: در زمینه آرشیوها دسترسی ما بسیار محدود بود، مجموعه مستند ستاره‌دار نزدیک به ۸۰ سال فعالیت دانشجویی در ایران را روایت می‌کند و به همین دلیل احتیاج به آرشیوهای زیادی داشتیم. سعی کردیم از آرشیوهایی استفاده کنیم که حدالامکان در هیچ فیلم مستندی پخش نشده و برای مخاطب تازگی داشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: سخت‌ترین مرحله تولید این مجموعه مستند مصاحبه‌ها بود چون این مجموعه بدون مصاحبه با افرادی که شاهدان شفاهی بسیاری از داستان‌ها بودند قطعا‌ پیش نمی‌رفت و شکل پیدا نمی‌کرد. مصاحبه‌هایی که باید با فعالان سیاسی انجام می‌شد که خیلی از آنها علاقه‌ای به گفت‌وگو نداشتند و بسیاری دیگر به‌دلیل نوع نگاه متفاوت دوست نداشتند که جلوی دوربین ما بنشینند.
محمودی اظهار می‌کند: آنها می‌خواستند مسائلی را مطرح کنند و فکر می‌کردند که حرف‌هایشان سانسور شده و پخش نخواهد شد اما وقتی صحبت‌هایشان را در تلویزیون دیدند باورش برای آنها سخت بود که حرف‌هایی که زده‌اند پخش شده‌است.
وی ضمن اشاره به سرسختی برخی فعالان دانشجویی برای مصاحبه تاکید می‌کند: در حین تولید مجموعه مستند ستاره‌دار چندین ماه حتی یکنفر را هم نتوانستیم هماهنگ کنیم تا جلوی دوربین ستاره‌دار بنشیند و درباره خاطرات دوران دانشجویی و مبارزات خود صحبت کند. ما با افراد حرفه‌ای در امر دعوت از مهمان‌های سیاسی کار کردیم اما واقعا بعد از دو هفته تلاش می‌دیدند که کسی حاضر به این کار نیست و قطع همکاری می‌کردند.
وی می‌افزاید: لطف خدا شامل حال ما شد که توانستیم این مصاحبه‌ها را هماهنگ کرده و بگیریم. برخی قسمت‌ها قبل از پخش آماده شد و بسیار کار سختی را برای رساندن این برنامه به آنتن شبکه مستند پیش‌رو داشتیم.
وی در پایان اظهار می‌کند: صحبت‌هایی در این اثر شده و تصاویری پخش شده که تا به‌حال در هیچ برنامه‌ای گفته نشده است. ستاره‌دار به مسائلی پرداخته که شاید تا به‌حال مسکوت مانده بود. مجموعه مستند ستاره‌‌دار با کسی تعارف نداشته و هر جا رفته و هر آنچه دیده را روایت کرده است. این سریال مستند سعی کرده منصفانه به قضایایی که در آن نقل شده بپردازد و جانبداری از کسی نداشته باشد.

احمدرضا معراجی - رسانه / روزنامه جام‌جم