...و همچنان چشم انتظار

یک بیمار دیالیزی می گوید: من به هنگام دیالیز از بهار هم نفرت پیدا می کنم ، زیرا بهترین اوقات من دراین فصل نیز زیر دیالیز سپری می شود. از تابستان نیز بیزارم زیرا که گرمایش با گرمای بدن من مسابقه می دهد ، اما پاییز مانند من است که برگ درختان می ریزد همان گونه که ذره ذره وجود من زیر دستگاه دیالیز پرپر می شود و زمستان را دوست دارم که همچون خانه قلبم سرد و بی روح است. هر قدر که برایتان بگویم باز هم نمی توانم درد سوزن های دیالیز که مثل میخ در بدن من فرو می روند و باید همیشه نگران آنها باشم را به طور دقیق بیان کنم تا شما دقیقا بدانید که یک بیمار دیالیزی چگونه درد می کشد. اما کاش درد فقط درد بیماری بود.
این تنها قسمتی از دردنامه بیماران دیالیزی است. درد و رنجی که شاید بتوان با قدری توجه از آن جلوگیری کرد. جمعیت بیماران مبتلا به نارسایی کلیه پیشرفته در ایران طی 5 سال آینده 2 برابر خواهد شد که این اعلام خطر جدی برای مردم و سیستم بهداشتی محسوب می شود.
دکتر میترا مهدوی در این خصوص می گوید: با توجه به افزایش روز افزون هزینه های درمانی بیماران دیالیزی قطعا از عهده درمان مبتلایان به نارسایی کلیه برنخواهیم آمد و در این صورت است که استانداردهای درمانی کاهش می یابد. رئیس مرکز مدیریت بیماری های خاص وزارت بهداشت با تاکید بر ضرورت توجه بیشتر به بیماران فشار خونی و دیابتی می افزاید: این افراد با ریسک بالا تلقی می شوند و بیشتر در معرض خطر ابتلا به نارسایی کلیه قرار دارند لذا نیازمند مراجعات مکرر پزشکی جهت پیشگیری هستند.
دکتر مهدوی می گوید: ورود به مرحله پیشرفته تر بیماری با تحمیل هزینه به خانواده ، سیستم دارویی درمانی کشور همراه است به نحوی که هر جلسه دیالیز 30 تا 50 هزار تومان هزینه دربر دارد این هزینه بدون احتساب نیاز پرسنلی و هزینه های تجهیزاتی مراکز است.
این در حالی است که هزینه درمان نارسایی کلیه در مراحل ابتدایی ناچیز است و از سوی دیگر ارزش درمان در این مرحله به مراتب بیشتر است به نحوی که چنانچه 50 تا 70 درصد کار کلیه کاهش یابد طول عمر کلیه بیمار با دارو درمانی و رعایت رژیم غذایی چند برابر شده و دیرتر به مرحله دیالیز یا پیوند می رسد.

بیماریابی

در سالهای گذشته به رغم هشدار جدی جامعه پزشکی و انجمن های علمی کشور هیچ برنامه جدی برای پیشگیری از علل مهم بروز نارسایی های کلیوی و سایر بیماری های ناشی از آن در دستور کار قرار نداشت.
رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی نیز معتقد است موضوع بیماریابی در این زمینه باید یکی از مهمترین سرفصل های اجرایی وزارت بهداشت باشد چراکه هم اکنون اغلب کشورهای دنیا با بررسی افراد سیگاری بالای 50 سال ، مبتلایان به دیابت و فشار خون در وهله اول به دنبال شناسایی این بیماران هستند زیرا این کار نخستین گام در این راستاست.
خوشبختانه در سالهای اخیر این امر مورد توجه مسوولان وزارت بهداشت قرار گرفته است و برنامه های متعددی را در این خصوص پیاده کرده اند.
دکتر کاظمینی درخصوص برنامه پیشگیری از پیشرفت نارسایی کلیه که هم اکنون در برخی از نقاط کشور در حال اجراست ، می گوید: اجرای این برنامه با جلوگیری از پیشرفت نارسایی کلیه و به تاخیر انداختن آن همچنین شناسایی گروههای پرخطری که احتمال ابتلا به بیماری نارسایی کلیه در آنها وجود دارد ، صورت می گیرد تا ضمن افزایش کیفیت زندگی این بیماران و به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری ، از ابتلای گروههای پرخطر به این بیماری جلوگیری شود.
امید است که با اجرای مستمر این برنامه ها بتوان میزان ابتلا به ناراحتی های مزمن کلیه و در نهایت از دست دادن کلیه ها و نیاز به پیوند و دیالیز را در کشور به حداقل ممکن رسانید.

علی اخوان بهبهانی