رفت و آمد در مسیر بهارستان -سفارت

جلالی: می‌خواستم سفارت را به تاخیر بیندازم، اما نشد
کاظم جلالی، نماینده پیشین تهران در مجلس، جدیدترین سفیری است که از مسؤولیت نمایندگی به این مسؤولیت رسیده است.
جلالی که در پنج دوره اخیر مجلس از حوزه‌های انتخابیه تهران و شاهرود، به عنوان نماینده حضور داشته است، چند روز قبل برای بر‌عهده‌گیری سفارت ایران در روسیه از مسؤولیت خود استعفا کرد که این استعفا با موافقت نمایندگان روبه‌رو شد.
او ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس را نیز برعهده داشت و بر این اساس، رئیس جدید مرکز پژوهش‌های مجلس باید در روزهای آینده انتخاب شود. وی استخدام وزارت خارجه نیز است و در دوره‌های مختلف حضورش در مجلس از اعضای مطرح کمیسیون امنیت ملی بود. با‌این‌حال به جز اشراف کلی در مسائل سیاست خارجی، تخصص خاصی در امور روسیه ندارد. جلالی در جلسه بررسی استعفایش در مجلس در پاسخ به انتقاداتی که در‌خصوص این استعفا از او شد، این‌گونه توضیح داد: پذیرش من از طرف روسیه در مرداد و استوارنامه‌ام در شهریور ماه صادر شده است اما من به دنبال تأخیر در اعزام به این کشور بوده‌ام تا دوره نمایندگی‌ام به پایان برسد اما درگذشت تنها فرزند مهدی سنایی، سفیر کشورمان در مسکو باعث تسریع در این روند شد زیرا نمی‌توانیم روابط دو کشور را بدون سفیر اداره کنیم.

سفیری از حوزه انتخابیه نهاوند
مهدی سنایی، سفیر فعلی کشورمان در روسیه نیز که آخرین روزهای مسؤولیتش را سپری می‌کند پیش از رفتن به روسیه، نماینده مردم نهاوند بود. او در سال 1392 و در اولین سال دولت روحانی، در حالی که در اواسط دوره نمایندگی مجلس در دوره نهم بود از این مسؤولیت استعفا کرد. وی که سابقه نمایندگی نهاوند در دوره هشتم را نیز در کارنامه داشت در جلسه استعفا در آذر 92 در پاسخ به برخی منتقدان گفت: تصمیم به تصدی سفارت ایران در روسیه توسط بنده، شهریور ماه اخذ شده بود اما واقعا برایم جدا شدن از مردم نهاوند بسیار دشوار بود و جداً نمایندگی مردم نهاوند در مجلس برای تمام عمر سرمایه است ولی در این زمینه با مسؤولان، نخبگان نهاوند و افراد مختلف صحبت کردم و در نهایت به یک نتیجه مشترک رسیدیم، این‌که یک وظیفه ملی بر عهده‌ام گذاشته شده است. سنایی خاطرنشان کرد: در این دو سال که از عمر مجلس نهم باقی مانده و بنده با حضور در سفارت ایران در روسیه به عنوان سفیر، دیگر مردم این حوزه انتخابیه در مجلس نماینده نخواهند داشت، به مردم آنجا متعهد خواهم بود و کاری می‌کنم که نزد آنها شرمنده نباشم. سنایی مؤسس گروه مطالعات روسیه در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران است و ریاست تنها مرکز مطالعات غیردولتی ایران و اوراسیا با عنوان ایراس را هم بر عهده داشته است. تا کنون سه کتاب نیز از وی به زبان روسی در مسکو منتشر شده است. از جمله اتفاقات مهم در دوران مسؤولیت او در سفارت ایران در مسکو، روابط گسترده و نزدیک ایران و روسیه در مورد سوریه و همچنین تحویل سامانه موشکی اس-300 از سوی روسیه به ایران بوده است؛ موضوعی که گرچه شاید نقش سفیر ایران در این موارد چندان پررنگ نبوده باشد اما به هر حال در کارنامه سنایی ثبت شده است.
از مدت‌ها قبل خبرهای غیررسمی از پایان دوره مسؤولیت سنایی و انتصاب کاظم جلالی به جای او حکایت داشت و درگذشت دختر سنایی در چند هفته قبل، این روند را تسریع کرد و به خبرهای جابه‌جایی سفیر ایران در روسیه، رسمیت بخشید.

سفارت پس از ناکامی در انتخابات مجلس
جواد جهانگیرزاده، سفیر فعلی کشورمان در جمهوری آذربایجان هم سابقه نمایندگی مجلس را در کارنامه دارد. البته آغاز سفارت او پس از پایان دوران نمایندگی‌اش رقم خورد. او دکترای جامعه‌شناسی از دانشگاه علامه طباطبایی دارد و نماینده حوزه انتخابیه ارومیه در دوره هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بود. اما در انتخابات مجلس دهم نتوانست آرای لازم را برای نشستن بر کرسی نمایندگی ارومیه کسب کند. جهانگیرزاده که از چهره‌های نزدیک به لاریجانی در مجلس بود در مجلس نهم، قائم مقام کاظم جلالی در مرکز پژوهش‌های مجلس بود و چند ماه پس از این‌که نتوانست به مجلس دهم راه یابد، در مرداد 95 به عنوان سفیر کشورمان عازم جمهوری آذربایجان شد و هنوز این مسؤولیت را به عهده دارد.

نماینده و سفیری که وزیر شد
منوچهر متکی، وزیر خارجه پیشین کشورمان از دیگر چهره‌هایی است که سابقه سفارت و نمایندگی را در کارنامه خود دارد. او که سابقه نمایندگی مردم تهران در اولین دوره مجلس شورای اسلامی را داشت، در مجلس هفتم نیز نماینده بود که از سوی احمدی‌نژاد به عنوان وزیر خارجه دولت نهم انتخاب شد. وی در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ با وجود برخی اختلاف‌نظرها که با رئیس‌جمهور وقت داشت وزیر خارجه بود تا این‌که در سال 89 هنگام سفر به سنگال، از مسؤولیت خود برکنار شد.
او از تیر ۱۳۶۴ تا فروردین ۱۳۶۸ سفیر ایران در ترکیه و از بهمن 73 تا 78 سفیر ایران در ژاپن بود.

از نمایندگی تا وزارت و سفارت
عبدالرضا مصری، نایب رئیس فعلی مجلس هم از دیگر سفرایی است که هم سابقه نمایندگی و هم سابقه سفارت را در کارنامه خود دارند.
مصری که دانش‌آموخته دکترای زمین‌شناسی از دانشگاه تربیت معلم تهران است،نماینده مجلس هفتم بود که از سوی احمدی‌نژاد به عنوان وزیر رفاه در دولت نهم انتخاب شد.
اما پس از پایان دولت نهم، صادق محصولی به عنوان وزیر رفاه دولت دهم معرفی شد. مصری پس از فراغت از وزارت به عنوان سفیر ایران در ونزوئلا منصوب شد و از سال 88 تا 91 این مسؤولیت را به عهده داشت. وی در مجالس نهم و دهم نیز به عنوان نماینده کرمانشاه حضور داشته است و اکنون نایب رئیس دوم مجلس است.

نماینده‌ای که معاون رئیس‌جمهور و سپس سفیر شد
سید احمد موسوی، دیگر سفیری است که نمایندگی مجلس را در کارنامه خود دارد. او پیش از این‌که در سال 86 به عنوان سفیر ایران در سوریه منصوب شود معاون پارلمانی رئیس‌جمهور بود. انتصاب او به عنوان معاون پارلمانی رئیس‌جمهور هم با استعفای او از نمایندگی مجلس رقم خورد. موسوی، نماینده حوزه انتخابیه اهواز در دوره چهارم و هفتم مجلس شورای اسلامی بود و در سال 84، چند ماه پس از انتخاب محمود احمدی‌نژاد به ریاست‌جمهوری و در حالی که مجلس هفتم به اواسط خود رسیده بود از مسؤولیت خود استعفا کرد تا به دولت برود. در جلسه موافقت با استعفای موسوی در مجلس هفتم نیز مطالبی در زمینه ضرورت متعهد ماندن نمایندگان به حوزه انتخابیه خود مطرح شد. یکی از نمایندگان مخالف استعفای موسوی در این جلسه گفت: نمایندگان متعهد می‌شوند که چهار سال در خدمت مردم حوزه انتخابیه خود باشند، لذا حفظ تعهد چهار سال بر نمایندگان لازم است. وقتی نماینده‌ای از منطقه خارج می‌شود در آن منطقه نقیصه به وجود می‌آید و تا یک سال نمی‌توان انتخابات برگزار کرد ضمن این‌که با توجه به وضعیت خاص خوزستان، آقای موسوی بهتر می‌تواند در مجلس خدمت‌رسانی کند. موسوی در آخرین ماه‌های پایانی دولت دهم در حکمی از سوی وزیر ارشاد در خرداد 91 به عنوان معاون وزیر و رئیس سازمان حج و زیارت منصوب شد. او در سال‌های اخیر مسؤولیت رسمی به عهده نداشته است. موسوی در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری شانس خود را برای حضور در این رقابت سیاسی امتحان کرد اما پس از ثبت نام، صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان تایید نشد.

وزیر علوم، سفیر در مالزی، نماینده کرمان
محمدمهدی زاهدی، رئیس فعلی کمیسیون آموزش مجلس نیز سابقه سفارت را در کارنامه دارد. زاهدی نیز همچون عبدالرضا مصری در دولت اول احمدی‌نژاد، وزیر بود اما در کابینه دهم جایی نداشت و به عنوان سفیر راهی مالزی شد. وی از سال 88 تا 91 این مسؤولیت را به‌عهده داشت. زاهدی در مجالس نهم و دهم از حوزه انتخابیه کرمان به مجلس راه یافت و اکنون ریاست کمیسیون آموزش را به عهده دارد.

نگاهی کوتاه به کارنامه بعضی از سفیر -وکیل‌ها

محمدرضا موالی‌زاده، نماینده حوزه انتخابیه اهواز در ادوار چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی بوده است. او پزشک است و در مقطعی در دهه60، سفارت ایران در الجزایر را به عهده داشته است.
محمود محمدی، سخنگوی پیشین وزارت خارجه، نایب رئیس اول کمیسیون امنیت ملی در دوره هفتم مجلس بود. او از سال 78 تا 82 به‌عنوان سفیر ایران در تونس مسؤولیت داشت. وی همچنین از سال 1370 تا 1378، سخنگوی وزارت خارجه بود.
مرتضی صفاری نطنزی، نماینده فقید مردم نطنز در مجلس دهم بود که در تیرماه ۹۸ به علت بیماری درگذشت. وی سفیر ایران در کشور اسپانیا از سال ۱۳۸۹ الی ۱۳۹۳، همچنین سفیر کشورمان در کشور قزاقستان از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ بود.
محمدباقر بهرامی، نماینده حوزه انتخابیه اسدآباد در دوره‌های دوم، چهارم و هفتم مجلس شورای اسلامی بود. او مدرک کارشناسی ارشد در رشته علوم سیاسی و دکترای افتخاری روابط بین‌الملل از جمهوری آذربایجان دارد. بهرامی در سال‌های 88 تا 91 در دولت نهم سفیر ایران در جمهوری آذربایجان بود. وی اکنون در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز تدریس می‌کند.
محمدعلی‌هادی نجف‌آبادی که سابقه نمایندگی تهران در دوره‌های اول و دوم مجلس را دارد در سال 70 سفیر ایران در عربستان شد. همچنین از دی ماه 83 تا دی ماه 85 سفیر ایران در امارات بود.‌هادی نجف‌آبادی اکنون در پرونده بزرگ بانک سرمایه متهم به مشارکت در اخلال عمده در نظام اقتصادی کشور از طریق مشارکت در خیانت در امانت است.