شکوفه بـاران ایـران

محمدسام دارد کیک می‌خورد، با لثه و چند دندان لقش، مهدیار هم با نی، ‌شیرکاکائو می‌خورد و خیره‌خیره مدرسه را برانداز می‌کند. ده دقیقه به 7 صبح است، صبح روز یکشنبه،‌ روز اول مدرسه کلاس‌اولی‌ها، اولین تجربه تحصیلی‌شان، یکی از روزهای خاص زندگی هر آدمی، روزی که پرت می‌شوی به دنیایی ناشناخته، به جهانی بزرگ و پر از علامت سؤال که کسی خبر ندارد کدام این بچه‌ها به جاهای بالا می‌رسند و کدام‌شان می‌شوند آدم‌های معمولی.
پسرها چسبیده‌اند به مادرها، مادرها هم چسبیده‌اند به پسرها؛ حس تلخ جداشدن است دیگر. چشم پسری گریان شده، روی گونه‌اش خیس است، با این که مادرش آنجاست پسرک ولی معذب است و
حاضر نیست اسمش را بگوید. سبحان، پارسا، متین، مانی، طاها، شهیاد، مهدی، عباس، میلاد، حسین، نیما، باقر، سجاد،‌ سام، امیرعلی، آرمان، عرشیا، آرسام، سپهر، آروین، ماهان، بنیامین، سینا و حسام و ارمیا و ایلیا،‌ پرهام و پویان ولی آرام و بی‌اضطرابند.
ساعت نزدیک 8 است، معاون وزیر و آموزش و پرورشی‌های شهرتهران و شهردار و فرمانده سپاه منطقه و روحانیون محلی همه آمده‌اند، پسربچه‌های دبستان تشیع منطقه 19 تهران هم با آن روپوش‌های زرشکی همه آمده‌اند و روی صندلی‌ها، چندمتری دور از مادرها جاگیر شده‌اند. وزیر که می‌آید عقربه ساعت دقیقا روی 8 است، طبق قرار. پرچم ایران بالا می‌رود و سرود ملی پخش می‌شود و آدم بزرگ‌های مجلس سرپا به احترام می‌ایستند، ولی بچه‌ها نشسته‌اند و گوش می‌دهند و سرحال‌ترها فقط پرچم کوچک کاغذی‌شان را تکان می‌دهند.
مدرسه باید خیلی چیزها به بچه‌ها یاد بدهد ازجمله احترام به سرود و پرچم را که خانواده‌ها یا یاد نداده‌اند یا اگر داده‌اند عمیق نگفته‌اند.
مادرها تا آمدن وزیر آموزش و پرورش پشت تریبون، هنوز دارند ناز می‌کشند و نی توی شیرکاکائوها می‌زنند، بسته کیک را هم آنها برای پسرها باز می‌کنند. مدرسه باید این وابستگی‌ها را نیز کم و کم‌کاری‌های خانگی برای رسیدن بچه‌ها به استقلال را جبران کند.
عبدالرضا فولادوند، مدیرکل آموزش و پرورش شهرتهران که پشت میکروفن می‌آید حرفش همین تعلیم و تربیت خانگی است که باید دوشادوش مدرسه باشد، مخصوصا با سرشلوغ مدارس و 104 هزارکلاس اولی که امروز در 20 هزارکلاس درس تهران رسما دانش‌آموز می‌شوند.
محسن حاجی‌میــرزایی نیز که 8 و10 دقیقه صبح پشت همان میکروفن ایستاد همین‌ها را گفت و از خانواده‌ها خواست یارمدرسه باشند و به مدارس سرکشی کنند.
او یک کارخوب هم کرد و این که چکش معروف آغاز سال تحصیلی را خودش به صفحه مشهور آهنی نکوبید و چکش را داد به یک کلاس‌اولی خندان که زنگ را خوب و دلنشین زد.
قطار بچه‌ها و راه رفتن پشت سرهم‌شان صدسال هم که دیده شود تماشایی است. بچه‌های مدرسه تشیع از بیخ دیوار روی خط زرد، راهرو را تمام می‌کنند و می‌رسند به پله‌ها و همان‌جا یک شاخه گل گلایل می‌گیرند و محو می‌شوند. مادرها ولی هنوز دم درند و این حضور، بعضی بچه‌ها را بی‌تاب می‌کند.
وزیر توی حیاط دارد درحلقه خبرنگارها از خاطرات اولین روز مدرسه‌اش می‌گوید، از روزی که گریه نکرد، ولی تشویش داشت. توی ساختمان مدرسه هم محمد‌سام دارد هق‌هق می‌کند و توی بغل مادرش آرام می‌گیرد.
این گریه‌های تلخ همیشه بوده و خواهد بود، خوبی‌اش این است که تلخ‌ترین گریه‌ها نیز فراموش می‌شود و آنقدر دور و محو می‌شوند که حتی می‌شود به آن همه اشک خندید. وزیر امروز آموزش و پرورش روز اول مدرسه‌اش حتی ذره‌ای فکر نمی‌کرد وزیر شود، شاید محمد‌سام‌ها نیز که گریه می‌کنند روزی به جاهای بلندبالا برسند؛ کسی چه می‌داند.

جشن یک میلیون نفری
کلاس‌اولی‌ها چند سالی است آمارشان حول و حوش عددهایی مشابه می‌چرخد. سال 96 تعدادشان یک میلیون و 300 هزارنفر بود، سال بعدش این تعداد رسید به یک میلیون و400 هزار و امسال نیز این آمار رسیده است به یک میلیون و 436 هزار نفر. 104 هزار نفر از این تعداد، کلاس اولی‌های شهر تهران هستند که حدود 20 هزارکلاس درس تحصیل می‌کنند.

مدارسی با یک دانش‌آموز
اوایل دهه90 خورشیدی جمعیت دانش‌آموزی کشور حدود12میلیون نفر بود که کم‌کم رسید به 13میلیون و چند صد هزار. این جمعیت امروز 14 میلیون و600 هزار نفر است که طبق آمارهای رسمی نسبت به پارسال حدود500 هزار نفر افزایش یافته است. این جمعیت بزرگ دانش‌آموزی از امروز در110 هزار مدرسه و570 هزار کلاس درس سال تحصیلی را آغاز می‌کنند. جالب این که از 63 هزار مدرسه ابتدایی کشور 202 مدرسه امسال فقط با یک دانش‌آموز فعالیت خواهند کرد.

ازدحام کلاس‌های درس
برخلاف مدارس تک دانش‌آموزی که معلم و دانش‌آموز از خلوتی فضا ممکن است گلایه کنند، 3022 کلاس درس امسال قطعا صدای دانش‌آموزان و معلمان را از بابت تراکم دانش‌آموزی درخواهند آورد. عمده این مدارس در مناطق محروم و کم برخوردار کشور به لحاظ سرانه فضاهای آموزشی قرار دارند، جاهایی مثل تهران و مناطق حاشیه‌اش. در این مدارس حتی کلاس‌هایی با بیش از 41 دانش‌آموز نیز ثبت شده است. این را بیفزایید به 49 هزار و 874 کلاس درسی که امسال در کشور به صورت چند پایه برگزار می‌شود.

آموزش‌های فرامرزی
امروز همزمان با بازگشایی رسمی مدارس در ایران، مدارس ایرانی مستقر در 49 کشور جهان که 110 مدرسه و در 77 شهر دنیا پراکنده‌اند نیز آغاز به کار می‌کنند. این مدارس هم محل تحصیل ایرانیان مقیم خارجند و هم خارجی‌هایی که مایلند در مدارس ایرانی درس بخوانند.
در داخل کشور نیز اتباع خارجی سال تحصیلی را همزمان با بقیه دانش‌آموزان آغاز خواهند کرد. دانش‌آموزان اتباعی که از امروز در کلاس‌های درس حاضر می‌شوند حدود 500 هزار نفرند که در 28 هزار مدرسه کشور درس می‌خوانند و مهم‌تر این که370 هزار نفرشان مدارک هویتی و مجوز اقامت ندارند.

بوی ماه مهر در مناطق سیل‌زده و زلزله‌زده
دو سال پیش که در کرمانشاه زلزله آمد 78 مدرسه با 415 کلاس درس آسیب دید. بهار امسال هم که در گلستان و لرستان سیل آمد در دومی ۴۲۳ مدرسه صدمه دید و در اولی ۳۲۴ مدرسه. از آن روزها به این سو در کرمانشاه خیران مدرسه‌ساز حقیقی و حقوقی 115 میلیارد تومان برای ساخت مدارس جدید هزینه کردند که در کنار اعتبارات دولتی به ساخت 179 مدرسه مشتمل بر 773 کلاس درس منجر شد.
در لرستان نیز که سیل 113 مدرسه آسیب‌دیده را چنان از هم پاشیده بود که باید ساختمانشان از ابتدا کوبیده و ساخته می‌شد، اعتبارات دولتی و خیریه به کمک آمد و روند تعمیر و نوسازی مدارس خوب پیش رفت آنچنان که مدیرکل نوسازی مدارس استان گفته است 310‌مدرسه نیازمند تعمیر، امروز پذیرای دانش‌آموزان خواهد بود.
در مناطق سیل‌زده گلستان نیز که سیل به 324 مدرسه‌اش آسیب‌زده بود و 24 مدرسه را نیازمند تخریب کرده بود، 160 کلاس درس تمیز و نونوار به سال تحصیلی جدید می‌رسد.

حذف قبض به نفع دانش‌آموزان محروم
از امروز همزمان با آغاز سال تحصیلی، یک اتفاق فرهنگی و زیست‌محیطی نیز در کشور رخ می‌دهد؛‌ حذف قبض‌های کاغذی برق.
با گرانی‌های اخیر کاغذ، مبالغ بزرگی از این مسیر صرفه‌جویی می‌شود (300 میلیارد تومان در سال)، اما مهم‌تر از آن جان سالم به‌در بردن 12‌هزار درختی است که هرسال باید قطع می‌شد تا این قبض‌های کاغذی چاپ شود و به دست مشترکان برسد. وزیر نیرو قول داده است از محل منابع حاصل از این صرفه‌جویی، صد هزار بسته آموزشی در میان دانش‌آموزان مناطق محروم توزیع شود.

مریم خباز

جامعه