ادبیات اسارت ناظر به جنبه انسانی جنگ است

به گزارش مهر، برنامه گفت‌وگوی فرهنگی با موضوع ادبیات اسارت، روایت مبارزه با دستان بسته با حضور فرزانه قلعه قوند، معاون پژوهش و نشر موسسه پیام آزادگان و از فعالان حوزه نشر، امیرمحمد عباس‌نژاد نویسنده، پژوهشگر دفاع مقدس و منتقد حوزه هنری از آنتن رادیو گفت‌وگو پخش شد.

در ابتدای این برنامه عباس‌نژاد به تشریح ادبیات اردوگاهی یا اسارت پرداخت و گفت: هر جنگی روزی آغاز و در نقطه‌ای پایان می‌پذیرد اما دامنه آن در تاریخ بسیار گسترده است که بخشی از آن به ادبیات بازداشتگاهی یا اسارت بازمی‌گردد. به معنای دیگر این ادبیات از اسارت فرد تا آزادگی وی ادامه خواهد داشت و در تاریخ ماندگار خواهد شد.

وی با بیان این‌که ادبیات اسارت ناظر به جنبه انسانی جنگ است، افزود: در تاریخ نمونه‌های نوشتن در دوران اسارت وجود دارد و از این‌رو می‌توان گفت ادبیات اسارت نشات گرفته از اسرای کربلا و مقاومت آنها در سال 61 هجری است.

این نویسنده به انواع ادبیات اسارت اشاره کرد و گفت: دسته اول ادبیاتی است که اسرا نگاشته‌اند و شامل یادداشت‌های آنها بر روی پاکت‌های سیگار، نامه‌ها و... می‌شود، بخش دوم ادبیاتی است که آزادگان پس از بازگشت به وطن از خاطرات خود نوشته اند و نوع سوم نیز ادبیاتی است که راوی در مصاحبه با اسیر جنگی خاطرات او را منتشر می‌کند. در حوزه اسارت بیش از شش‌میلیون نامه وجود دارد که اگر دانشگاهیان به این حوزه وارد شوند و پایان نامه دانشجویان به این بخش معطوف شود، در زمینه ادبیات اسارت دانش قابل توجهی تولید خواهد شد.

عباس‌نژاد ضمن تاکید بر نپرداختن به خاطرات اسرای عراقی افزود: خاطرات نظامیان عراقی که در ایران اسیر بوده‌اند نیز جزو خاطرات جنگ محسوب می‌شود و با این که کتاب‌هایی در این خصوص چاپ شده است اما کافی نیست.

در ادامه این برنامه، قلعه قوند با بیان این که 39 هزار نفر در جنگ ایران و عراق اسیر شده‌اند، گفت: از این تعداد کمتر فردی وجود دارد که در زمان جنگ تسلیم شده باشد. به این معنا که بیشتر این عزیزان تا آخرین توان خود جنگیده‌اند و در شرایط نابرابر جنگ مانند جراحت و ... به اسارت درآمده‌اند.

وی افزود: آنچه ادبیات اسارت را از بخش‌های دیگر ادبیات دفاع مقدس متمایز می‌کند حضور آزاده است. اگر بخواهیم از یک شهید خاطره بنویسیم ناچار به نقل قول هستیم اما امروز آزاده حضور دارد و خاطرات را به صورت زنده نقل می‌کند.