وقتی یک دولت می ریسد، یک دستیار پنبه می کند

به گزارش جام جم آنلاین، حجت‌الاسلام علی یونسی دستیار ویژه رییس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی روز یکشنبه در همایش هویت ایرانی با عنوان «ایران، نام، مردم و سرزمین» در تهران با اشاره به قدرت و نفوذ ایران در منطقه گفت: «نتانیاهو صریحا به عظمت نفوذ ایران اعتراف کرده و هرچند وی گفته که ایران 4 کشور را بلعیده است، اما باید بگوییم ایران به 4 کشور کمک کرده است». وی با نام بردن از بغداد گفت: عراق نه تنها حوزه تمدنی است بلکه هویت، مرکز و پایتخت‌ ماست و تفکیک جغرافیای ایران و عراق ممکن نیست.

این اظهارات، وزارت خارجه عراق را واداشت تا به اظهارات علی یونسی واکنش نشان دهد.

در این بیانیه آمده است: «وزارت امور خارجه عراق تعجب خود را از سخنان منسوب به شیخ علی یونسی مشاور رئیس جمهوری ایران در امور اقلیت‌ها، اعلام می‌کند».

«ابراهیم الجعفری» وزیر خارجه عراق در پاسخ به اظهارات اخیر مشاور رئیس‌جمهور ایران، گفت که عراق به هیچ کشوری اجازه دخالت یا نقض حاکمیت خود را نداده و نخواهد داد.

این سخنان یونسی در رسانه‌های عربی بخصوص رسانه‌های وابسته به کشورهایی مانند عربستان و قطر (مانند الجزیره و العربیه) بشدت بازتاب یافت و با بهره‌برداری از این سخنان، سیاست ایران‌هراسی با شدت بیشتر ادامه پیدا کرد.

در پی این بازتابهای گسترده، روز چهارشنبه یونسی در گفت وگو با شبکه عربی زبان «العالم»، در پاسخ به شبهه ایجاد شده درباره اظهاراتش، با بیان اینکه آنچه در رسانه ها در مورد کشور عراق از وی نقل شده است موضوعی تاریخی و فرهنگی است، گفت: مطلبی که در مورد عراق در رسانه ها از قول بنده نقل شده، موضوعی تاریخی و تمدنی در زمان ساسانیان، اشکانیان و هخامنشیان بوده و در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران با هرگونه مرزشکنی، تجاوز و دخالت در امور داخلی سایر کشورها مخالف است و رویکرد و سیاست اصلی ایران احترام به استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی عراق و سایر کشورهای منطقه است.

یونسی در مصاحبه های بعدی هم تلاش کرد از تبعات اظهارات خود بکاهد و در این زمینه، حتی سفارت ایران در بیروت نیز پیش از آنکه وزارت امور خارجه کشورمان واکنشی در این باره داشته باشد، به کمک او آمد و در بیانیه ای سخنان یونسی را تحریف شده خواند.

با این حال، توجه به چند نکته درباره اظهارات یونسی ضرورت دارد:

1- وظیفه ذاتی آقای یونسی در سمت دستیار رییس جمهور در امور اقلیت های مذهبی با توجه به حساسیت موضوع اقلیت ها، تلاش برای وحدت بخشی هر چه بیشتر در جامعه دارای اقلیت های دینی- مذهبی و ن‍ژادی است اما اظهارات اختلاف افکنانه اخیر او ، درست مخالف این وظیفه و انتظار است، یعنی فردی در جایگاه علی یونسی باید بیش از هر مقام دیگری در اندیشه تقریب اقلیت ها و نژادها باشد نه تشدید کننده تنش ها و تحریک کننده اختلافات.

2-در شرایطی که کشور به دلیل قرار گرفتن در آستانه توافق احتمالی هسته ای وضعیتی ویژه دارد و موضع گیری های سیاستمداران ما بیش از هر زمان دیگری مستلزم توجه به حساسیت ها است و همچنین در لحظاتی که کشورهای رقیب در منطقه و عرصه بین المللی بر اظهارات مسئولان نظام جمهوری اسلامی با هدف کارشکنی در توافق احتمالی ایران و 5+1 متمرکز شده اند، به زبان آوردن اظهاراتی از این دست و ایجاد جنجال و خوراک تبلیغاتی علیه نظام چه معنایی دارد؟!

3-به خاطر داشته باشید که به عنوان مثال کشوری مانند عربستان سعودی نگران از توافق احتمالی ایران و قدرت های جهانی به دنبال بهانه ای برای بر هم زدن روند مذاکرات ایران و 5+1 است و در این راستا، شورای همکاری خلیج فارس نیز تمام تلاش خود را برای ایجاد حساسیت های مقطعی می کند و می کوشد تا با صدور بیانیه های مختلف مانند هشدار درباره نفوذ ایران در عراق یا تعلق جزایر سه گانه به امارات متحده عربی، سطح تنش را با هدف به هم زدن بازی دیپلماتیک جاری بالا ببرد. در چنین اوضاعی، یک مقام ارشد رسمی ایران دقیقا همان نقشی را به عهده می گیرد که وزیر خارجه عربستان سعودی این روزها در راستای آن تلاش می کند.

همین سه- چهار روز پیش بود که سعود الفیصل وزیر امور خارجه عربستان سعودی در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با جان کری همتای آمریکایی‌اش، جمهوری اسلامی ایران را متهم به تسلط بر عراق کرده بود و ابراهیم جعفری همتای عراقی وی ناچار شد به این اتهام عربستانی ها پاسخ بدهد. درست در چنین شرایطی، مشاور رییس جمهور کشورمان با طرح موضوع «پایتختی عراق در امپراتوری ایران» خوراک تبلیغاتی و دستمایه خصومت ورزی را بدون هیچ زحمتی تقدیم مقامات آل سعود می کند تا آنها در تریبون های خود فریاد بزنند که درباره خطر نفوذ ایران در عراق حق داشته اند.

4-واقعیت این است که حتی با فرض عدم تعمد و قصد قبلی در بیان چنین سخنان تحریک کننده و مخربی نمی توان از این واقعیت چشم پوشید که موضع گیری های اینچنینی می تواند هزینه های گزافی را در بعد سیاست خارجی بر کشور تحمیل کند.

این اولین بار نیست که علی یونسی اظهارات جنجالی را بر زبان می راند. وی چند ماه پیش نیز گفته بود که «عده‌ای خیال می‌کردند نماد شیر و خورشید در میان پرچم ایران یک نماد سلطنتی است اما اینگونه نیست.»

یونسی در ادامه اظهارات عجیبش گفته بود: شیر نماد حضرت علی(ع) و خورشید نماد حضرت محمد(ص) است و تنها تاجش مربوط به شاه بود.

وزیر سابق اطلاعات حتی اضافه کرده بود که «اگر به من باشد، نشان هلال احمر را تغییر می‌دهم و شیر و خورشید را جایگزین آن می‌کنم؛ البته برای هلال احمر هم احترام قائلم.»

این در حالی است که چند روز پیش، سیدعباس عراقچی سرپرست تیم مذاکره کننده ایران با 1+5 روایتی تصویری را از مصاف مذاکره کنندگان ایران و شش کشور قدرتمند جهان ترسیم کرد.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده در صفحه اینستاگرام خود، دو عکس از مذاکره ایران و 1+5 در مونترو سوئیس را منتشر کرد . در یک تصویر او به همراه پنج عضو تیم و مدیرکل دیپلماسی رسانه ای وزارت خارجه دیده می شود و در تصویر دیگر سه ردیف طولانی از کارشناسان و دیپلمات های ارشد شش کشور قدرتمند اروپایی.

این تنها تصویری بود که طی دو سال گذشته از مصاف نابرابر دو تیم به لحاظ تعداد کارشناسان درجهان مخابره شد.

عراقچی در زیر تصویر نوشته است: 7 نفر در برابر حدود 50 نفر!

این عبارت بدان معنا بود که تیم دیپلماسی ایران با تکیه بر توان تیم حرفه ای خود با منطق مذاکراتی قدرتمندی در برابر تمام دنیا ایستاده است و از طیف های داخلی ایران نیز انتظار همکاری با این تیم می رود.

در داخل ایران دولت روحانی انتظار دارد طیف های سیاسی، رعایت حال دیپلمات های تلاشگر ایران را بکنند و این تیم را در خط مقدم جبهه دیپلماتیک یاری رسانند.

با این حال به نظر می رسد که دولت باید این همیاری را بیش از همه، از خودش شروع کند و اجازه ندهد که برخی سازهای ناکوک در داخل دولت، هارمونی کنسرت مذاکراتی این تیم منسجم را به هم بزند.

هزینه اظهارات یونسی و یونسی های دیگر در دولت های قبل از روحانی نیز تقریبا بر کسی پوشیده نیست اما تدبیر دولت یازدهم اقتضا می کند که فکری اساسی برای ممانعت از موضع گیری های غیر اصولی و پرهزینه چنین اعضایی بکند آنهم در دولتی که دیپلمات هایش بنا به گواهی شاهدان، درباره واژه واژه متون توافقات و مذاکرات خود با کشورهای دیگر حساسیت به خرج می دهند.

جام جم آنلاین- جواد ارشادی