پایانی تلخ برای روزهای شیرین زندگی

در مقابل نیز مردان اغلب بر اثر عصبانیت‌های آنی یا شک دست به قتل همسران خود می‌زنند. با نگاهی به صفحه حوادث روزنامه‌ها بروشنی درمی‌یابیم که زنگ خطر قتل‌های خانوادگی بویژه همسرکشی به صدا درآمده است.دکتر مرضیه بهرامی، روان‌شناس، مشاور خانواده و مدرس دانشگاه مهم‌ترین دلیل وقوع قتل‌های خانوادگی و همسرکشی را بیان می‌کند.

مهم‌ترین انگیزه‌های همسرکشی در ایران چیست؟

اولین مساله‌ای که در رابطه باید درباره آن صحبت کرد شناخت نداشتن جوانان از جنس مخالف است، چه خانمی که شوهر خود را کشته باشد و چه مردی که همسرش را به قتل رسانده باشد در اولین وهله شناخت کافی و وافی از هم ندارند و متاسفانه هر چه بیشتر پیش می‌رویم این عدم شناخت بیشتر می‌شود.

با سیستم آموزشی موجود هیچگاه تفاوت زن و مرد و نوع برخورد و خواسته هایشان برای همدیگر آشکار نمی‌شود و هاله‌ای از ابهام در مورد جنس مخالف در ذهنیت افراد وجود خواهد داشت. در سیستم آموزشی موجود کودکان از مهد کودک تا پایان متوسطه جدای از جنس مخالف به تحصیل می‌پردازند و ناگهان در مقطع دانشگاه در فضایی مختلط رها می‌شوند، طبیعی است ازدواج‌هایی که بعد از این رها شدن ناگهانی و یکباره صورت می‌گیرد، به دلیل شناخت نداشتن از جنس مخالف، ناآگاهی افراد از خواسته‌های یکدیگر و نداشتن مهارت‌های لازم سرانجام خوبی نخواهد داشت. در این‌گونه زندگی‌ها زوج‌ها به دلیل نداشتن مهارت‌های زندگی برای حل مسائل و مشکلات با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند. البته این به آن معنا نیست که ما باید مدارس یا مهدهای‌کودک‌ را مختلط کنیم، بلکه باید آگاهی آنها را از جنس مخالف روحیه‌شان بالا برد.

عمده مشکلات این‌گونه زندگی‌ها چیست و چرا به قتل ختم می‌شود؟

متاسفانه طبق آمار موجود در زندگی‌هایی از این دست مسائلی همچون سوءظن و خیانت بسیار وجود دارد و مشکلات بزرگی را رقم می‌زند. در این خانواده‌ها مرد با عنوان غیرت و زن برای رهایی از همسر خود اقدام به همسرکشی می‌کنند. البته اگر مهارت زندگی وجود داشته باشد هیچگاه زندگی مشترک به این سمت نمی‌رود. با توجه به تحقیقات صورت گرفته در مساله همسرکشی شناخت نداشتن زن و مرد از یکدیگر مهم‌ترین دلیل همسرکشی است. در کنار این مساله، مردسالار بودن جامعه این نگاه را به مردان القا می‌کنند که به نام غیرت و با حدس به خطا رفتن زن، اقدام به همسرکشی بکنند اما اگر مردی خطایی بکند با دلایل مختلف می‌تواند خود را مبرا کند و همین مساله باعث ایجاد خشم نهفته در زنان می‌شود و می‌تواند یکی دیگر از دلایل همسرکشی باشد.

چه تفاوتی در قتل زنان به دست مردان و مردان به دست زنان است؟

معمولا مردان با توجه به مساله «غیرت» راحت‌تر مرتکب همسرکشی می‌شوند، مردهایی که گمان می‌کنند همسرشان مرتکب ارتباط نامشروع شده، معمولا کشتن او را جایز می‌دانند و جرم آن را به حساب نمی‌آورند. در صورتی که در این حوزه آگاهی کافی را ندارند و بر اساس حدس و گمان این عمل را مرتکب می‌شوند.

اما زنان به دلیل نداشتن مدیریت هیجان و غلبه احساس بر عقل و براساس خشم‌های نهفته و ضعف جسمانی نسبت به مردان، گاهی به دلیل حسادت و حتی حماقت ناشی از بدبینی برای از دست دادن یا برای به دست آوردن معشوق خود دست به همسرکشی می‌زنند.

معمولا این نوع قتل‌ها با نقشه قبلی صورت می‌گیرد یا یک تصمیم آنی است؟

در این زمینه، همسرکشی توسط مردان بدون نقشه و به صورت آنی است، اما در زنان این مساله به صورت از پیش طراحی شده صورت می‌گیرد. کمتر پیش آمده است که زنان به صورت آنی مرتکب همسر کشی شوند. در پرونده‌های همسرکشی مردان در تمام موارد به تنهایی و بدون کمک فرد یا افراد دیگر دست به قتل همسران خود می‌زنند. در حالی که زنان از کمک افراد دیگر در قتل همسر خود استفاده می‌کنند. در پرونده زنانی که مرتکب قتل می‌شوند خشونت، بدرفتاری همسر و خیانت مرد عمده‌ترین علت‌ها به شمار می‌روند و زنان در کشتن همسرشان، همدست داشته و اغلب در همسرکشی، زنان معاون جرم محسوب می‌شوند.

همسرکشی اتفاقی فردی، خانوادگی و اجتماعی است که تاثیر مخرب و نابودکننده‌ای بر امنیت و سلامت عمومی جامعه به جای می‌گذارد. قتل‌های خانوادگی، بخصوص همسرکشی، برخلاف قتل‌های دیگر، خشونتی تصادفی و نامحتمل نیست، بلکه ماجرای غم‌انگیزی از انواع خشونت خانوادگی، فشارها و پیامدهای زیانبار فردی و اجتماعی را با خود به همراه دارد که اگر چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود بی‌شک جامعه را به سمت و سویی خواهد برد که حتی پشیمانی هم سودی نخواهد داشت.

علی جزایری