این روزها در دنیای ورزش هریک از رشتههای مهم ورزشی، گزارشگران خاص خود را دارند که در حرفه خود بسیار موفق بوده و از شهرت زیادی هم برخوردار هستند. با وجود این، منتقدان ورزشی از کسانی مثل آل میشلز آمریکایی و دیوید کولمن انگلیسی اسم میبرند که به صورت همزمان چند رشته مختلف و مهم ورزشی را گزارش میکنند و کارشان هم کامل و بیعیب و نقص است. اما منتقدان میگویند این افراد در اقلیت قرار دارند و تعداد آنها، کمتر از انگشتان دو دست است.
بندرت اتفاق میافتد که دو رسانه رادیو و تلویزیون از گزارشگران ورزشی در برنامههای گفتوگویی خود دعوت کنند و از آنها به عنوان مفسر و تحلیلگر ورزشی کمک بگیرند. در برنامههای ورزشی (که بویژه پس از پایان مسابقات داغ هستند) مفسران رشتههای مختلف حاضر شده و همراه با مجری، به تحلیل مسابقه مورد نظر میپردازند. در حقیقت، با شروع بخش تحلیلی برنامهها، کار گزارشگر هم تمام میشود و دیگر نیازی به حضور او و حرفهایش نیست. این موضوع بحثهایی را در دنیای ورزش و افراد مرتبط با آن برانگیخته است. گروهی از گزارشگران بر این باور هستند که باید از وجود گزارشگران در برنامههای تحلیلی ورزشی هم بهره گرفت و از آنها به عنوان کارشناس استفاده کرد. این در حالی است که تعدادی از گزارشگران ورزشی، برخی اوقات مجری برنامههای ورزشی هم میشوند و نقشی غیر از نقش و وظیفه اصلی خود به عهده میگیرند. اینگونه موضوعات، مورد توجه رسانههای گروهی هم هست و آنها در این رابطه به طرح پرسشهای مختلفی میپردازند. محبوبیت برنامههای ورزشی بین مردم عادی تمام دنیا به قدری زیاد است که برخی اوقات مجریان غیرورزشی سرشناس هم چون اوپرا وینفری در برنامهها و نمایشهای خود، در هیات یک گزارشگر و مفسر ورزشی ظاهر میشوند!
پخش برنامههای ورزشی در آمریکا از سال 1912 شروع شد. تا امروز، این کشور بیشترین تعداد برنامههای ورزشی رادیو و تلویزیونی را دارد. اولین برنامه رسمی و موفق ورزشی آمریکا (که بهصورت یک کار محبوب عمومی درآمد) در سال 1921 روی آنتن رفت و فلورنت گیبسن گزارشگر آن بود. وی که برای ستون ورزشی روزنامهای به نام پیتزبرگاستار مقاله مینوشت، مبارزه بین جانی ری و جانی هاچدونی را گزارش کرد و مسابقه بین این دو را پوشش داد.
ابتدای کار رادیو و تلویزیون، کار گزارشگری ورزشی فقط اختصاص به مردان داشت و از آن به عنوان یک دنیای مردانه اسم برده میشد، اما با رونق گرفتن تلویزیون، کمکم پای خانمها هم به این دنیا باز شد. اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 میلادی، حضور زنان در این حرفه پررنگتر شد. در این ایام، آن دویل لقب یکی از پیشگامان رشته گزارشگری زنان را گرفت. گرچه ابتدای کار پیشبینی میشد خانمها فقط گزارش ورزشهای زنانه را پوشش دهند، اما خیلی زود آنها سر از تمام رشتههای ورزشی درآوردند. یک اتفاق بزرگ تاریخی در ارتباط با کار گزارشگری ورزشی خانمها در آمریکا، مربوط به سال 1978 است. در این سال، دادگاه فدرال اجازه داد گزارشگران خانم هم به کار گزارشگری در رابطه با لیگ اصلی بسکتبال کشور بپردازند و در جایگاه ویژه خبرنگاران و گزارشگران بنشینند.
با رونق گرفتن برنامههای ورزشی تلویزیونی، در چند دهه اخیر این برنامهها به دو بخش هفتگی و آخر هفته تقسیم شدهاند. برنامههای ورزشی آخر هفته برای خودشان مجریان و گزارشگران ویژهای دارند. معمولا این برنامهها مورد استقبال بیشتر تماشاگران قرار میگیرد. یکی از دلایل مهم این موفقیت، تحلیل هفتگی مسابقات ورزشی و انجام مسابقات مهم در روزهای پایانی هفته است.
رسانههای گروهی از حوادث و مسابقات ورزشی به عنوان یکی از هیجانانگیزترین و جذابترین رشتههای گزارشگری یاد میکنند. آنها همیشه به تحسین گزارشگرانی میپردازند که عاشق ورزش هستند و به کارشان فقط به عنوان یک شغل و منبع درآمد نگاه نمیکنند.
معمولا رقم درآمد گزارشگران ورزشی بهصورت رسمی اعلام نمیشود، اما در سال 2011 گزارشی در این رابطه منتشر شد. براساس این گزارش، درآمد متوسط سالانه یک گزارشگر ورزشی حدود 44 هزار دلار است. با این حال، گزارشگران قدیمی و خبره مبلغی بالاتر از آن را میگیرند. این در حالی است که برخی منابع تائید نشده در همین سال، رقم درآمد سالانه این قشر را حدود 60 هزار دلار اعلام کردند. رسانهها تا امروز رقم 130 هزار دلار را به عنوان بالاترین رقم دستمزد سالانه یک گزارشگر اعلام کردهاند، اما نام کسی که موفق به دریافت این رقم بالا شده، مشخص نیست.
این در حالی است که همین منابع، از رقم درآمد سالانه 650 هزار دلار برای یک مجری ورزشی به عنوان بالاترین رقم دریافتی یاد میکنند. این در شرایطی است که اهل فن میگویند لوکیشن مسابقات ورزشی، میزان رقم دستمزد دریافتی را کاملا تحت تاثیر خود قرار میدهد. گزارشگری در بازارهای بزرگتر که ظرفیتهای تجاری بیشتری دارند، به معنی دریافت دستمزد بالاتر است. برای مثال، گزارشگران ورزشی شهرهایی مثل نیویورک، بوستون و لسآنجلس دستمزد بهتری دارند و درآمد سالانهشان به حدود 70 هزار دلار هم میرسد. همین گزارشگران در جاهایی مثل بالتیمور یا سنآنتونیو با درآمد سالانه 44 هزار دلار سر میکنند.
قاب کوچک (ضمیمه شنبه روزنامه جام جم)
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد