مرگ خلاقیت، زیر دست مربیان بی‌تجربه

جام جم سرا:

واگذاری آموزش پیش‌دبستانی به بخش خصوصی در وهله اول افزایش قیمت این مراکز را به دنبال داشت و این مساله محرومیت کودکان خانواده‌های کم درآمد و متوسط جامعه از امکانات پیش‌دبستانی را رقم زد. در حال حاضر، تعداد دانش‌آموزان مراکز پیش‌دبستانی 531 هزار نفر عنوان شده است که در 15 هزار و 994 مدرسه حضور دارند.

به گفته فرشته حشمتیان، رئیس سازمان مدارس غیردولتی شهریه مدارس مراکز پیش‌دبستانی در سال تحصیلی 93-92، 15 تا 25 درصد افزایش داشته است. همچنین به دلیل بحث سودآوری در بخش‌های خصوصی، به کارگیری مربیان غیر متخصص و آموزش ندیده و جذب نشدن نیروهای کار آزموده به دلیل پایین بودن دستمزد یکی از نگرانی‌ها در این زمینه است. از سوی دیگر، به گفته کارشناسان آموزش و پرورش در محتواهایی که مربیان پیش‌دبستانی به کودکان آموزش‌می‌دهند، انضباطی وجود ندارد و هر کسی به فراخور حال و سلیقه خود رفتار می‌کند.

به گفته عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، خلاء اول این است که مربیان پیش‌دبستانی در کشور تربیت نمی‌کنیم، این درحالی است که قبل از انقلاب مراکزی بود که برای پیش ‌دبستان یا کودکستان کودکیار تربیت می‌شد و به افراد آموزش دیده نیز مدرک کودکیاری داده می‌شد.

علیرضا سلیمی گفت: پیش‌دبستانی‌ها بیشتر در مدارس یا در خانه‌های استیجاری هستند این در حالی است که پیش‌دبستانی‌ها باید در مکان‌هایی باشند که استعدادهای کودکان شکوفا شود و خلاقیت در آنها شکل بگیرد. در حالی دوران پیش دبستان در وضعیت نامساعدی به سر می‌برد که سال‌های اولیه زندگی کودکان نقش اساسی در رشد و پرورش آنان به ویژه رشد اجتماعی و آماده‌سازی آنها برای ورود به دوران ابتدایی ایفا می‌کند. آموزش‌های پیش‌دبستانی زیربنای آموزش‌های غیررسمی و رسمی است و به همین دلیل است که در بسیاری از کشورها آموزش‌های پیش‌دبستانی از جمله دوره‌های رسمی تحصیلی محسوب می‌شود.

پیش‌دبستانی؛ دوره رشد اجتماعی کودک

یک روانشناس و مشاور کودک با تاکید بر اهمیت دوره مهدکودک و پیش‌دبستانی می‌گوید: سن پنج تا هفت سالگی سنی است که برای رشد اجتماعی کودکان اهمیت ویژه‌ای دارد. به گفته مهدی حاجی اسماعیلی، اکنون به دلیل مشغله بسیاری از خانواده‌های مناطق شهری که بیشتر آنها تک فرزندی هستند، کودکان برای فعالیت اجتماعی دبستان آماده نمی‌شوند، از این رو وظیفه تسریع تحول اجتماعی بر عهده دوره پیش‌دبستانی است.

او با اشاره به اینکه اکنون در بسیاری از کشورهای اروپایی آموزش فلسفه به معنای درست فکر کردن و اندیشیدن از دوره پیش‌دبستانی شروع می‌شود، عنوان می‌کند: دوران دبستان دوره عملیات عینی و دوران پیش‌دبستانی دوره پیش‌عملیاتی است.

حاجی اسماعیلی، پرورش حواس پنج‌گانه کودکان را وظیفه اصلی دوران پیش دبستان می‌داند و می‌افزاید: در این دوره اوقات فراغت کودکان باید طراحی شود تا علاوه بر تفریح، مهارت‌های اساسی، علمی و آموزشی مانند مشاهده و استنباط به کودکان آموزش داده شود.

این روانشناس معتقد است: واگذاری پیش‌دبستانی به بخش خصوصی باعث شده این مراکز نیروهایی که در زمینه روانشناسی و آموزش کودکان غیر‌متخصص هستند را استخدام کنند. حاجی اسماعیلی ادامه می‌دهد: در صورت استخدام نیروهای متخصص نیز به علت پایین بودن حقوق، افراد کارآزموده و با تجربه از این شغل استقبال نمی‌کنند. به گفته این مشاور کودک، نهادهای متولی باید پژوهش‌های لازم در رابطه با وضعیت پیش‌دبستانی در کشور انجام دهند و مشخص شود راهی که در این زمینه تا به حال پیش گرفته شده است چه ورودی و خروجی‌هایی داشته است و آیا به اهداف پیش بینی شده رسیده‌ایم یا خیر؟

غیر دولتی شدن و عدم پیشرفت امکانات

یک کارشناس آموزش و پرورش نیز با بیان اینکه نخستین مشکل در رابطه با مراکز پیش دبستان، گران بودن آن است، بیان می‌کند: زمانی که این مقطع دولتی بود هزینه‌ها کم‌تر بود.

به گفته حسن اسلامی، با اینکه این مراکز غیر دولتی شده اما، از نظر امکانات و تسهیلات تفاوتی مشاهده نشده است. این مدیر مدرسه ادامه می‌دهد: به دلیل خصوصی بودن این بخش، این مراکز اقدام به جذب نیروهایی کرده‌اند که در این زمینه توانمندی و شاخصه‌های لازم را ندارند و دوره‌های مورد نظر را نگذرانده‌اند.

او کودکانی که دوران پیش‌دبستانی را گذرانده‌اند نسبت به کودکانی که این دوره را نگذرانده‌اند از نظر تعاملات اجتماعی متفاوت می‌داند و می‌افزاید: کودکانی که به پیش‌دبستانی رفته‌اند، اضطراب و نگرانی کم‌تری برای حضور در مدرسه به ویژه پایه اول دارند. اسلامی ادامه می‌دهد: از طرف دیگر به نظر می‌رسد مربیان دوره پیش دبستان وارد مسائل آموزشی می‌شوند که با روش تدریس معلم پایه اول تداخل پیدا می‌کند.

وضعیت اشتغال مربیان پیش‌دبستان

یکی دیگر از مسائل مربوط به آموزش پیش‌دبستانی وضعیت اشتغال و استخدام مربیان این مراکز است.

یک مربی پیش‌دبستانی می‌گوید: بزرگترین مشکلی که در رابطه با مربیان پیش‌دبستانی وجود دارد این است که آموزش و پرورش به این مربیان تعهدی ندارد. خانم مختاری معتقد است: هنگامی که تعهدی وجود نداشته باشد، حقوق بر اساس قانون کار نیست و دوران تابستان این مربیان حقوق دریافت نمی‌کنند.

او با اشاره به اعتراض مربیان نسبت به این مشکل، می‌افزاید: دو سال است که طرح استخدام مربیان پیش‌دبستانی آمده، اما اجرایی نشده است. این مربی ادامه می‌دهد: فرم‌های مربوط در این زمینه را پر کردم و به بخش کارگزاری آموزش و پرورش بردم، اما آنها می‌گویند طرح استخدام هنوز اجرایی نشده است.

معلمان را جذب می‌کنیم

در همین زمینه، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس عنوان می‌کند: دوره وزارت آقای حاجی بابایی، 900 نفر از مربیان پیش‌دبستانی جذب شدند و دیگران نیز در قالب مراکز غیر انتفاعی فعالیت می‌کنند.

به گفته قاسم احمدی لاشکی، طبق قانون قرار است پایان مرداد سال جاری با برگزاری آزمون، این نیروها جذب و استخدام شوند.

او با بیان اینکه با برگزاری آزمون حوزه پیش‌دبستانی صاحب پیدا می‌کند و از حالت انزوا خارج می‌شود، بیان می‌کند: نامه‌ای از جانب وزارت آموزش و پرورش برای شناسایی و ارائه آمار نیروها به ادارات داده شده است. این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس ضمن بیان اینکه مربیان در صورت کسب رتبه مورد نظر به کار خود ادامه خواهند داد، تاکید می‌کند: در حوزه پیش‌دبستانی نیاز به معلم داریم و مربیان صرف داشتن سابقه کار در مراکز غیر انتفاعی، نمی‌توانند جذب آموزش و پرورش شوند.

این نماینده مجلس معتقد است: امروزه مهد کودک‌ها وضعیت آموزشی منطبق با اهداف آموزش و پرورش و سند تحول بنیادین ندارند. احمدی لاشکی با اشاره به اینکه آموزش دوران پیش‌دبستانی با دوران دبستان پارادوکس دارد، اظهار می‌کند: در مهد کودک و پیش‌دبستانی، کودک با موسیقی یادگیری می‌کند اما، هنگامی که به مدرسه می‌رود تمام این روش‌ها کنار گذاشته می‌شود. این عضو کمیسیون آموزش گنجاندن آموزش هنر مانند خوشنویسی را از برنامه‌هایی می‌داند که می‌تواند پیش دبستان را به دوران ابتدایی متصل کند.(بنفشه رنجی/آرمان)

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوما به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.