۳ طرح برای یارانه نقدی کم‌درآمد‌ها

جام جم سرا: ربیعی تاکید کرد دولت برنامه‌ای برای حذف اجباری یارانه بگیران ندارد و بنا را بر انصراف داوطلبانه مردم از یارانه‌ها گذاشته است. سخنان وزیر کار در حالی بیان می‌شود که پیگری‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد، دولت در حال بررسی سه سناریو حمایتی برای گروه‌های کم‌درآمد است. هر کدام از این سناریو‌ها بر یک محور بنا شده که در صورت نهایی شدن می‌تواند مبنای برنامه‌های حمایتی قرار گیرد.

سناریو‌های سه‌گانه

سناریوی اول: افزایش یارانه نقدی ۲ دهک پایین جامعه اولین سناریویی است که تیم اقتصادی دولت در حال بررسی آن است. یک منبع آگاه در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» انصراف از یارانه به نفع نیازمندان را سناریوی اول دولت در فاز دوم هدفمندی دانست و با بیان جزئیات آن گفت که قرار است یارانه هر انصرافی بین سه نیازمند تقسیم ‌شود تا سقف یارانه نیازمندان از ۴۵ هزار تومان به حداقل ۶۰ هزار تومان برسد. این اقدام دولت سبب خواهد شد تا انصراف دهندگان از یارانه به‌طور ملموسی از ارزش کار خود آگاه شده و مطمئن شوند که دولت از سوی آنان ماهانه ۴۵ هزار تومان یارانه نقدی‌شان را به سه یارانه ۱۵ هزار تومانی تقسیم کرده و در اختیار سه نیازمند قرار می‌دهد.

سناریوی دوم: «ارائه بن کالا و ارتقای امنیت غذایی» دومین سناریوی دولت در فاز دوم هدفمندی است که با هدف حمایت از افرادی که به فقر مطلق نزدیکند، تعریف شده است. دولت قصد دارد در این سناریو افراد فقیر را از طریق کمیته امداد و سازمان بهزیستی مورد شناسایی قرار دهد و با ارائه بن کالا به آنان تغذیه روزانه‌شان را سامان دهد.

سناریوی سوم: «ارتقای نظام سلامت و گسترش چتر بیمه‌ای» سومین سناریویی است که دولت در نظر گرفته که سطح اجرای آن به کل کشور تعمیم داده شده و کل جمعیت اعم از فقیر و غنی را در بر می‌گیرد. دو سناریو به‌طور مشخص دهک‌های اول و دوم و فقرا را مورد هدف قرار داده و سناریوی سوم نیز در سطح جمعیت کل کشور اجرایی خواهد شد. به نظر می‌رسد پس از پایان ثبت‌نام‌ها، دولت ساز و کار اجرایی هر یک از این سناریوها را به‌صورت مجزا یا تلفیقی فراهم کند.

جزئیات طرح امنیت غذایی

علی ربیعی روز گذشته با حضور در حیاط پاستور، به جای سخنگوی دولت به میان خبرنگاران آمد و از آخرین اقدامات دولت در خصوص کمک‌های غیر نقدی و ارتقای سلامت عموم خبر داد. حضور او در روز نخست ثبت‌نام از متقاضیان یارانه و خودداری محمد باقرنوبخت از حضور در جمع خبرنگاران این پیام را می‌داد که بار اصلی هدفمندی یارانه‌ها به دوش وزارت کار به عنوان وزارتخانه‌ای که با کارگران، بیکاران و مستمری‌بگیران و بیمه‌شدگان تامین اجتماعی سر و کار دارد، گذاشته شده و دولت عمده برنامه خود در فاز دوم را حمایت از دهک‌های پایین قرار داده است.
وزیر کار به بیان برنامه‌های ویژه برای حمایت از دهک‌های پایین جامعه پرداخت و سه هدف دولت در این خصوص را تشریح کرد و گفت: «دولت در سه جهت «کمک به تولید و اشتغال»، «امنیت غذایی» و «حمایت از افرادی که برای درمان احتیاج به کمک دارند» برنامه‌هایی مشخص دارد تا در کنار کمک به بهبود حمل‌و‌نقل و کمک به بهبود محیط‌زیست، این بخش‌ها را نیز مورد توجه خود قرار دهد.»

انتقاد از یارانه نقدی

ربیعی گفت: «در دهه‌های گذشته با پایین بودن قیمت حامل‌های انرژی و در سال‌های اخیر یارانه‌ها به‌طور مستقیم در قالب پول به مردم داده شد که نشان داد نه فقر و نابرابری در کشور حذف شد و نه در بخش درمان هزینه‌های بیمار حذف شد و نه تولید و اشتغال سروسامان گرفت. دولت بنا نداشت به شرایطی برگردد که پول مستقیم را به مردم بدهد و شرایط به گونه‌ای باشد که مردم احساس کنند که جیب‌هایشان همچنان خالی است.»
ربیعی با بیان اینکه آسیب‌شناسی این شیوه‌ها در دولت صورت گرفته است، گفت: «اشکالاتی که در شیوه پرداخت وجود داشت، مورد توجه قرار گرفت و از نظر دولت اساس آسیب از جایی آغاز شده که خود قانون به درستی اجرا نشد و بازگشت به قانون هدفمندی راه حل اساسی برای درمان اتفاق رخ داده بود.» او با تاکید بر اینکه نمی‌توان از واقعیت‌های جامعه چشم‌پوشی کرد، گفت: «پاک کردن مساله کمکی به حل مساله نمی‌کند و دولت برای این دست از افراد برنامه‌ای ویژه تحت عنوان «امنیت غذایی» در نظر گرفته است که آن را در سال جدید آغاز خواهد کرد. این برنامه البته به شکلی انجام خواهد شد که کرامت انسانی حفظ شود و اشکالاتی که در سبد کالا بود دیگر رخ ندهد.» او اضافه کرد: «این افراد به گونه‌ای انتخاب می‌شوند که با اجرای این برنامه‌ریزی‌ها با فقر مطلق مقابله شود؛ این برنامه به شکلی خواهد بود که مردم با کارت‌های خود در دراز مدت بتوانند خریدهای مختلفی داشته باشند. در این بخش خرید کالاهای موردنیاز بهداشتی در اولویت دولت قرار دارد و مردم به این امر تشویق خواهند شد.» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد طرح امنیت غذایی گفت: «این طرح شامل همه نخواهد شد، حمایت‌های طرح امنیت غذایی تنها به افرادی که سطح زندگیشان نزدیک به فقر مطلق است تعلق می‌گیرد.» ربیعی درباره ارزش ریالی در نظر گرفته شده برای این طرح گفت: «ارزش آن به تعداد اعضای مشمول بستگی دارد و در گام اول افراد زیرنظر کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی مشمول هستند؛ در گام دوم اقدام به شناسایی افراد مشمول خواهیم کرد. حجم جامعه هدف مشخص می‌کند ما در چند نوبت و به چه اندازه و چه میزان در این بخش پرداخت خواهیم داشت، اما قطعا این به شکل قبل نیست و به شکلی است که افراد مجاز خواهند بود خودشان خریدهایشان را انتخاب کنند.»

توصیه به انصراف

وزیر کار افزود: «ثبت‌نام مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها آغاز شده است و ما امیدواریم که سرانجام این ثبت‌نام منجر به این شود که هم افرادی که نیاز ندارند و هم کسانی که نیاز دارند به نفع موارد اساسی کشور از جمله اشتغال، درمان، محیط‌زیست و امنیت غذایی و همچنین به نفع آینده ایران و انجام کارهای اساسی و اصولی در کشور انصراف خود را اعلام کنند. در دولت تدبیر و امید برخلاف تجربه چند دهه گذشته که یارانه‌ها به‌طور مستقیم در ایران جاری بوده است، قرار است که این یارانه‌ها به‌طور غیرمستقیم اختصاص یابد.» وی ادامه داد: «برنامه‌هایی را در دست اقدام داریم تا بتوانیم در واحدهایی که در معرض تعطیلی هستند، سطح اشتغال را حفظ کنیم و در واحدهای دیگر افزایش ظرفیت صورت گیرد.» ربیعی با اشاره به اینکه رکود اقتصادی در سال‌های گذشته، بیکاری تشدیدشده‌ای را برای ما به جا گذاشته است، گفت: «نیروی کاری را که چهار یا شش سال در دانشگاه‌ها منتظر ورود به بازار کار بودند در سال‌های آتی خواهیم داشت و این اتفاق، ویژگی نیروی کار را تغییر می‌دهد که کار را دشوار می‌کند.» او در مورد تاثیر انصراف مردم از دریافت یارانه‌ها نیز گفت: «دولت بنا دارد در این مورد به‌طور شفاف عمل کند و هر چند ماه دولت گزارش خواهد داد که از محل منابع انصراف‌دهندگان چه طرح‌هایی اجرا شده است.» ربیعی اضافه کرد: «مردم به دولت اعتماد دارند و می‌دانند که آنچه دولت می‌گوید برای بهبود وضعیت مردم و بهتر زندگی کردن نسل‌های آینده است؛ دولت در اقدامات خود به دنبال اجرای برنامه‌هایی که در جامعه رضایت‌های آنی ایجاد کند، اما زندگی را در بلندمدت برای مردم سخت کند، نیست.»

همه ایرانیان بیمه می‌شوند

ربیعی گفت که از امروز (دیروز) تمام ایرانیان زیر چتر بیمه درمانی قرار می‌گیرند و هر فرد که فاقد دفترچه بیمه است می‌تواند با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت و دفاتر بیمه سلامت ایرانیان از دفترچه بیمه درمانی برخوردار شود. او افزود: «سرانه بیمه روستاییان از ۴۸۰۰ تومان به ۱۵ هزار تومان افزایش یافت و سرانه دفترچه‌هایی که در شهرها است به ۲۲ هزار تومان افزایش یافته که کاری اساسی است.»

سرنوشت کارت‌های سوخت

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به طرح شایعاتی مبنی‌بر اعتبار نداشتن کارت‌های سوخت فعلی، گفت: «شایعه‌ای درست کرده‌اند مبنی‌بر اینکه افرادی که کارت‌های سوختشان بنزین دارد این کارت‌ها دچار تغییر قیمت خواهند شد؛ اصلا اینطور نیست و کارت‌های سوخت تا هر وقت که بخواهند استفاده کنند اعتبار دارد؛ برخی هم قیمت‌های دروغین را عنوان کرده‌اند که به نوعی این شایعات پیامکی بنا داشت افراد را تهییج کند به سمت پمپ بنزین‌ها بروند که البته این کاملا دروغ بود.» او تصریح کرد: «دولت بنا ندارد به جامعه شوک وارد کند و از مسیر تعادل خارج شود؛ بنابراین دولت به‌رغم فشارهای وارد شده، به دنبال اتخاذ شیب بسیار ملایمی است و قطعا شوکی به جامعه وارد نخواهد شد. دولت نمی‌خواهد خود یکه تاز میدان باشد و از مردم می‌خواهد خودشان جهت‌گیری‌ها را در هدفمندی یارانه‌ها مشخص کنند.» او درباره تاثیرات انصراف هر چه بیشتر مردم از دریافت یارانه‌ها در بخش‌های مختلف از جمله اشتغال، گفت: «هر چقدر که مردم بیشتر انصراف دهند و کمک کنند، به همان میزان مردم بهتر زندگی خواهند کرد.»وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد قیمت حامل‌های انرژی نیز گفت: «قیمت حامل‌های انرژی بعدا معلوم خواهد شد.»