سرنوشت گلایول

 گل‌های گلایول هم سال‌ها بخشی از تعاملات فرهنگی مردم جامعه ما بود. شاید خیلی‌ها یادشان نیاید؛ ولی همین تلویزیون خودمان سال‌ها قبل وقتی می‌خواست مراسم خواستگاری زوجی را مثلا در قالب یک سریال یا فیلم به تصویر بکشد، آقای داماد را کت و شلوار پوشیده در حالی که مرتب کفش‌اش را به پشت شلوار پاک می‌کرد نشان می‌داد که دسته‌ای گلایول به سینه دارد تا لابد تحفه ببرد برای دختر مورد علاقه‌اش.

گلایول‌ها، اما کم‌کم جای خود را عوض کردند. فرهنگ جامعه دیگر گلایول‌ها را نمی‌خواست. عیبی هم نداشت، اما هیچ‌کس به این موضوع فکر نکرد که چرا یک گل در عین زیبایی و ظرافت باز می‌تواند مورد اقبال قرار نگیرد. حتی اگر رنگ به آبشان بریزند که مثلا گلایول بنفش، صورتی، نمی‌دانم آبی رنگ تولید کنند تا شاید گلایول‌ها به عنوان یک گل مناسبتی در فرهنگ شادی کشورمان باقی بمانند، اما گلایول دیگر در فرهنگ شادمانی ما جایی نداشت.

دیری نپایید که این گل‌های رنگ به رنگ برای مانایی در فرهنگ جاری ایران از مهمانی‌ها به قبرستان‌ها رخت بربست. خب بی‌چاره گلایول که گناهی نکرده بود که گل شده بود؛ ولی لابد برایش گورستان مناسب‌تر بود.

گلایول‌ها دوباره نقش اول گل‌های گورستانی را بازی کردند، اما دوباره زمانی نگذشت که جامعه گلایول را از گورستان‌ها هم بیرون راند. گلایول‌ها کلا مظلومند. گل هستند، اما چرا دیگر مقبول نیستند کسی نمی‌داند.

شاید تا روزی دیگر باید سراغ گلایول را از باغ‌های گیاه‌شناسی گرفت که نمونه‌ای کمیاب از یک گل را در دل خویش جای داده است اما نکته‌ای که این وسط نمی‌توان از آن غافل شد این است که سرنوشت گلایول و امثالهم را که بخشی از رفتار‌های تغییرناپذیر فرهنگ یک جامعه مانند ایران است هیچ‌کس نمی‌تواند تغییر دهد. رفتارهایی که در درازمدت شکل می‌گیرد و نتیجه‌اش مثلا اکنون به بار می‌نشیند.

اگر این روزها حمله میلیونی به صفحه اینترنتی یک فوتبالیست در آن سوی دنیا که نه ایران را می‌شناخته و نه فرهنگش را در بوق و کرنا می‌کنند، معلول رفتار‌هایی است که این نسل اینترنتی و البته میلیونی! در بی‌تفاوتی برخی مسئولان فرهنگی در سال‌های قبل در سیاستگذاری‌های فرهنگی کلان آن زمان عامل آن بوده‌اند.

اگر گلایول با تمام گل بودنش، امروز نمی‌تواند بخشی از فرهنگ گل‌دوستی مردم ما را تشکیل دهد، مطمئنا چند سال دیگر باید از تمام محسنات فرهنگ غنی ایرانی برای عرضه به جهان فقط خشونت‌ های پنهان در نسلی را جستجو کرد که نمی‌داند برای برقراری ارتباط با جهان امروز می‌تواند فحش ندهد، شلوغ نکند و البته فریاد نزند.

مهدی نورعلیشاهی ‌- جام‌جم