«باراک اوباما» در سخنرانی خود به منظور توجیه ملت آمریکا برای حمله نظامی به سوریه گفت: اوضاع سوریه، 21 آگوست، زمانی تغییر کرد که دولت «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه علیه هزاران نفر از زنان و کودکان کشورش از گاز شیمیایی استفاده کرد.
وی تصریح کرد: سلاح های شیمیایی یک جنایت علیه بشریت و نقض حقوق جنگ است.
او ادامه داد: هیچ کس درباره این موضوع که سلاح شیمیایی در سوریه استفاده شده است اختلاف نظر ندارد. جهان هزاران نوار ویدئویی، تصاویر تلفن های همراه را مشاهده کرد و سازمانهای حقوق بشری داستانهایی از بیمارستانهایی گفتند که پر از افرادی بود که علائم گاز سمی در آنها مشاهده می شد.
اوباما در ادامه سخنان خود، دولت «بشار اسد» را عامل این حمله شیمیایی دانست و مدعی شد: بعلاوه ما می دانیم که رژیم اسد مسوول بوده است. در روزهایی قبل از 21 آگوست، ما می دانیم که پرسنل اسد برای حمله در نزدیکی منطقه ای که گاز سارین را ترکیب کردند، آماده می شدند، آنها ماسک ضدگاز را بین ارتش خود توزیع کردند و سپس راکت هایی را از منطقه تحت کنترل رژیم به 11 همسایگی که رژیم سوریه تلاش می کرد تا نیروهای مخالفان را پاکسازی کند، شلیک کردند. درست مدتی بعد از فرود موشک ها، گاز پخش شد و بیمارستان ها پر از افراد در حال مرگ و زخمی شد.
اوباما ادامه داد: ما چهره های ارشد از دستگاه نظامی اسد را می شناسیم که نتایج حمله را بازبینی کردند و رژیم اسد در روزهای بعد از حمله، بمباران همان همسایگی ها را افزایش داد. ما همچنین نمونه خون و مو افراد را در مکان حادثه آزمایش کردیم و نتیجه گاز سارین در آنها مثبت بود.
رئیس جمهور آمریکا با این زمینه چینی ادامه داد: وقتی دیکتاتورها مرتکب جنایت می شوند، منتظرند تا جهان به نوع دیگری به این جنایت نگاه کند تا اینکه تصاویر هولناک از خاطرات پاک شود اما این اتفاقات رخ داده است. حقایق غیرقابل انکار می باشد.
اوباما تأکید کرد: آنچه که برای این افراد در سوریه رخ داده است و برای کودکان این کشور در حمله 21 آگوست پیش آمده است، نه تنها نقض قوانین بین الملل بلکه خطری برای امنیت ملی آمریکا است و اگر اقدامی صورت نگیرد، رژیم اسد دلیلی برای توقف استفاده از سلاح های شیمیایی نمی بیند و دیگر حاکمان مستبد دلیلی نمی بینند که درباره دستیابی به گاز سمی و استفاده از آن تجدید نظر کنند.
او اینگونه ادامه داد: اگر مبارزه (سلاح های شیمیایی) به خارج از مرزهای سوریه برسد، این سلاح ها می تواند همپیمانان ما چون ترکیه، اردن و اسرائیل را تهدید کند. عدم اقدام عمل علیه سلاح های شیمیایی، ممنوعیت ها علیه دیگر سلاح های کشتار جمعی را تضعیف می کند و همچنین همپیمان اسد، ایران، را جسورتر می کند. این جهانی نیست که ما باید پذیرای آن باشیم.
وی برای آنکه نشان دهد علاقه ای به جنگ ندارد، گفت: من 4 سال و نیم تلاش کردم تا به جنگ پایان دهم نه آنکه آغازگر آن باشم. من مصمم هستم که در راستای منافع امنیت ملی آمریکا است که به استفاده رژیم اسد از سلاح های شیمیایی از طریق یک حمله نظامی هدفمند پاسخ دهد. هدف این حمله باز داشتن اسد از استفاده از سلاح های شیمیایی، کاهش توانمندی رژیم وی برای استفاده از این سلاح ها می باشد و به جهان نشان می دهد که ما استفاده از این سلاح ها را تاب نمی آوریم.
با این حال رئیس جمهور آمریکا به منظور آنکه نشان دهد حامی دموکراسی است، ادامه داد: من رئیس جمهور قدیمی ترین دموکراسی مبتنی به قانون اساسی جهان هستم، بنابراین گرچه این اختیار را دارم که دستور حملات نظامی را بدهم اما بر این باورم که درست بود که در نبود تهدید مستقیم و فوری برای امنیت ما، این موضوع اقدام نظامی علیه سوریه را به کنگره واگذار کنم. بر این باورم که دموکراسی ما زمانی قوی تر عمل می کند که از حمایت کنگره بهره مند باشد.
وی همچنین در سخنان خود تلاش کرد تا به مردم کشورش نشان دهد که از مخالفت های آنها با حمله نظامی به سوریه آگاهی دارد و تصریح کرد: هم اکنون می دانم که بعد از آمار تلفات وحشتناک در عراق و افغانستان، ایده اقدام نظامی، فرقی نمی کند که چه اندازه محدود باشد، اما محبوبیت ندارد. پس از این همه مدت، من چهار و نیم سال برای پایان دادن به جنگ ها و نه آغاز آنها تلاش کردم. ارتش ما از عراق خارج شده است، ارتش ما از افغانستان در حال بازگشتن است و می دانم که آمریکایی ها همگی می خواهند که تمامی ما در واشنگتن، به ویژه من، بر وظایف ساخت ملت خود در همین جا متمرکز شویم، مردم خود را به اشتغال برسانیم و فرزندان خود را آموزش دهیم. طبقه متوسط را رشد دهیم. جای تعجب نیست که شما این سوالات جدی را مطرح می کنید.
اوباما سپس در پاسخ به این سوالات تصریح کرد که قصد ندارد نیروی نظامی به سوریه اعزام کند و پای هیچ سربازی را به سوریه باز کند و گفت: من به دنبال اقدام نظامی نامحدود همچون عراق و افغانستان نیستم. من به دنبال حمله هوایی طولانی مدت همچون لیبی و کوزوو نیستم. این یک حمله هدفمند برای رسیدن به هدف روشن که آن مهار استفاده از سلاح های شیمیایی و کاهش ظرفیت های اسد است، می باشد.
وی در توجیه اقدام نظامی محدود آمریکا در سوریه گفت: بگذارید یک مسئله را روشن کنم: ارتش آمریکا به دنبال ایجاد دردسر نیست. حتی یک حمله نظامی محدود پیامی را به اسد می دهد که هیچ کشور دیگری نمی تواند القا کند. فکر نمی کنم باید یک دیکتاتور دیگر را با زور از میان برداریم. ما از عراق آموختیم که چنین کاری باعث می شود ما در سالهای بعد مسوولیت بیشتری داشته باشیم اما یک حمله هدفمند می تواند، اسد یا هر دیکتاتور دیگری را درباره استفاده از سلاح های شیمیایی به فکر وادارد.
اوباما همچنین به احتمال حمله انتقام جویانه اسد در صورت حمله به سوریه اشاره کرد و گفت: ما هیچ گونه تهدیدی را رد نمی کنیم اما رژیم اسد قابلیت تهدید کردن جدی ارتش ما را ندارد. هرگونه انتقام جویی که ممکن است آنها به دنبال آن باشند در راستای تهدیداتی است که ما هر روز با آن مواجه هستیم. نه اسد و نه همپیمانان وی نفعی در تشدید اوضاعی که به نابودی اسد منجر شود، ندارند و همپیمان ما، اسرائیل، می تواند با قدرت تمام و با حمایت استوار آمریکا از خود دفاع کند.
رئیس جمهور آمریکا با علم به اینکه برخی از مخالفان اسد را افراط گرایان تشکیل می دهند، گفت: درست است که برخی از مخالفان اسد افراط گرایان هستند اما القاعده تنها در صورتی در یک سوریه هرج و مرج تقویت می شود که مردم سوریه شاهد باشند که جهان برای جلوگیری از کشته شدن بی گناهان در بمباران شیمیایی کاری انجام نمی دهد. اکثر مردم سوریه و مخالفان این کشور که با آنها همکاری می کنیم تنها خواستار زندگی در صلح، وقار و در آزادی هستند و ما روز بعد از هرگونه اقدام نظامی، تلاش های خود را برای دستیابی به یک راه حل سیاسی که به تقویت آنهایی منجر می شود که نیروی استبداد و افراط گرایی را رد می کند، افزایش می دهیم.
رئیس جمهور آمریکا که در روزهای اخیر تا حدودی از موضع پیشین خود برای اقدام نظامی در سوریه عقب نشسته است، تأکید کرد که راه حل صلح آمیز را برای سوریه ترجیح می دهد.
او ادامه داد که با تمام آنهایی که از او خواستند که آمریکا نباید پلیس جهان باشد موافق است. آمریکا پلیس جهان نیست. اقدامات وحشتناکی در جهان در حال رخ دادن است که فراتر از دسترس ما است که بخواهیم آنها را اصلاح کنیم اما ایده آل ها، قوانین و امنیت ملی ما در سوریه در خطر است و با اندکی تلاش و خطر می توانیم در سوریه اقداماتی انجام دهیم.
اوباما با این حال تمایل خود به دیپلماسی در قبال سوریه را ابراز کرد و گفت: من عمیقا راه حل صلح آمیز را ترجیح می دهم. در دو سال گذشته، دولت من دیپلماسی و تحریم، هشدار و مذاکره را امتحان کرده است اما سلاح های شیمیایی همچنان توسط رژیم اسد مورد استفاده قرار می گیرد.
وی اینگونه ادامه داد: در چند روز اخیر، شاهد علائم دلگرم کننده ای بودیم که بخشی از آن به دلیل تهدیدات معتبر آمریکا برای اقدام نظامی در سوریه و همچنین مذاکرات سازنده ای بود که من با رئیس جمهور پوتین داشتم. دولت روسیه برای پیوستن به جامعه بین الملل برای اعمال فشار به اسد به منظور کنار گذاشتن سلاح های شیمیایی ابراز تمایل کرده است. رژیم اسد هم اکنون اعتراف کرده است که این سلاح ها را در اختیار دارد و حتی گفته است که به انجمن سلاح های شیمیایی که استفاده از این سلاح ها را ممنوع می کند، می پیوندد.
اوباما درباره طرح جدید مسکو در خصوص سوریه گفت: هنوز زود است که بگوییم که آیا این پیشنهاد موفق می شود یا خیر. هرگونه توافق باید این مسئله را بررسی کند که رژیم اسد به تعهدات خود پایبند باشد اما این پیشنهاد پتانسیل حذف تهدید سلاح شیمیایی را بدون استفاده از زور دارد به ویژه آنکه روسیه یکی از قوی ترین همپیمانان اسد است.
رئیس جمهور آمریکا با اشاره به طرح روسیه گفت: من از رهبران کنگره خواسته ام تا رأی گیری درباره اقدام نظامی را در حالیکه ما این مسیر دیپلماتیک را تعقیب می کنیم به تعویق اندازند. من جان کری را روز پنجشنبه برای دیدار با همتای روس او اعزام می کنم و مباحثات خود با پوتین را نیز دنبال می کنم.
وی همچنین تأکید کرد که با سران دو همپیمان نزدیک خود یعنی فرانسه و انگلیس صحبت کرده است و قرار است در مشورت با روسیه و چین تلاش کنند تا قطعنامه ای را در شور ای امنیت سازمان ملل مطرح کنند که اسد را ملزم می کند سلاح های شیمیایی اش را کنار بگذارد و در نهایت تحت کنترل بین المللی این سلاح ها را تخریب کند.
اوباما همچنین ادامه داد که به بازرسان سازمان ملل فرصت می دهد تا یافته های خود را درباره آنچه که در 21 آگوست رخ داد، گزارش کنند و آمریکا نیز حمایت همپیمانان خود از اروپا و آمریکا گرفته تا آسیا و خاورمیانه که بر لزوم اقدام در سوریه توافق دارند، جلب می کند.
اوباما تصریح کرد که به ارتش خود دستور داده است همچنان موقعیت کنونی خود را برای اعمال فشار به اسد حفظ کند و برای اقدام عملی در شرایطی که دیپلماسی با شکست روبرو می شود، آماده باشند.
رئیس جمهور آمریکا برای جریحه دار کردن احساس ملت آمریکا گفت: از تمامی اعضای کنگره و شمایی که در خانه این سخنرانی را گوش فرامی دهید، می خواهم آن نوارهای ویدئویی حمله را مشاهده کنید و سپس این سوال را بپرسید که در چه جهانی زندگی خواهیم کرد، اگر آمریکا شاهد آن باشد که یک دیکتاتور با بی رحمی قوانین بین الملل را با گاز سمی نقض می کند و ما انتخاب می کنیم که به آن بی تفاوت باشیم؟
رئیس جمهور آمریکا برای تهییج مردم کشورش گفت: اعتقاد دارم باید اقدامی انجام دهیم. این چیزی است که آمریکا را متفاوت می کند و این چیزی است که ما را استثنایی می کند.
رئیس جمهور آمریکا برای آنکه نشان دهد از مخالفت افکار عمومی آمریکا با اقدام نظامی در سوریه آگاهی دارد، گفت: من این ایده را می دانم که هرگونه حمله نظامی هرچند که محدود هم باشد بعد از جنگ عراق و افغانستان، چندان محبوب نخواهد بود. این کشور از جنگ خسته شده است.
رئیس جمهور آمریکا در بخش های پایانی سخنانش تأکید کرد: ما می توانیم با اقدام نظامی در سوریه نگذاریم که به کودکان بی گناه گاز شیمیایی شلیک شود و در طولانی مدت کودکان خودمان در امنیت بمانند.
وی همچنین تأکید کرد که اگر راه حل روسیه برای سوریه جواب ندهد به زور متوسل می شود.(فارس)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد