مهارت‌های زندگی دینی از رادیو معارف

این برنامه با هدف ارتقای معرفت دینی و ایجاد بینش سالم طراحی و تهیه شده است و می‌کوشد مخاطبانش را با زیبایی‌ها و جلوه‌های کاربردی دین آشنا کند.البته توانمند سازی مخاطبان در برابر خرافه‌ها و اندیشه‌های انحرافی و همچنین تقویت روحیه پرسشگری از اهداف دیگر این برنامه است.

نکته جالب این است که برنامه از دین بپرسیم، علاوه بر استفاده از کارشناسان مجرب حوزه و دانشگاه، ‌دارای بخش‌های متنوعی همچون گزارش، مسابقه تلفنی، تریبون آزاد، بهتر بدانیم، گفت‌وگو با جوانان، حرف حساب، معرفی کتاب و... است.

حمیده نجاتی، بخش «تریبون آزاد» و کاظمی، بخش «بهتر بدانیم» برنامه را تهیه می‌کنند. رکنی هم گزارشگر برنامه است. البته آقایان فدایی، ضیائی، عرفان، حیدری و دکتر ایزدپناه و دکتر اسکندری از کارشناسان این برنامه هستند.

محمدحسن جلالی همراه دکتر ایزدپناه وارد استودیو می‌شود.وی متولد 1352 و دانش آموخته قرآن و حدیث است که دوره تهیه‌کنندگی را در دانشکده صدا و سیما گذرانده است. سردبیر برتر هفتمین جشنواره بین‌المللی رادیو، تهیه‌کننده منتخب در هشتمین جشنواره بین‌المللی رادیو، تهیه‌کننده‌برتر در هفتمین جشنواره سراسری تولیدات آثار رادیویی و تلویزیونی نماز و نیایش، سردبیر و تهیه‌کننده‌برتر دومین جشنواره کتاب و رسانه بخشی از موفقیت‌های جلالی است.

جلالی همزمان که با کارشناس صحبت می‌کند برای آخرین بار جدول پخش آیتم‌های خود را مرور می‌کند که در این میان رضا هدایت‌فر، گوینده برنامه هم در استودیو حاضر می‌شود تا متن را مرور کند و بتواند با کارشناس و تهیه‌کننده خودش را هماهنگ کند.

در فاصله‌ای که هست از جلالی می‌خواهم تا درخصوص این برنامه توضیح دهد. به بیان او، برنامه از دین بپرسیم درصدد است که قلمرو دین در زندگی افراد را به بیان ساده، کاربردی و مصداقی برای مخاطبان روشن کند، چون اسلام دین جامعی است و برای تمام ابعاد زندگی بشر از لحظه تولد تا مرگ برنامه دارد.

هدایت‌فر همراه کارشناس، خودش را آماده می‌کند. محمدجواد محمدی، گوینده پخش شبکه رادیویی معارف با صدایی دلنشین و آرام مردم را به شنیدن برنامه زنده از دین بپرسیم دعوت می‌کند. جالب این‌که آرم برنامه همراه پرسش است و این نوعی خلاقیت در تولید محسوب می‌شود.

شنیدن میان برنامه‌های معارفی برایم بسیار شیرین است، حس آرامی دارم انگار تنها دغدغه‌ام زندگی سالم و تفکر به آن است.هدایت فر بسیار زیبا همراه با متانت خاصی برنامه را شروع می‌کند و در ابتدا ضمن معرفی بخش‌های برنامه از مخاطبان تقاضای همراهی تا پایان برنامه را دارد. جلالی هم آیتم‌های برنامه را در رایانه آماده کرده و از او می‌خواهد بخش اول آن را اجرا کند. در همین حین به این فکر کردم که متاسفانه برخی خانواده‌ها به جهت ناآشنایی و فهم ناقص از دین یا بهتر بگویم فاصله گرفتن از دین تا مرز فروپاشی پیش می‌روند. همین موضوع را با جلالی مطرح می‌کنم و او می‌گوید یکی از رویکردهایی که سعی می‌کنیم در برنامه داشته باشیم همین موضوع است، یعنی زیبایی‌های دین را به مردم معرفی کرده تا بتوانیم به خانواده‌های ایرانی کمک کنیم.

جلالی از گوینده می‌خواهد بخش تلفن‌ها و پرسش‌های مردمی را اعلام کند پس از میان برنامه‌ای کوتاه، چند تلفن پخش می‌شود. همگی ضمن تشکر، پرسش‌هایی مطرح می‌کنند. جلالی می‌گوید این تلفن‌ها برای برنامه‌های قبلی است که فرصت پخش نبوده و امروز نوبت پخشش رسیده و این نشان می‌دهد که مردم پرسش‌های فراوانی از دین دارند و باید مرجعی به این سوالات پاسخ دهد.

جلالی می‌افزاید: این برنامه پرسش از دین را در تمام امور زندگی، فردی، اجتماعی، خانوادگی نهادینه می‌کند و مردم را به این باور می‌رساند که اسلام دین جامع و کاربردی است و مسائل دینی را نه از افراد ناآگاه و گاهی منحرف بلکه از کارشناسان دین باید پرسیده شود.

محمدحسن جلالی علاوه بر تهیه‌کنندگی، وظیفه سردبیری و نویسندگی برنامه را نیز به عهده دارد. از او می‌پرسم عهده‌دار 3 مسوولیت مهم در یک برنامه رادیویی پر مخاطب چطور است، آیا به روند تولید کمک می‌کند یا این‌که ضربه می‌زند. وی پاسخ می‌دهد: به ما آموخته و ما هم تجربه کردیم که همیشه برای انتقال پیام صحیح و کامل به مخاطب باید از یک فکر واحد بهره برد که البته این منافاتی با استفاده از نظرهای مشاوران و کارشناسان حوزه‌های مختلف ندارد که قطعا بنده هم مانند سایر برنامه‌سازان بسته به نوع برنامه از نظرهای دیگران استفاده می‌کنم، اما در مجموع موافق تمرکز و مسوولیت واحد در برنامه هستم.

جلالی می‌گوید: این برنامه به دلیل طرح و بیان دغدغه‌های دین مثل افراط و تفریط‌ها و آفاتی که دینداری می‌تواند آنها را تهدید کند، جذابیت‌های خاصی دارد. وی ادامه می‌دهد: آستان بوسی، نگاه به مجالس عزاداری، نگاه به مرسومات دینی و جهت‌دهی و هدایت افکار عمومی برای پرسش از دین بویژه نیازهای دینی که امروز به وفور در سطح جامعه مشاهده می‌شود، برخی دغدغه‌های برنامه‌سازی من است.

شاید بهتر باشد بگویم اینها علاوه بر دغدغه‌های جلالی به نوعی جذابیت‌های برنامه‌ها به شمار می‌آید. فهم دقیق رادیو معارف باعث می‌شود، مهارت‌های زندگی دینی با پرسش از دین ایجاد شود و این نوعی شگرد برای گسترش مفاهیم دینی برای مردم است.

جلالی در پایان صحبت‌هایش تاکید می‌کند: مهم‌ترین تفاوت این برنامه با سایر برنامه‌هایی از این دست تبیین مباحث، شفاف و بی‌پرده بودن پرسش‌های گوناگون و پاسخ به شبهه‌های رایج جوانان بویژه دانشجویان درباره دین و دینداری است.

عوامل برنامه با کارشناس خداحافظی می‌کنند و جلالی او را تا راهرو همراهی می‌کند، از این‌رو بهترین فرصت برای گفت‌وگو با گوینده برنامه است.رضا هدایت‌فر، گوینده این برنامه است و از نظر او جذابیت هر برنامه به خاطر محتوای آن است.درحوزه دین همواره مسائل با اهمیتی وجود دارد که اگر مطرح و درست به آنهاپاسخ داده شود، مورد توجه مخاطب قرار می‌گیرد. چون دین با فطرت و درون انسان‌ها سرو کار دارد، طبیعتا از جذابیت برخوردار است به شرطی که از زبان اهلش بیان شود.

هدایت‌فر ضمن اشاره به این‌که هر برنامه با توجه به ساختار و محتوای آن باید اجرای متفاوتی داشته باشد، می‌گوید: در این برنامه چون با مباحث جدی روبه‌رو هستیم باید اجرای جدی داشته باشم اما نه به معنای خشک وبدون انعطاف. به نظرم زبان رسانه، زبان فهم و بینش است یعنی جهتگیری اصلی هر برنامه باید همین باشد اما قالب و ساختار جذاب و همه فهم منافاتی با اجرای فاخر و متین ندارد.

وی ادامه می‌دهد: با توجه به مدت زمان کوتاهی که از پخش برنامه می‌گذرد خوشبختانه مخاطبان بسیاری را جذب کرده و تعداد رو به تزاید تلفن‌ها و پیامک‌ها گواه این مطلب است. چنانچه پوشش کامل رادیویی درهمه نقاط کشورداشتیم، شمار شنوندگان این برنامه بسیار بیشتر از این بود. اگر رادیو رسانه آگاهی است، باید فهم شنونده‌ را ازسطح به عمق هدایت کند.وی می‌افزاید: به جرأت می‌توانم بگویم درهیچ برنامه‌ای بدون مطالعه وارد نشده‌ام، چون اولین شرط موفقیت یک مجری وگوینده را مطالعه و بعد سواد رسانه‌ای می‌دانم. آنهایی که فکر می‌کنند بدون علم می‌توانند به مخاطب آگاهی بدهند، آب درهاون می‌کوبند.

هدایت‌فر با بیان این‌که از نوع اجرایش رضایت دارند معتقد است، شیوه اجرای برنامه را، شنونده باید بپسندد، ضمن این‌که گوینده یک فرمی هم از قبل باید در ذهن داشته باشد اما شیوه درست اجرا در یک برنامه هفتگی روتین درتعامل باشنونده به دست می‌آید.

وی درخصوص نحوه چینش آیتم‌ها و هماهنگی با کارشناس می‌گوید: با روحیه خلاق و ابتکاری که از تهیه‌کننده و سردبیر برنامه آقای جلالی سراغ دارم، ایشان طراحی خوبی قبل از برنامه دارند و با تعامل با هم و کارشناسی و مشاوره استادان حوزه و دانشگاه آیتم‌های جدید و مورد نیاز شنونده را تهیه و پخش می‌کند. ضمن این‌که مرتب از مردم نظرخواهی می‌شود تا بخش‌های مورد نیازشان را انتقال بدهند و در افق آتی برنامه درنظرگرفته شود.

اما در پایان این گزارش، باید بگویم به نظر هنرمندان این برنامه رادیویی همه باید تلاش کنند تا جوان، پیر، کوچک و بزرگ سوالات و شبهات خودشان را ازدین بپرسند، نه از شیادان کمین کرده و نه از عرفان‌های ساختگی. امید که همه این عزیزان در راهشان موفق و پیروز شوند.