دایره ‌المعارف حیات‌

بارکد کردن DNA ، حرکتی است برای فهرست کردن تمام زندگی روی زمین با یک برچسب ژنتیک استاندارد شده ساده، این کار شبیه به انبار کردن محصولات اتیکت‌دار با بارکد منحصربه‌فرد است.علاوه بر کاربردهای زیاد آن، این عمل نویدبخش بررسی بدون خطای مواد غذایی، بهبود امنیت و مصونیت بهتر در برابر حشرات بیماری‌زا است. به همان اندازه که دستگاه چک‌کننده یک سوپرمارکت ممکن است بارکد یک سیب را اسکن‌کند و آن را به عنوان پرتقال ثبت کند، این روش نیز ممکن است در حال بررسی به نتایج نادرستی منجر شود.

کد خبر: ۲۰۲۵۷۸

پروژه بین‌المللی بارکد کردن 400 هزار گونه از موجوداتی که از ابتدا تاکنون شناخته شده‌اند، 150 میلیون دلار هزینه دربردارد. اما داشتن چنین اطلاعاتی از ارزش فراوانی برخوردار بوده و فهرست کاربردهای آن نامحدود است و تمام زیست‌شناسی را شامل می‌شود. البته تمام اینها منوط به ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی دقیق و بی‌نقص است.

شاید این تحقیق یک حکایت اخطارآمیز باشد، اما اگر محققان بخواهند آن را انجام دهند، باید به آنها اجازه داد که این کار به درستی انجام شود.

طرفداران بارکد کردن DNA معتقدند، علاوه بر روش‌های معمول که براساس مشخصات فیزیکی و ظاهری گونه‌های مختلف می‌توان آنها را تشخیص داد، باید یک توالی ژنتیک کوتاه شده ایجاد شود. هدف آنها ایجاد یک کتابخانه عظیم شامل این رشته‌های ژنتیک است.

حتما اسکنردستی که در فروشگاه‌های بزرگ بارکد اقلام موجود را برای شناسایی و تعیین قیمت اسکن می‌کند، دیده‌اید. محققان وسیله‌ای شبیه به آن برای آینده ساخته‌اند که نشانگر DNA گرفته شده از یک ارگانیسم را با دایره‌المعارف حیات مقایسه می‌کند و به سرعت نام گونه مورد نظر را مشخص می‌سازد. این روش جدید تنها قسمتی از نمونه مورد نظر را لازم دارد، به‌عنوان مثال در برخورد یک پرنده با هواپیما تنها یک پر باقیمانده از پرنده برای شناختن نوع و گونه آن کافی است و پژوهشگران را قادر می‌سازد که چگونه از برخوردهای بعدی این پرنده‌ها با هواپیما جلوگیری کند.

موجودات دیگر نیز صرف نظر از این که در چه مرحله‌ای از حیات هستند، قابل شناسایی خواهند بود. برای مثال لارو مالاریا همان نسخه DNA را دارد که در حشره بالغ موجود است. قسمتی از نمونه ژن انتخاب شده به وسیله این روش به عنوان نشانگر عمومی (جامع)‌ بخشی از ژنوم یافت شده در میتوکندری ارگانیسم آزمایش می‌شود.

البته مطالعات نشان داده که روش‌های موجود ممکن است اشتباها یک نسخه شکسته شده ژن را که در هسته سلول‌های ارگانیسم است، ثبت کند. شاید این نسخه غیرقابل استفاده، به اندازه کافی با روش بارکد کردن مطابقت کند و ثبت شود، اما نمی‌توان آن را به عنوان یک نمونه بی‌نظیر در نظر گرفت. معمولا تشخیص این ناپاکی (آلودگی)‌ وقتگیر و سخت است و می‌تواند منجر به تخمین بیش از حد گونه‌ها در یک نمونه تا چند برابر مکمل شود.

با بررسی‌ ژن‌های کاذب ملخ و نوعی خرچنگ مشخص شد که توالی رشته‌ها در این گونه‌ها بسیار گیج‌کننده است. در نتیجه برای اطمینان از این که ژن درست و مناسب باشد، باید فرآیندهای کنترل کیفی خاصی را انجام داد.

شاید کسانی که کار بارکدگذاری DNA را انجام می‌دهند از نتایج این تحقیق کمی ناراحت شوند، اما طبیعت علم این است. ساخت یک کتابخانه ژنتیکی از کل حیات هدف بزرگی است، ولی باید دقت بسیاری داشت تا اطلاعات وارد شده به این کتابخانه دقیق و صحیح باشد.