سرنوشت وعده یک میلیون شغل

برهمین اساس بسیاری ازکارشناسان حوزه کار معتقدند که بازار کار رونق گرفته وادامه‌دار بودن سیاست‌های وزارتخانه، می‌تواند کشور را در این حوزه، به نقطه مطلوب و پایداری برساند. در این گزارش قصد داریم میزان نرخ بیکاری، به ویژه در جمع فارغ‌التحصیلان را بررسی کنیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

اشتغال‌زایی یکی از ظرفیت‌هایی محسوب می‌شود که نه فقط چرخه تولید کشور را بیش از پیش به حرکت درمی‌آورد، بلکه وضعیت اقتصادی را رونق داده و مسائل معیشتی مردم به خصوص جوانان را حل‌می‌کند. به همین دلیل این موضوع، یکی از وعده‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری تلقی شده و اکثر نامزدهای انتخابات آن رامطرح می‌کنند. دراین گزارش آخرین وضعیت آمارهای اشتغال را به روایت مرکز آمار ایران بررسی می‌کنیم. 
   
از فاصله تا اقدام
سال ۱۴۰۰ فاصله نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان تا میانگین نرخ بیکاری در کل کشور، تقریبا ۷ درصد بوده‌است اما حالا تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران از نیروی کار، حاکی از تغییرات مثبت است. نگاهی به این گزارش نشان می‌دهد نرخ بیکاری مربوط به فارغ‌التحصیلان ۱۱.۴درصد و نرخ بیکاری در کل کشور نیز ۷.۶درصد ثبت شده، که  از فاصله کمتر از ۴ درصد میان این دو نرخ حکایت دارد. 
   
آمار  فارغ التحصیلان زن شاغل
برای نخستین بار در کشور، سهم جمعیت فارغ‌التحصیلان زن ازکل بیکاران زن به میزان ۵.۸درصد کاهش یافته‌است. این درحالی بود که نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان زن، دو برابر فارغ‌التحصیلان مرد کاهش داشته است. ازطرف دیگراین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که نیمی از شاغلان زن (۴۸.۵درصد) فارغ‌التحصیل هستند و این عدد نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲.۲درصد افزایش داشته است.
   
مولفه‌های سنجش کیفی مشاغل
یکی ازادعاهایی که برخی رسانه‌ها و کارشناسان در حوزه اشتغال‌زایی در دولت سیزدهم مطرح کرده‌اند، بحث بی‌کیفیت بودن موقعیت‌های شغلی ایجاد شده در این دولت بوده است. محمود کریمی بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این ادعا را تکذیب کرد و گفت: شاخصی برای سنجش کیفیت نداریم!
با این حال اما ازجهات وابعاد مختلفی می‌توان کیفیت این شغل‌ها را سنجید وبه این شبهه پاسخ داد. به اعتقادبرخی کارشناسان، کاهش نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان، یکی از مولفه‌های سنجش کیفیت فرصت‌های شغلی ایجادشده است. بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران،جمعیت شاغلان مرداین حوزه نسبت به‌گذشته ۰.۷درصدافزایش ونرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان ۱.۲درصد کاهش داشته است. به همین سبب می‌توان مدعی بود که موقعیت‌های شغلی ایجاد شده از کیفیت مطلوبی برخوردار بوده است.  یکی دیگر از مولفه‌هایی که کارشناسان این حوزه برای سنجش کیفی شغل‌ها مطرح می‌کنند، تعداد بیمه‌شدگان تامین‌اجتماعی است که افزایش آن بیانگر کیفیت مطلوب تلقی می‌شود. هرقدر تعداد بیمه‌شدگان تامین اجتماعی و «حرف و مشاغل آزاد» بیشتر باشد، نشان می‌دهد «کارگر» یا «کارجوی» به شغلی مشغول شده که زیر چتر قانون کار قرار می‌گیرد و بیمه برای وی رد می‌شود. در سال ۱۴۰۱ بیش از ۷۰۰ هزار نفر و در شش ماه نخست امسال ۵۰۰ هزار نفر بیمه شده اجباری جدید به ثبت رسیده است. یکی دیگر از مولفه‌های سنجش کیفی مشاغل، میزان اخراجی نیروهای کار است. در دو سال۱۴۰۱و۱۴۰۲ تعدیل نیروی کار کاهشی بوده و همین امر نیز می‌تواند بیانگر کیفیت مشاغل در کشور باشد.
   
نرخ بیکاری تک‌رقمی شد
آمار نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در۲۴ استان کشور تک‌رقمی، در ۱۹استان زیر۸درصد و در دو استان نیز درکانال ۵درصد است. بررسی این آمارنشان می‌دهد کشور با رونق بازار کار مواجه بوده و ادامه‌دار بودن این روند، به منزله رسیدن به مطلوبیت و پایداری در حوزه اشتغال‌زایی است.