تغییر در کشاورزی مبتنی بر نوآوری

در نتیجه بیش از ۸۲ درصد قلمرو ایران در منطقه خشک و نیمهخشک قرار دارد. متوسط بارندگی سالانه نیز در خوشبینانهترین حالت حدود ۲۵۰ میلیمتر بوده که این مقدار کمتر از یکسوم متوسط بارش در دنیا (۸۶۰ میلیمتر) است. از اینرو محدودیتهای اقلیمی در دورههای مختلف زمانی بهعنوان یکی از عمده محدودیتهای این سرزمین وجود داشته و در تمامی این دوران نوعی سازگاری منطقی با این شرایط شکل گرفته است. اما با تحولات عظیمی که طی یک قرن اخیر بهویژه در بعد جمعیت صورت پذیرفت و به یکباره طی یک قرن جمعیت ایران بیش از شش برابر شد، فشار بر منابع طبیعی برای تامین نیازهای مختلف بهویژه در حوزه غذا افزایشی مضاعف یافت و این مسأله به همراه مدیریت غلط و فاجعهبار منابع طبیعی باعث شد آسیبهای غیرقابلجبرانی در بخشهای آب، خاک و هوا به کشور وارد شود. این مسأله به همراه توسعه ناپایدار صنعتی در نابودی منابع طبیعی کشور نقش بسیار پررنگتری یافت.به مرور و با تبدیل شدن این مسائل به بحرانهای مختلف اقلیمی مانند خشک شدن رودها و تالابها، از بین رفتن بسیاری از دریاچهها، فرونشست زمین، ریزگردها و... لزوم بازبینی در سیاستهای کشاورزی و صنعتی در بخشهای مختلف حاکمیتی احساس شد و هر چند دیر اما این لزوم چارهاندیشی مورد توجه قرار گرفت.ازجمله راهکارهای مورد تاکید بخشهای علمی، لزوم بازبینی در سیاستهای کشاورزی با تاکید بر نوآوری و روشهای خلاقی بوده که در بسیاری از کشورهای جهان در حال استفاده است. آنچه امروز به نام کشاورزی طبیعتمدار شناخته میشود و با هدف بهدست آوردن خاک بارور، امنیت غذایی، حفظ تنوع زیستی و حفظ محیطزیست است، برخلاف کشاورزی معمولی، کشاورزی طبیعتمدار بهدنبال تلفیق شرایط مدیریتی و کاهش خطرات زیستمحیطی است. انواع مختلف کشاورزیهای طبیعتمدار شامل کشاورزی اکولوژیک یا بومشناختی، کشاورزی آلی یا ارگانیک، کشاورزی پویا یا بیودینامیک، کشاورزی جایگزین، کشاورزی طبیعی، کشاورزی زیستشناسی و... است که هدف نهایی این کشاورزیها تولید بالا، بدون صدمه و آسیب به منابع و امنیت غذایی است که این عمل اساس و شالوده کشاورزی پایدار خواهد بود. در این شرایط و در این الگوهاست که میتوان از آخرین فناوریها و روشهای نوین کشاورزی به نحو مطلوبی استفاده کرد. همچنین نهادها، مراکز و دستگاههای فناورانه فعال در حوزههای مختلف و مرتبط با کشاورزی امکان خواهند داشت تا در چنین بستری حضور فعالتری در تغییر شرایط کشاورزی ایران ایفا کنند.