چهار مسأله مهم مادران

از سوی دیگر هر چند فرزندآوری و فرزندپروری میوه و ثمره زندگی مشترک زوجین است اما بخش اعظم بار مسئولیتها و مشکلات در این عرصه بر دوش مادر قرار میگیرد. این موضوعی است که نیازمند فرهنگسازی و ارتقای سطح دانش و آگاهیهای جامعه در اینخصوص است. با وجود این، چالشها، دغدغهها و رنجهای مادر در حوزه تربیت فرزندان و فرزندپروری کمتر در کانون توجه تحقیقات اجتماعی و فرهنگی بوده است. مسائل مهم مادرانه همراهی نکردن مرد در فرزندپروری اگرچه مادر نسبت به تربیت مطلوب و رسیدگی به امورات فرزند خود احساس مسئولیت میکند اما از آنجا که فرزند ثمره زندگی مشترک زن و مرد است، توقع دارد که همسرش نیز در امر فرزندپروری او را یاری کند. در این میان گروهی از مردها فرزندپروری را وظیفه زن دانسته و کمتر در این مسأله ورود میکنند . توقعات فزاینده فرزند فرزند یکسری نیازها و توقعاتی دارد. توقع فزاینده کودک بهخصوص در زمینه تأمین وسایل بازی و سرگرمیاش والدین را با مسائلی مواجه میکند؛ زیرا او آگاهی درستی نسبت به وضعیت اقتصادی خانواده ندارد و گاهی طالب چیزهایی است که تأمین همه آنها سخت و هزینهبر خواهد بود. فضای تعاملی ناهنجار محتوا، نوع برنامهها و انیمیشنهایی که کودکان مایل به دیدن آنها هستند، موجب اثرپذیری رفتاری آنان از این برنامهها شده است. به گونهای که اگر شخصیتهای موجود در انیمیشنها در حال درگیری و جنگ با یکدیگر باشد، کودک نیز سعی میکند از الگوی رفتاری آنها در زندگی واقعی با افرادی پیروی کند. کارکرد مکانیزمهای تنبیهی گاهی فرزند خطاها و اشتباهاتی را مرتکب میشود یا عمل و رفتاری را درپیش میگیرد که به اعتقاد مادر از نظر تربیتی درست نیست. بنابراین، مادر در مواقعی لازم میبیند که نوعی تنبیه مناسب به کار گیرد تا فرزند به خود اجازه تکرار و انجام اشتباه و خطای مجدد را ندهد که این مساله هم نیازمند آموزش مادران است. برای کاهش نگرانیهای مادران چه باید کرد؟ ضرورت آرامش محیط خانوادگی گاهی فرزند خطاها و اشتباهاتی را مرتکب میشود یا عمل و رفتاری را درپیش میگیرد که به اعتقاد مادر از نظر تربیتی درست نیست. بنابراین، مادر در مواقعی لازم میبیند که نوعی تنبیه مناسب به کار گیرد تا فرزند به خود اجازه تکرار و انجام اشتباه و خطای مجدد را ندهد که این مساله هم نیازمند آموزش مادران است. سازوکارهای حمایتی و رفاهی برای مادران روابط مطلوب میان اعضای خانواده در ایجاد آرامش و بالطبع کاهش مشکلات و اختلافات میان والدین و فرزندان و درنتیجه فرزندپروری مناسب نقش مهمی را ایفا میکند. از این جهت برخی از مادران در رابطه با تربیت فرزندان، محیطی آرام در خانواده توأم با روابط محترمانه را ترجیح میدهند. بسترهای ارتقای منزلت نقش مادری آنچه در سازوکارهای حمایتی برای مادران نقش دارد، نخست ضرورت ثبات روحی و جسمی مادر در زندگیاش است. هر مادر در ابتدا پیش از هرچیز به درک و حمایت از سوی اطرافیانش نیاز دارد. سازوکارهای اجتماعی نیز باید از مادران حمایت کنند؛ سازوکارهایی همچون اشتغال منعطف و حمایت نهادهای حمایتی. ضرورت آموزش فرزندپرروی مادران اهمیت کسب مهارتهای مادری از طریق ابزارهای آموزشی و رسانهای را ضروری میدانند. لازم است آموزش و پرورش و همچنین برنامههای رسانهای توجه ویژهای به افزایش آگاهی و مراقبتهایی که مادر قبل، حین و بعد از بارداری باید بهکار گیرد، داشته باشد و در این رابطهبرنامهسازی کنند. جمعبندی یافتههای مقاله «مادران و تربیت نسل؛ کاوشی انتقادی از دغدغههای اجتماعی مادران در رابطه با فرزندپروری» به قلم فائزه جعفری سیریزی، عباسعسکری ندوشن و علی روحانی نشاندهنده فشارها، دغدغهها و چالشهای فرزندپروری، همیاری ضعیف مردان در فرزندپروری، توقعات فزاینده فرزند، ضرورت آرامش در محیط خانواده و مانند آن است. برپایه نتایج، رنجها و مشقات مادر و دغدغهها و مشغلههای طاقتفرسای او در قبال تربیت و پرورش فرزند، در شرایط تحولات شتابان اجتماعی و فرهنگی در دوران معاصر بیشتر شده است. از این جهت، ارتقای حمایتهای اجتماعی و خانوادگی از نقش مادر در زمینه فرزندپروری، تأمین امکانات رفاهی و فراغتی برای مادر و ارائه آموزشهای فرزندپروری به مادران از طریق نهادهای آموزشی و رسانههای فرهنگی موضوعی حائز اهمیت است. روزنامه جام جم