روایت‌ها و واقعیت‌ها

از آنجا که مستندسازی کار بسیار سختی است و نیاز به صبوری و تجربه و تخصص دارد، بسیاری از فیلمسازان با ساخت فیلم‌های مستند و کوتاه وارد عرصه فیلمسازی می‌شوند که به نوعی برای آن‌ها تمرین فیلمسازی است. اما مستند و مستندسازی در ایران علاقه‌مندان بسیاری دارد. به خصوص مستند‌های حیات‌وحش که به دلیل جذابیتی که دارند، توجه بیشتری را هم به خود جلب می‌کنند. این در حالی است که مستندسازی حوزه بسیار وسیعی است و سبک‌های مختلفی هم دارد. در ایران با استقبال از روند پخش مستند‌های حرفه‌ای که در شبکه۴ اتفاق افتاد، با توجه به ضرورت پاسخگویی به نیاز‌های گوناگون جامعه مرکز مستندسازی سیما شکل گرفت و به تدریج روند حرفه‌ای‌تر شدن را طی کرد تا این‌که سال ۱۳۸۸ شبکه‌ای مختص این ساختار به‌عنوان نخستین شبکه تخصصی دیجیتال به نام شبکه مستند راه‌اندازی شد.

این شبکه از همان ابتدا توانست پاتوق مستندسازان و همچنین مرجع مناسب مخاطبان و علاقه‌مندان فیلم‌های مستند باشد. تا جایی که تولید مجموعه‌های مستند هم در این شبکه شکل گرفت و اتفاقا علاقه‌مندان بسیاری هم داشت.

این شبکه بستر مناسب فیلمسازانی شد که شاید کمتر مجال ارائه آثارشان را در تلویزیون داشتند. ضمن این‌که سال‌ها بعد نیز جشنواره‌ای برای ارزیابی آثار مستندسازان در شبکه برگزار شد و همچنان این روند ادامه دارد. جالب‌تر این که مردم در کنار اساتید و صاحب‌نظران، این آثار را ارزیابی می‌کنند. مهم‌تر این‌که مستندسازی در طول این سال‌ها توانست پیشرفت‌هایی نیز داشته باشد و برخی از این آثار در رقابت‌های بین‌المللی شرکت کنند و برگزیده شوند.

یکی از دلایلی که باعث شده فیلم‌ها و مجموعه‌های مستند مورد توجه مخاطبان گسترده قرار بگیرد این است که بر پایه واقعیت هستند و بر اساس تحقیق و پژوهش ساخته می‌شوند. گاهی هم واقعیت‌ها را بازسازی می‌کنند که آن هم جذابیت‌های خاص خودش را دارد. مثل مستند‌های تاریخی و....

اما در این میان مستند‌های حیات وحش یکی از جذاب‌ترین گونه‌های مستندسازی است. گرچه فیلمساز باید مصائب و سختی‌های بسیاری را پشت سر بگذارد تا بتواند یک مستند کوتاه بسازد، اما به قدری این گونه از مستندسازی برای او و مخاطبش جذاب است که در تلویزیون هم توجه ویژه‌ای به آن شده است.

یکی دیگر از گونه‌های جذاب مستندسازی فیلم‌ها و مجموعه‌هایی هستند که ایرانگردی و ایران‌شناسی را محور خود قرار می‌دهند. مخاطب به واسطه تماشای این مجموعه‌ها و فیلم‌ها با دیدنی‌های کشورش و به خصوص نقاط ناشناخته و بکر کشورش آشنا می‌شود و همین به صنعت گردشگری کمک شایانی می‌کند. این اواخر هم شاهد مستند ورزشی در شبکه مستند بودیم که به زندگی قهرمانان و مدال‌آوران پرداخته بود. در نهایت این‌که ساخت مستند مسیر رو به رشدی را در کشور ما طی می‌کند که در نوع خود ارزشمند است.

روزنامه جام جم