مثلثی برای مهار کرونای یلدایی

این خبری خوش است، همان‌طور که روند کاهشی مبتلایان به این بیماری نیز که چند روزی است آغاز شده، می‌تواند روزهای بهتری را نوید دهد اما از آنجا که ثابت شده تغییر آمارهای امروز، ناشی از رفتارهای یک ماه قبل مردم است پس نباید به این کاهش‌ها دلخوش باشیم، چون کاهش موارد ابتلا و مرگ‌ومیرها در صورتی می‌تواند بازهم ادامه داشته باشد که مردم همچنان در هفته‌های آتی نیز به رعایت پروتکل‌ ها پایبند باشند.

چند روزی است به واسطه نزدیک شدن به شب یلدا جنب‌وجوش زیادی در بازارها دیده می‌شود و شلوغی خیابان‌ها و مراکز خرید محسوس است. به تبع آن ناوگان حمل‌ونقل عمومی نیز از این رفت‌وآمدها اثر گرفته و دچار ازدحام شده که این اصلا برای شرایط کرونایی مناسب نیست.

اگر این وضعیت ادامه داشته باشد از دو تا چهار هفته دیگر، آمارهای مربوط به کرونا بار دیگر تغییر می‌کند و ما دوباره به نقطه قبل برمی‌گردیم و مجبور می‌شویم شرایط سخت‌تری را تحمل کنیم.

شاید بخشی از این مشکل مربوط به این باشد که رفتارهای جمعی ما علمی نیست، بلکه رفتارها احساسی و سنتی اتفاق می‌افتد بنابراین لازم است مدام به مردم آموزش داده شود و درباره پیامدهای رفتارهای آنها صحبت شود.

من موضوع مدیریت کرونا و مدیریت رفتار مردم در مناسبت‌های تقویمی را به‌صورت یک پکیج و یک مثلث می‌بینم.

به اعتقاد من سه ضلع یک مثلث باید کنار هم قرار بگیرند تا لااقل شب یلدا را به‌خوبی و خوشی پشت سر بگذاریم.

اولین ضلع این مثلث، آگاهی دادن به مردم است اما نه از نوع آگاهی‌هایی که تا به حال داده شده و برای بسیاری از مردم عادی شده، بلکه آگاهی‌بخشی هایی که توسط کارشناسانی از‌جمله جامعه‌شناسان و روان‌شناسان که قدرت اقناع مردم را دارند، انجام می‌شود.

متخصصان علوم رفتاری این قدرت را دارند تا به نحوه رفتار مردم و رفتارهای جمعی شکل دهند، ولی افراد عادی مثلا یک مجری برنامه تلویزیونی چنین قدرتی را ندارد و طبیعی است که حرف‌شنوی کمی اتفاق می‌افتد.

در کنار این ضلع اما باید به ضلع مهم سرگرم کردن مردم با برنامه‌های جالب توجه داشت، به‌طوری‌که این سرگرمی‌ها آن‌قدر اثرگذار باشند که مردم دیگر به فکر دور هم جمع شدن نیفتند و اما ضلع سوم قطعا اعمال محدودیت‌هاست که تا حدی برای امروز و فردا طراحی شده است. اما به نظر می‌رسد این ضلع از مثلث باید پرتوان‌تر طراحی و با قدرت و جدیت نیز اجرا شود.

شاید اگر از مردم نظرسنجی شود خیلی‌هایشان ترجیح دهند به‌جای این‌که فقط برای خودروهای شخصی منع تردد اعمال می‌شود، عابران پیاده نیز در ساعت‌های مشخصی حق رفت‌وآمد در شهر را نداشته باشند.

این‌چنین سیاست‌هایی می‌تواند کارساز باشد و فقط اگر دو تا سه هفته همه‌چیز سفت و سخت گرفته شود زنجیره انتقال بیماری شکسته می‌شود.

شریف مطوف - کارشناس مدیریت بحران / روزنامه جام جم