خشونت رسانه ای

خشونت رسانه ای ، واژه ای است که در چند دهه اخیر وارد ادبیات رسانه ها شده ، اما در چند سال اخیر استفاده از آن رواج بسیاری یافته است.

کد خبر: ۱۲۵۰۷۳

بی شک فناوری های ارتباطی و سرگرمی های رسانه ای نوین در گسترش این مفهوم تاثیر بسیاری داشته اند. بازیهای رایانه ای یک نمونه از سرگرمی های رایانه ای نوین هستند. این بازیها که امروزه به طرز وسیعی مورد استفاده کودکان و نوجوانان قرار می گیرد و ساعات بسیاری از اوقات فراغت آنان را به خود اختصاص می دهد، مملو از انواع خشونت هاست.
با این حال ، تولیدکنندگان بازیها سود سرشار حاصل از بازار بازیهای رایانه ای را به خشونت رسانه ای حاصل از این بازیها که سلامت فکری و جسمی کودکان و نوجوانان را به خطر می اندازد ، ترویج می دهند.
سرگرمی های رسانه ای و ازجمله بازیهای رایانه ای ، تاثیرات متعددی بر ذهن و روان کودکان و نوجوانان ایجاد می کنند. یکی از اثرات بازیهای رایانه ای تقویت تصور راهگشا بودن خشونت در کاربران است. در این بازیها، شخصیت اصلی چه قهرمان داستان ها و چه تبهکاران برای حل مشکلات ، بی وقفه به خشونت متوسل می شوند و همین مساله در ذهن مخاطبان این نکته را تداعی می کند که برای حل مشکلات خود می باید به خشونت متوسل شد. آنچه مسلم است ، خشونت در بازیهای رایانه ای به موضوع اصلی این صنعت تبدیل شده است و کاربران مجبور می شوند در این بازیها نقشهای خشونت آمیز را ایفا کنند.
در واقع روند جاری به گونه ای است که کاربران به عنوان آدمهایی بد تلقی می شوند و نقش جنایتکاران خیالی را بازی می کنند و با حمله به عابران و رهگذران و کشتن آنها امتیاز کسب می کنند. از جمله تاثیرات تبلیغ خشونت بر مخاطبان آن است که خشونت در این بازیها ابزاری مناسب برای فرار از صحنه درگیری محسوب می شود. اغراق در تبلیغ خشونت در این بازیها ، ترس از آسیب پذیری را در جامعه افزایش می دهد و انگیزه شخص را در حمل اسلحه و داشتن روحیه تهاجمی ، صرفا به دلیل حفظ جان خود تقویت می کند.
تاثیر قوی و پنهان تبلیغ خشونت در رسانه ها موجب می شود بیشتر جوانانی که به ذات افراد خشنی نیستند ، دست به رفتارهای خشونت آمیز بزنند. این است که حساسیت جوانان را نسبت به خشونت در زندگی واقعی و آسیبهای وارده بر قربانیان از میان می برد. تکرار خشونت در بازیهای رسانه ای ، تاثیرات عمیقی بر مخاطبان کودک و نوجوان می گذارد. کودکان با دیدن بازی یاد می گیرند و با تقلید آن را به دنیای واقعی خود منتقل می کنند. روان شناسان از این مساله با عنوان رفتار پاسخ نام می برند.
بسهولت می توان دریافت که چگونه تکرار تبلیغات خشن در رسانه ها می تواند به بروز احساسات خصمانه ، انتظار رفتارهای تهاجمی از دیگران ، حساسیت زدایی نسبت به رنج دیگران و اعمال خشونت نسبت به دیگران منجر شود. نکته ای که سبب می شود کاربران تاثیرپذیری بیشتری را از بازیهای رایانه ای داشته باشند ، مشارکت فعالی است که آنان در این بازیها از خود نشان می دهند. این مشارکت فعال ، یادگیری را افزایش می دهد. بازیهای رایانه ای این امکان را به بازیگر می دهد تا رفتارهای خشن تر و ناراحت کننده تر را انتخاب کند که این مورد خطرناک تر از دیدن یا تمرین بخشی از صحنه است.
بازیهای رایانه ای ، جذاب و اعتیادآور است ، به طوری که بچه ها ساعتهای زیادی را بازی می کنند تا با تمرین و تکرار بیشتر ، بازی را بهتر انجام دهند. همین مساله سبب می شود آنها بیشتر در موقعیت های خشونت آمیز بازیها قرار گیرند و در نتیجه تاثیرپذیری بیشتری از آنها داشته باشند. جلوه های بصری این بازیها ، هیجان کاذبی که در بازیگر ایجاد می کند و امکاناتی که دراختیار بازیگر قرار می دهد موجب می شود بازیگر مجذوب بازی شود و ساعتها وقت خود را پای رایانه صرف کند.
درخصوص تاثیرات خشونت در بازیهای ویدئویی بر مغز کودکان و نوجوانان تحقیقات چندی صورت گرفته است. بر اساس این تحقیقات مواجهه با صحنه های خشونت در تلویزیون ، سینما و بازیهای رایانه ای ، فعالیت مغز را در کودکان تحت تاثیر قرار می دهد و باعث تغییر عملکرد مغز می شود و این تاثیر حتی در کودکانی که در گذشته رفتار خشونت آمیز نداشته اند هم دیده می شود. تداوم بازی کودکان و نوجوانان با بازیهای رایانه ای در طولانی مدت تاثیرات منفی برجای می گذارد. نخست آن که کودکان و نوجوانان با مشاهده ایفای نقشهای مکرر خشونت آمیز در بازیهای رایانه ای به مرور زمان حساسیت کمتری نسبت به خشونت علیه افراد خواهند داشت و همدردی آنها با قربانیان این جرم کمتر خواهد شد.
دوم آن که بتدریج احساس ، طرز تلقی و ارزشهای آنان درباره خشونت تغییر می کند و به آن به عنوان موضوعی عادی و پدیده عمومی می نگرند. تغییرات اینچنینی در نگرشها و رفتار بازیگران بازیهای رایانه ای ، هم سلامت فردی خود آنان و هم سلامت فردی جامعه را به خطر می اندازد. چه بسا بسیاری از انحرافات و کجروی های اجتماعی ناشی از تاثیراتی باشد که این بازیها بر فکر و جسم بازیگران می گذارد. کودکی که هنگام بازی رایانه ای بارها به آزار و اذیت و کشتن دیگران اقدام می کند حتی اگر آنان نقشهای منفی باشند ، از لحاظ فکری و روحی آمادگی بیشتری برای ارتکاب جرم خواهد داشت.