خصوصی‌سازی ‌ چگونه‌ منحرف شد؟

ارزان‌فروشی یک پالایشگاه
بر اساس گزارش دیوان محاسبات، قیمت کارشناسی شرکت پالایش نفت کرمانشاه، حدود 617 میلیارد تومان بوده که با تصویب هیات واگذاری، 70 درصد زیر قیمت واقعی و به مبلغ 199 میلیارد تومان واگذار شده است.

گزارش رسمی از تخلفات گسترده خصوصی‌سازی
بهمن‌ سال گذشته رئیس دیوان محاسبات گزارش تعدادی از تخلفات در زمینه خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی را در صحن علنی مجلس قرائت کرد که تأییدکننده گزارش‌های رسانه‌ای درباره ارزان‌فروشی برخی شرکت‌های دولتی به افراد خاص در چند سال اخیر بود. در گزارش دیوان محاسبات، برخی تخلفات در واگذاری‌ها همچون ارزش‌گذاری کم شرکت‌ها و همچنین اهلیت نداشتن متقاضی خرید به‌ویژه در شرکت‌هایی همچون هپکو اراک، ماشین‌سازی تبریز، پالایش نفت کرمانشاه، کشت و صنعت مغان و شرکت المهدی و هرمزال و همچنین شرکت توسعه گردشگری ذکر شده بود. دیوان محاسبات در این گزارش، جزئیات تخلفات در واگذاری شرکت آلومینیوم المهدی و طرح هرمزال، مجتمع کشت و صنعت و دامپروری مغان، شرکت‌های ماشین‌سازی تبریز، ریخته‌گری ماشین‌سازی تبریز و املاک ائل‌گلی و شرکت توسعه گردشگری را افشا کرده بود.

260 میلیارد تومان زیر قیمت
واگذاری شرکت آلومینیوم المهدی و طرح هرمزال - که تقریبا تولید نیمی از آلومینیوم مورد نیاز کشور را به‌عهده دارند - به مبلغ 914 میلیارد تومان صورت پذیرفت. در حالی که بررسی دیوان محاسبات نشان داد بخش اعظمی از دارایی‌های این شرکت به ارزش تقریبی 500 میلیارد تومان در واگذاری لحاظ نشده بود؛ یعنی این شرکت 500میلیارد تومان زیر قیمت فروخته شده بود. در نهایت با ارزیابی مجدد مبلغ 346 میلیارد تومان به ارزش سهام شرکت المهدی اضافه شد. با این حال بررسی‌های مجدد دیوان محاسبات نشان می‌دهد که شرکت‌های مذکور به مبلغ 260 میلیارد تومان کمتر از ارزش واقعی واگذار شده است.

تخفیف 2150 میلیارد تومانی
با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته توسط دیوان محاسبات، برآورد ارزش واقعی سهام مجتمع کشت و صنعت و دامپروری مغان بیش از 4000 میلیارد تومان بوده، اما سازمان خصوصی‌سازی این شرکت را به ارزش 1850 میلیارد تومان واگذار کرد که موجب بروز ضرر 2150 میلیارد تومانی به بیت‌المال شده است.

فروش به قیمت 2 سال قبل
براساس اعلام دیوان محاسبات، سازمان خصوصی‌سازی به واگذاری شرکت‌های ماشین‌سازی تبریز، ریخته‌گری ماشین‌سازی تبریز و املاک ائل گلی در سال 96 به قیمت سال 94 (مبلغ 611 میلیارد تومان) اقدام کرده بود؛ در حالی که قیمت روز آنها بسیار بیشتر بوده است. این اقدام سازمان خصوصی‌سازی خلاف قوانین و مقررات بوده و موجب ضرر و زیان بیت‌المال شده است. در واگذاری‌ها هر شش ماه باید شرکت‌ها ارزش‌گذاری شوند، چراکه ارزش آن تغییر می‌کند؛ اما متاسفانه در سال 96 این شرکت با همان مبلغ سال 94 واگذار شد که مغایرت صریح با قانون دارد.

از قلم افتادن هزاران مترمربع زمین
براساس گزارش دیوان محاسبات، در شرکت توسعه گردشگری هم تخلفات گسترده در نوع واگذاری و اهلیت متقاضی آن و همچنین ارزش واقعی شرکت مشاهده می‌شود. البته تخلفات این شرکت چندان در رسانه‌ها مطرح نشده، اما موضوعش بسیار مهم است.
این شرکت، هتل‌ها و دارایی‌های زیادی در استان‌های مختلف دارد که حتی در واگذاری لحاظ نشده بود. به‌عنوان نمونه فقط در شهر اصفهان این شرکت 22 هزار مترمربع زمین به مبلغ 300 میلیارد تومان دارد که عملا کمتر از 10درصد یعنی 26 میلیارد تومان برایش در نظر گرفته بودند.
این شرکت با 29 شرکت استانی، چهار واحد هتل، مجتمع آب‌درمانی سرعین، کاروانسرای شاه‌عباسی کرمانشاه و غار قوری قلعه در سال 96 به مبلغ 383 میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده است. این در حالی است که یک قطعه زمین 22 هزار مترمربعی شرکت در اصفهان که حدود 300 میلیارد تومان ارزش داشته به مبلغ 5/26 میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده است. همچنین حداقل 13 قلم از اموال و دارایی‌های شرکت شامل 263 هزار مترمربع زمین در استان‌های اصفهان، ایلام، گیلان، کرمان، یزد و همدان و بیش از 600 کیلوگرم ظروف نقره‌ای موجود در هتل لاله تهران در قیمت‌گذاری سال 96 لحاظ نشده است. با پیگیری دیوان محاسبات، واگذاری این شرکت متوقف شده است.