مهمان آقای بازیگر شوید

کوچه احمدی در بلوار اندرزگوی تهران سال‌ها میزبان عزت‌ا... انتظامی بوده و در سال‌های اخیر پذیرای کسانی است که برای دیدن خانه موزه آقای بازیگر، خودشان را به منطقه یک می‌رسانند. وقتی وارد این مکان فرهنگی می‌شوید، حیاط زیبا و دلنشین آن را می‌بینید و در سمت چپ این حیاط به تالار نام‌آوران تئاتر ایران بر می‌خورید. به محض ورود، مجسمه آقای بازیگر به شما خوشامد می‌گوید و برای بازدید از تالار باید به طبقه پایین سر بزنید، تالاری که با ۹۲ صندلی، یک سالن تئاتر کوچک است که شبیه به تالار فردوسی طراحی شده و از نظر نور و صدا و اتاق فرمان مجهز است.
خانه‌ام نورانی است، چون شما اینجایید
در پشت‌بام خانه موزه، فضای روباز جالبی به کافه اختصاص یافته که در آن می‌توانید گلویی تر کنید و بعدازظهر بهاری‌تان را بگذرانید. از نکات قابل توجه این کافه، نقاشی دیواری عظیمی است که روبه‌رویتان قرار دارد و اثر تکیه دولت از کمال‌الملک که نخستین تماشاخانه تهران بوده است، توسط نقاشان جوان با مقیاس ۲۰۰ برابر اثر اصلی روی دیوار کافه بازسازی شده است. در نهایت به بخش اصلی خانه موزه می‌رسیم و پس از ورود با دستخط و امضای مرحوم انتظامی، حالمان خوش می‌شود. «تا چندی پیش اینجا خانه من بود، اما اکنون خانه همه عاشقان صحنه و نمایش است. خانه‌ام آباد است، خانه‌ام نورانی است، چون شما اینجایید.»
کمی جلوتر، دیوار بزرگی خودنمایی می‌کند که بخشی از پوستر نمایش‌هایی که بعد از انقلاب در تئاتر شهر اجرا شده‌اند و بخشی از جوایز و تندیس‌های استاد عزت‌ا... انتظامی روی آن چیده شده است. در ادامه به تماشاخانه زمان می‌رسید که در آن مجسمه عزت‌ا... انتظامی، فخری خوروش، جعفر والی، پرویز فنی‌زاده و داوود رشیدی قرار گرفته است. در این تماشاخانه فیلمی پخش می‌شود و نور روی تندیس‌ها می‌افتد، به گونه‌ای که انگار این مجسمه‌ها روی صحنه نمایش مشغول بازی هستند. در ادامه این تالار، تعدادی از عکس‌های عزت‌ا... انتظامی در طول سالیان فعالیتش به نمایش گذاشته شده است و پس از آن به مرکز اسناد خانه موزه می‌رسیم، جایی که اسناد 700-600 نمایش اجرا شده، روی چندین فایل برای استفاده دانشجویان و پژوهشگران آماده شده و روی تبلت‌هایی که در اینجا قرار دارد، قسمت‌هایی از فیلم‌های مرحوم انتظامی به نمایش در آمده است. مثلاً بخش آوازخوانی آقای بازیگر در فیلم «مینای شهر خاموش» از سکانس‌های خاطره‌انگیزی است که می‌توانید در اینجا آن را تماشا کنید.
از شهر فرنگ تا گالری پوستر
اگر راه رفته را بازگردید و از تماشاخانه زمان بیرون بیایید، با گعده خودمانی عزت‌ا... انتظامی با محمدعلی کشاورز، علی نصیریان، جمشید مشایخی و جمیله شیخی روبه‌رو می‌شوید که مجسمه‌هایشان در کنار شومینه خانه قرار گرفته است. روبه‌روی این جمع پنج نفره و بعد از دیدن نقاشی سه‌بعدی کتابخانه انتظامی، به اتاق «شهر فرنگ» می‌رسید که در آن سه فیلم هفت دقیقه‌ای نمایش داده می‌شود و تماشای آن با استفاده از دوربین‌های مخصوص می‌تواند برایتان خاطره‌انگیز باشد. دیوارهای این اتاق با نام بازیگران و هنرمندان قدیمی زینت داده شده و نام‌هایی چون فتحعلی آخوندزاده، محقق الدوله و میرزاآقاخان تبریزی تا علی حاتمی، داوود رشیدی، بهرام بیضایی، علی رفیعی، حمید سمندریان، جمشید مشایخی و... را می‌توانید در آن پیدا کنید. یکی از جذابیت‌های خانه موزه عزت‌ا... انتظامی تو در تو بودن اتاق‌ها و تالارهای آن است، برای همین می‌توانید از مسیری که وارد شده‌اید، خارج نشوید و از انتهای مرکز اسناد، خودتان را به گالری خانه‌موزه برسانید. در گالری، پوستر تئاترهای مختلفی مانند هملت، معرکه در معرکه، لیرشاه، کارنامه بندار بیدخش و در انتظار گودو دیده می‌شود، تئاترهایی که بزرگان هنر کشور در طول سال‌ها روی صحنه برده‌اند و برای بسیاری از علاقه‌مندان به هنر نمایش خاطره‌انگیز است. اگر این راهرو را تا انتها ادامه دهید، دوباره به همان حیاط جمع و جور و دوست‌داشتنی خانه‌موزه برمی‌گردید، خانه‌موزه‌ای که روزی محل زیست یکی از بزرگ‌ترین بازیگران تاریخ سینما تلویزیون ایران بوده است.

عزت‌ا... انتظامی (31 خرداد 1303 - 26 مرداد 1397)
در یکی از خانه‌های سنگلج به دنیا آمده بود، در خانواده‌ای با 9 فرزند.
دوره دبیرستان در مدرسه صنعتی رشته برق می‌خواند و شب‌ها مشغول بازی در تئاتر بود. بعدها هم با سفر به هانوفر آلمان در یک مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر دیده بود.
پیش‌پرده‌خوانی در تماشاخانه‌های لاله‌زار اولین فعالیت هنری انتظامی از حدود 14 سالگی بود که سال 1320 به نمایش «اولتیماتوم» پرویز خطیبی به‌عنوان اولین نمایش حرفه‌ای او رسید.
اولین تجربه سینمایی انتظامی بازی در «واریته بهاری» در سال 1328 بود. شاهکار او اما 20 سال بعد در «گاو» داریوش مهرجویی اتفاق افتاد. با نقش ماندگار «مش‌حسن». نقشی که می‌گویند نقطه عطفی در تاریخ بازیگری سینمای ایران بود.
انتظامی به «آقای بازیگر» مشهور بود. لقبی که با اسم کتاب هوشنگ گلمکانی (سردبیر مجله «فیلم») درباره بازیگری او ماندگار شد.
انتظامی اولین بازیگر ایرانی بود که از یک جشنواره بین‌المللی جایزه گرفت؛ جایزه هوگو نقره‌ای بهترین بازیگر نقش اول از جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو به خاطر بازی در «گاو».
انتظامی بارها در جشنواره فیلم فجر نامزد بهترین بازیگری شده بود و بارها هم سیمرغ را از آنِ خودش کرده بود؛ دو سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل برای فیلم‌های خانه‌ای روی آب و گاوخونی و دو سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم‌های گراند سینما و روز فرشته.
بازی او در فیلم‌های حاجی واشنگتن، اجاره‌نشین‌ها، گراند سینما، هامون، بانو، خانه خلوت، ناصرالدین‌شاه آکتور سینما، روز فرشته، روسری آبی و خانه‌ای روی آب از برجسته‌ترین و مهم‌ترین بازی‌های او در کارنامه سینمایی‌اش هستند.

محمد وفایی
خبرنگار