کارت قرمز به پوستر اسرائیلی

قضیه به نمایشگاه بین‌المللی «به رنگ حیات» برمی‌گردد. طبق اطلاعاتی که خود فرهنگسرای ارسباران منتشر کرده، افتتاحیه این نمایشگاه پنجشنبه هفته گذشته یعنی سیزدهم دی‌ماه در باغ‌موزه قصر برگزار شده است. مجری اصلی نمایشگاه فرهنگسرای ارسباران بوده و اصلا به همت آنها هم بوده که پوسترهای این نمایشگاه روی دیوارهای باغ‌موزه در معرض نمایش قرار گرفته است. در این نمایشگاه هم آثار گرافیست‌هایی از کشورهای جهان حضور داشتند. دقیقش را بخواهید نام‌شان هم در پایگاه اطلاع‌‍‌رسانی فرهنگسرای ارسباران درج شده. این وسط اما یک نام حاشیه‌ساز شد: یوسی لمل!
اول برگردیم به واکنش‌هایی که به این خبر جنجالی شد. تقریبا از همان ساعات اولیه دیروز بسیاری از رسانه‌ها به این خبر واکنش نشان داده و آن را منتشر کردند و در ادامه ماجرا آش آنقدر شور شد که بعضی از رسانه‌ها و کانال‌ها تلگرامی از «حضور یک گرافیست اسرائیلی» در تهران خبر می‌دادند. متاسفانه این قضیه به کانال‌های بی‌نام و نشان تلگرامی محدود نشد و حتی یکی از خبرگزاری‌های رسمی کشور که برای پیگیری ماجرا سراغ مسؤولان برگزاری نمایشگاه رفته بود با چنین تیتری، مصاحبه خود را روی خروجی فرستاد: «واکنش مدیر برگزارکننده یک نمایشگاه به حضور گرافیست اسرائیلی در تهران». جالب آنکه در واقعیت ماجرا خبری از حضور گرافیست‌ها نبود و صرفا آثار آنها در یک نمایشگاه روی دیوار رفته بود. هرچند نفس این واکنش‌ها فارغ از درست بودن یا نبودن ماجرا، نشان از حساسیت افکار عمومی و رسانه‌ها به ریختن قبح ارتباط با صهیونیست‌هاست اما کاش همکاران ما برای پیگیری سوژه، آن را با دقت بیشتری دنبال کنند.

پیگیری در جیک ثانیه
فارغ از این‌که گرافیست اسرائیلی در تهران حضور نداشت اما پیگیری ما در جام‌جم حاکی از آن بود که اصل قضیه(نمایش آثار یک گرافیست اسرائیلی در یک نمایشگاه در تهران) حقیقت دارد. این موضوع نه تنها در پیش‌خبری وجود داشت که روابط عمومی فرهنگسرا برای رسانه‌ها فرستاده بود بلکه در خبری در پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگسرای ارسباران هم به چشم می‌خورد. بماند که مسؤولان فرهنگسرا بعد از ساعتی، نام جناب لمل را از متن خبری که روی سایت فرستاده بودند، حذف کردند.
پیگیری‌های جام‌جم از مسؤولان فرهنگسرا از روابط عمومی گرفته تا معاون، حاکی از آن بود که هرچند نمایشگاه به همت و پیگیری ارسباران برگزار شده اما آثار از مجرا و کانال یک گرافیست ایرانی به نام محمد اردلانی گذشته و روی دیوار نمایشگاه قرار گرفته است. کسی که خودش هم در این نمایشگاه صاحب اثر است. در تماسی که با فراهانی معاون فرهنگسرا داشتیم، وی ضمن اعلام این نکته که دیگر اثری از لمل روی دیوار نمایشگاه نیست ما را برای کسب اطلاعات بیشتر به مصاحبه‌ای ارجاع داد که باشگاه خبرنگاران جوان با محمد اردلانی مدیر نمایشگاه داشت.
اردلانی در این مصاحبه به همکاران ما در باشگاه خبرنگاران گفته بود: «اثری از این هنرمند در نمایشگاه وجود ندارد و حواشی ایجاد شده غرض‌ورزی حزبی است که خوشبختانه قبل از شروع جنجال‌ها پیشگیری شد.» این‌که قبل از ادامه حاشیه از نمایش اثر این اسرائیلی روی دیوار نمایشگاه جلوگیری به عمل آمده اتفاق مبارکی است اما کاش مدیر محترم نمایشگاه دقیقا اعلام می‌کرد دقیقا کجای انتقاد به نمایش اثر یک اسرائیلی در تهران یک امر «غرض‌ورزانه حزبی» محسوب می‌شود.
نکته بامزه دیگر این‌که در پیش‌خبری که از طرف روابط‌عمومی فرهنگسرا برای رسانه‌ها ارسال شده در میان ملیت‌هایی که در این نمایشگاه حضور دارند نامی از فلسطین هم برده شده که ما تصور کردیم شاید مربوط به همین جناب لمل باشد، اما بعد گفتیم این‌قدر تابلوبازی دیگر نوبر است. این وسط اما مدیر باغ‌موزه قصر که نمایشگاه در آن محل برگزار شده به یکی از رسانه‌های داخلی چیزی گفته که فیوز ما را هم پراند: «این فرد به عنوان فلسطینی به ما معرفی شده بود و هنگامی که متوجه شدیم وی فلسطینی نیست آثارش را از نمایشگاه جمع‌آوری کردیم.» در هر صورت همین که در نهایت مسؤولان امر قانع به جمع‌آوری اثر این اسرائیلی از روی دیوار نمایشگاه شده‌اند جای تقدیر دارد، ولی کاش دقت نظر خودشان را هم افزایش دهند.

تیره‌شناسی جناب لمل

Yossi Lemel was born in Jerusalem, Israel
جمله بالا عبارتی است که لمل در سایت شخصی خودش نوشته و معرفی خودش را با آن آغاز کرده. طبق این جمله او خودش را اهل «اسرائیل» معرفی می‌کند. برخلاف مطلبی که به او نسبت داده شده او یک یهودی ضدصهیونیست نیست، بلکه از نگاه جناب لمل، سرزمین‌های اشغالی که تا همین نیم قرن پیش فلسطین نام داشت باید بین فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها تقسیم شود. حالا این‌که این نگاه چطور می‌شود یک نگاه «ضدصهیونیستی» تعبیر شود، بماند. نکته جالب‌تر این‌که جناب لمل در صفحه شخصی اینستاگرامش تصویر پوستری که برای شرکت در این نمایشگاه در تهران ارسال کرده را هم منتشر و برایش چنین نوشته:
My poster for “Water is Life”, International invitational Poster Exhibition in the museum
of Tehran, Iran

محمدصادق علیزاده

فرهنگ‌و‌هنر