امام موسی‌ صدر احیاگر اسلام سیاسی

در آستانه چهلمین سالگرد پرده‌نشینی و غیبت غریبانه عالم جلیل‌القدر امام موسی‌صدر، یاد و خاطره این انسان آزاده، اسلام‌شناس، مروج دین و اخلاق را گرامی می‌داریم.

او که شیعیان لبنان و دوستدارانش لقب «امام» به او داده بودند، بعدها رهبری شیعیان این کشور را عهده‌دار شد. ایشان به پاس خدمات گران‌سنگ‌ خود در معرفی ظرفیت‌های سیاسی و اجتماعی اسلام، پیشگامی در وحدت میان شیعیان و اهل سنت و معرفی چهره رحمانی از دین مبین اسلام در میان سایر ملت‌ها و مذاهب، در قلوب شیعیان لبنان و بخش عظیمی از توده‌های مسلمان جهان اسلام جای گرفت.

نقش برجسته، والا و تعیین‌کننده و بی‌بدیل آن آزادمرد در ایجاد انسجام و همبستگی و هویت‌بخشی به شیعیان لبنان بر همگان هویداست؛ نقشی که با تأسیس و ریاست مجلس اعلای شیعیان لبنان، علاوه ‌بر تقویت جنبه‌های اعتقادی، بعدی سیاسی ـ اجتماعی به شیعیان لبنان بخشید و باعث ارتقای موقعیت و جایگاه آنان در آن کشور شد.

به سبب همین جایگاه برجسته و مقبولیت عام میان فرقه‌ها و جریانات مختلف بود که امام موسی صدر توانست با نفوذ کلام خود به جنگ داخلی لبنان در میانه دهه 1350هجری شمسی پایان بخشد و میان جناح‌های سیاسی مختلف به جای تخاصم و تقابل، گفت‌وگو و تفاهم حاکم کند.

بی‌شک، تلاش برای گفت‌وگوی ادیان و تقریب مذاهب در لبنان از اصلی‌ترین دغدغه‌های او بود. وی از اولین روزهای هجرت به لبنان در سال 1338، با طرح شعار«گفت‌وگو، تفاهم و همزیستی»، پایه‌های روابط دوستانه و همکاری صمیمانه‌ای را با رهبران دینی مسیحی و اهل سنت لبنان بنا نهاد.

اما دایره فعالیت‌ها و مجاهدت‌های امام موسی‌صدر فقط محدود به عرصه‌های فکری و سیاسی و اجتماعی و تقریب میان ادیان و مذاهب نبود و سید موسی در میدان کنش انقلابی و مبارزه با استکبار و صهیونیسم نیز پیشگام و پیشرو بود؛ چنان‌که اولین هسته‌های مقاومت شیعی برضد صهیونیست‌های اشغالگر را شکل داد و در کادرسازی نیروهای مبارز لبنانی و فلسطینی برای مقابله با اسرائیل غاصب و بعدها تشکیل محور مقاومت برضد اشغالگران صهیونیست، نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرد.

منظومه‌ای از افکار بدیع در بیان عقاید اسلامی در معرفی چهره نورانی و رحمانی اسلام، تلاش‌های خستگی ناپذیر در عرصه وحدت جهان اسلام و تقریب بین مذاهب اسلامی، ایجاد تعامل و مفاهمه مستمر با اندیشمندان و مقامات طراز اول جهان مسیحیت و برگزاری نشست‌هایی برای گفت‌وگوی میان ادیان ابراهیمی؛ تماماً چهره‌ای منحصر به‌فرد و بی‌نظیر به امام موسی صدر بخشید.

با وجود تلاش‌های دیکتاتوری همچون قذافی برای خاموش کردن بانگ رسای امام موسی‌صدر، ندای ملکوتی و وحدت‌بخش او پس از 40 سال پرده‌نشینی و غیبت غریبانه همچنان روح‌بخش، گوش‌نواز و دل‌انگیز است.

بی‌تردید، راه و رسم آن بزرگمرد در جان آدمیان خداپرست، آزاده و نیک‌نهاد برای همیشه رهگشاست.

دکتر بهرام قاسمی - سخنگوی وزارت امور خارجه