پلی میان توسعه‌دهنـدگان و کاربران

در دنیای نرم‌افزاری نیز ممکن است نرم‌افزاری را نصب کنیم و بعد از چند بار استفاده کلا آن را فراموش کرده و حتی از روی دستگاه خود پاک کنیم، ولی روشی به نام Push Notification با ارسال پیام از سوی توسعه‌دهنده نرم‌افزار به ما یادآوری می‌کند که از آن استفاده کنیم. ایده «پوشه» که بر پایه همین ویژگی پوش نوتیفیکیشن شکل گرفته است، توانسته در نمایشگاه الکامپ امسال توجه داوران را به خود جلب کند و به‌عنوان سومین ایده برگزیده از میان استارت‌آپ‌های معرفی شده در نمایشگاه انتخاب شود و جایزه حضور رایگان در نمایشگاه سبیت آلمان را از آن خود کند. به همین بهانه این هفته سراغ محمد‌حسین احمدی‌پژوه، یکی از موسسان پوشه رفتیم و پای صحبت‌های او نشستیم.

حسین قلعه، محمدحسین احمدی‌پژوه و علی رجول از فارغ‌التحصیلان‌ دانشگاه‌ صنعتی شریف که تقریبا از سال 83 در کارهای مختلف کنار هم بودند، سال 93 تصمیم می‌گیرند وارد حوزه آی‌تی شوند. رجول و احمدی، لیسانس هوافضا و کارشناسی ارشد MBA و قلعه کارشناسی و کارشناسی ارشد مکانیک داشتند و تا قبل از این تصمیم نیز در رشته خود فعالیت می‌کردند. آنها با پیوستن علیرضا صادقی به تیم خود که کارشناسی نرم‌افزار و کارشناسی ارشد هوش مصنوعی در دانشگاه صنعتی شریف خوانده، طراحی بازی موبایلی «چپکی» را به‌عنوان اولین فعالیتشان در حوزه آی‌تی آغاز کردند. احمدی درباره این تصمیم می‌گوید: «هدفمان از طراحی بازی این بود که چون کمی با فضای کاری آی‌تی غریبه بودیم بتوانیم با کار ساده‌ای وارد بازار شویم.»

آنها هنگام توسعه این بازی موبایلی ویژگی ارسال اعلان (Push Notification) را روی آن پیاده‌سازی می‌کنند. بعد از به پایان رساندن آن پروژه وقتی می‌خواهند کاری جدید آغاز کنند، چون در کار قبلی خود احساس نیاز به این سرویس را حس کرده بودند و می‌دانستند دیگر نرم‌افزارنویس‌ها هم به چنین سرویسی احتیاج خواهند داشت، سراغ ایده‌ای می‌روند که بتوانند خدمات پوش نوتیفیکیشن را به توسعه‌دهندگان دیگر ارائه کنند. به‌این‌ترتیب «پوشه» از اردیبهشت 94 متولد می‌شود. آنها اسم پوشه را که یادآور پوش نوتیفیکیشن است برای استارت‌آپ خود برمی‌گزینند و از همان آغاز کار یک سرمایه‌گذار شخصی داشتند و بعد از شش ماه سرمایه‌گذار دیگری نیز پیدا می‌کنند. هرچند هسته اصلی تیم همان چهار نفر ابتدایی است، ولی تیم پوشه اکنون 12 نفر عضو دارد.

کاربرد پوشه چیست؟

پوشه برای توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری ارائه شده است. احمدی در این باره می‌گوید: «ما یک کتابخانه یا Library به توسعه‌دهندگان می‌دهیم تا وقتی نرم‌افزار را پیاده‌سازی می‌کنند، آن را داخل نرم‌افزار قرار دهند. سپس وقتی اپلیکیشن آنها در مارکت‌های مختلف مانند کافه بازار، مایکت یا گوگل‌پلی منتشر شد، بعد از این‌که کاربران آن اپ را نصب کنند، ارتباط بین کاربرها و توسعه‌دهندگان برقرار می‌شود.»

به گفته احمدی، پوشه 3 نوع خدمت به کاربران خود ارائه می‌کند:

آمارهایی در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. به‌عنوان مثال کاربران آنها از کدام نسخه‌های سیستم‌عامل‌ اندروید استفاده می‌کنند یا توزیع استانی کاربرانی که از اپ آنها استفاده می‌کنند یا این‌که کاربرانشان از چه اپراتورهایی یا چه دستگاه‌هایی (ال‌جی، سامسونگ، اچ‌تی سی و…) استفاده می‌کنند. به گفته احمدی، پوشه فعلا فقط برای توسعه‌دهندگان اندروید منتشر شده، ولی نسخه آی‌او‌اس و وب هم بزودی منتشر می‌شود.

اگر نرم‌افزار کرش کند و وسط کار متوقف شود، پوشه گزارش کرش را به توسعه‌دهنده نرم‌افزار می‌دهد تا مشکل را حل کند.

یکی از اصلی‌ترین خدمات پوشه که توسعه‌دهنده‌ها برای آن سراغ آن می‌آیند ارسال اعلان است. پوش نوتیفیکیشن، پیغامی است که از سوی توسعه‌دهنده روی دستگاه هوشمند کاربر نمایش داده می‌شود. احمدی در این باره می‌گوید: «پنلی را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهیم تا پیغام مورد نظر خود را ارسال کنند.»

چه کمکی به توسعه‌دهندگان می‌کند؟

شاید برای شما نیز این سوال پیش آمده باشد که چرا این ویژگی را خود توسعه‌دهنده در اپلیکیشن قرار ندهد؟ احمدی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «این کار شدنی است که هر نرم‌افزارنویس خودش این قابلیت را درون اپلیکیشن قرار دهد، اما چند نکته وجود دارد. مهم‌ترین دلیل بحث زمانی آن است، یک نرم‌افزارنویس وقتی می‌خواهد قابلیت نوتیفیکیشن را اضافه کند باید هم سمت نرم‌افزار و هم سرور کدنویسی انجام شود تا زیرساخت تشکیل شود. بحث دوم هزینه آن است، وقتی خود توسعه‌دهنده می‌خواهد این امکانات را پیاده‌سازی کند هزینه‌های جانبی مانند اجاره سرور و مشکلات بعدی مانند نگهداری از سرور و… اضافه می‌شود. ما این مشکلات را برای توسعه‌دهندگان حل کردیم. در حقیقت هر نرم‌افزاری یک هسته اصلی دارد که بر اساس آن نوشته می‌شود و قابلیت ارسال نوتیفیکیشن یک ویژگی جانبی است که هیچ گاه در هسته اصلی یک نرم‌افزار نیست. ما می‌گوییم توسعه‌دهندگان هزینه و وقتشان را روی هسته اصلی کار خود بگذارند و امکانات جانبی را از یک سرویس‌دهنده بیرونی مانند ما بگیرند.»

احمدی از جمله تفاوت‌های سرویس پوشه را با سرویس‌های خارجی این می‌داند که پشتیبانی داخلی دارند و امکانات بومی متناسب با کاربران ایرانی را در اختیار آنها می‌گذارند: «کاربران خیلی راحت با تلفن یا ایمیل با ما در تماس هستند، در حالی که در سرویس‌های خارجی اگر مشکلی پیش بیاید حل کردن آن برای کاربر بسیار سخت می‌شود. از طرفی آنها می‌توانند مخاطبان خود را با توجه به ویژگی‌های بومی انتخاب کرده و برای آنها پوش نوتیفیکیشن ارسال کنند.»

حفظ امنیت مهم‌تر از هر چیز

بسیاری از کاربران، پوش نوتیفیکیشن را آزاردهنده می‌دانند و دل خوشی از آن ندارند. موسسان پوشه نیز این واقعیت را می‌دانند و راهکاری برای کاستن آزار نوتیفیکیشن‌ها پیدا کرده‌اند. احمدی در این باره می‌گوید: «ابزارهایی را در اختیار نرم‌افزارنویس‌ها قرار می‌دهیم که اگر از آن استفاده کنند آزاردهنده بودن آن کمتر می‌شود. براساس آمارهایی که در پنل به نرم‌افزارنویس‌ها نشان می‌دهیم، به آنها اجازه می‌دهیم کاربران خود را بخش‌بندی و پیام‌ها را هدفمند ارسال کنند. برای مثال فرض کنید شما اپلیکیشن فروش بلیت هواپیما دارید و می‌خواهید تخفیفی را برای پرواز تهران به مشهد اعلام کنید، هدف شما کاربرانی هستند که در تهران یا مشهد هستند در چنین شرایطی می‌توانید پیغام را براساس موقعیت مکانی و فقط برای کاربرانی که در تهران یا مشهد هستند، ارسال کنید.»

نکته دیگر این است که با توجه به این‌که تحلیل‌های آماری نیازمند دسترسی به بعضی از اطلاعات دستگاه کاربران است، تکلیف حفظ امنیت و حریم خصوصی چه می‌شود؟ احمدی این پرسش را این گونه پاسخ می‌دهد: «ما اغلب آمار عمومی از جمله مدل گوشی، اندازه صفحه نمایش، نسخه سیستم‌عامل و... را تحلیل می‌کنیم و در سایتمان این‌که چه اطلاعاتی را از روی دستگاه‌های کاربر برمی‌داریم و چه استفاده‌ای از آنها می‌کنیم کاملا توضیح داده‌ایم. فرآیندی را که اتفاق می‌افتاد به‌صورت شفاف برای نرم‌افزارنویس توضیح می‌دهیم و او با علم به این‌که چه اطلاعاتی را از سمت کاربرانش دریافت خواهیم کرد، دسترسی‌ها را مشخص می‌کند. کاربران نهایی نیز که این اپ‌ها را نصب می‌کنند ابتدا و هنگام نصب می‌بینند این نرم‌افزار چه دسترسی‌هایی دارد و انتخاب می‌کنند آیا این نرم‌افزار را نصب کنند یا نه.

تقاضا بیشتر از نیروی کار

«کسانی که می‌خواهند وارد این حوزه شوند باید ریسک‌پذیری بالایی داشته باشند. ممکن است شما یک‌سال از وقت خود را روی پروژه‌ای بگذارید، اما همزمان با عرضه شما فرد یا گروه دیگری نیز همان را عرضه کند و چه بسا از شما بهتر هم باشد. حوزه آی‌تی بسیار پرجنب و جوش و پویاست.» این توصیه احمدی به کسانی است که می‌خواهند یک استارت‌آپ مبتنی بر فناوری داشته باشند و معتقد است حتی با سرمایه اندک نیز می‌توان وارد آن شد.

او یکی از مشکلات استارت‌آپ‌های این حوزه را یافتن نیروی کار می‌داند و می‌گوید تقاضا بیشتر از تعداد افراد فعال در این حوزه است. یکی دیگر از مواردی که در صحبت‌هایش به آن اشاره می‌کند و دلیل آن را جوان بودن صنعت آی‌تی در ایران می‌داند، وجود خلأهای قانونی است: «همزمان که می‌خواستیم سرویس پوشه را راه‌اندازی کنیم، در این فکر بودیم یک سرویس کاریابی راه بیندازیم، ولی به دلیل موانع قانونی از آن صرف نظر کردیم.»

مائده گیوه چین - دبیر ضمیمه کلیک