بریتانیا؛ پایان یک امپراتوری لَنگ

نتایج یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که بیشتر مردم نیوزیلند خواستار استقلال این کشور از خاندان سلطنتی بریتانیا هستند. به نوشته ایندیپندنت، براساس این نظرسنجی 59 درصد مردم این کشور رای به استقلال از ملکه و خاندان سلطنتی بریتانیا دادند.

این در حالی است که در نظرسنجی مشابهی که در سال 2014 انجام گرفته بود، تنها 47 درصد خواستار استقلال از خاندان سلطنتی بریتانیا شده بودند.

مشکلات بریتانیا تنها به نیوزیلند دورافتاده در منتهی‌الیه مدار شرقی کره زمین محدود نمی‌شود، بلکه در بیخ گوش این امپراتوری هم ندای جدایی به گوش می‌رسد. اسکاتلند خواهان جدایی از بریتانیاست، زیرا رای اکثریت مردم اسکاتلند به ماندن در اتحادیه اروپا بود و با خروج انگلیس از این اتحادیه آنها تصور می‌کنند در این رای‌گیری نادیده گرفته شده‌اند. از همین‌رو دولت اسکاتلند بارها تهدید به برگزاری همه‌پرسی و جدایی از بریتانیا کرده و نظرسنجی‌هایی هم در این باره انجام داده است.

یک هفته بعد از انجام نظرسنجی دولت اسکاتلند و جمع‌آوری آرای دو میلیون نفر از مردم این کشور درباره استقلال از بریتانیا، دولت اسکاتلند پیش‌نویس قانون برگزاری همه‌پرسی تازه‌ای برای جدایی از بریتانیا را تدوین می‌کند.

به گزارش دیلی‌تلگراف، نیکولا استرجن، وزیر اول اسکاتلند که در جلسه پارلمان بریتانیا صحبت می‌کرد، گفت: در صورت تکمیل خروج بریتانیا، پیش‌نویس لایحه برگزاری همه‌پرسی دوم آماده خواهد شد تا در صورت رضایت اکثریت مردم، دولت اسکاتلند آن پیش‌نویس را فوری ارائه کند و همه‌پرسی برگزار شود و دولت درباره بهترین اقدام برای مردم و حفظ منافع آن مشورت می‌کند و تصمیم می‌گیرد که همه‌پرسی دوم برگزار شود یا نه.

اسکاتلند نقطه پایلوت برای جدایی‌طلبان اروپا

کارشناسان بر این باورند که مساله همه‌پرسی و احتمال استقلال اسکاتلند با توجه به تاثیری که بر سایر جنبش‌های مشابه در خود اروپا دارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

حسین مولایی، کارشناس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در این باره می‌گوید: افزایش تمایلات استقلال‌طلبی در اسکاتلند و برخی مناطق اروپایی نگرانی رهبران اتحادیه را درپی داشته است. هیجان عمومی ایجاد شده برای برگزاری همه‌پرسی در اسکاتلند و استقلال از انگلیس زنگ خطری نه‌تنها برای انگلیس بلکه برای رهبران اتحادیه اروپایی است، چرا که می‌تواند این روند را در مناطق دیگر اروپا که زمینه تاریخی و ذهنی لازم را دارند تحریک کند. درخواست احتمالی عضویت اسکاتلند در اتحادیه اروپایی یکی از مشکلاتی است که بعد از استقلال اسکاتلند پدید خواهد آمد. البته این پیوستن به‌صورت خودکار نخواهد بود و از هم‌اکنون با مخالفت‌های جدی رهبران اروپایی مواجه شده است. قبلا نیز هرمان وان رمپوی، رئیس شورای اروپایی مخالفت خودرا با استقلال اسکاتلند اعلام کرده و خوزه مانوئل باروسو رئیس کمیسیون اروپایی موضوع عضویت‌های جدید در اتحادیه اروپایی را به‌مدت پنج سال به حالت تعلیق در آورد و دیگر رهبران اروپایی اعلام کردند که هر منطقه‌ای که از کشور مادر جدا شده و استقلال یابد از اتحادیه اروپا بیرون نگه داشته خواهد شد و از مزایای آن بی‌بهره خواهد بود.

به‌هرحال ماه‌ها یا سال‌های آینده برای بریتانیا و مردم اسکاتلند بسیار مهم خواهد بود و ادامه این روند با توجه به رشد ملی‌گرایی افراطی در دیگر کشورهای اروپایی می‌تواند تهدیدی برای آینده اتحادیه اروپا باشد.

دیوید کامرون و اد میلیبند رهبران احزاب محافظه‌کار و کارگر طرفدار «نه» در همه‌پرسی هستند. در مقابل بسیاری حتی در خود انگلستان‌موافق این استقلال هستند. لذا روند آرام و پروسه محور این رفراندوم نشان از هدفمندی این پروسه دارد. این امر از بریتانیا بعید هم نیست. وقتی سیاستمدارانی برای تجزیه و دخالت در حاکمیت کشور‌ها در اقصی نقاط جهان برنامه‌دارند، بسیار بعید است که اداره امور داخلی خود را به احتمالات واگذار کنند. لندن با اطمینان از استقبال نکردن عمومی از این رفراندوم در تلاش برای بهره‌گیری از آن در جهت استحکام وحدت داخلی است. علاوه براین در صورت پیروزی جدایی‌طلبان این کشور تنها اسما اسکاتلند را از دست خواهد داد و تمام روابط جاری آنها پا برجا خواهد بود. لذا اصل موضوع بهره‌گیری‌های سیاسی خواهد بود که از این نمایش برای نسخه‌نویسی و دخالت در حاکمیت سایر کشور‌ها استفاده خواهد شد.

در صورت پاسخ مثبت مردم به همه‌پرسی استقلال اسکاتلند در حد ترسیم مرزها خواهد بود البته این‌گونه نیست که لازم باشد گذرنامه جدا برای سفر به انگلستان تهیه کرد. بنابر گفته تحلیلگران در صورت جدایی اسکاتلند از انگلیس یکی از راه‌حل‌ها می‌تواند تعیین یک استاندار در ادینبرو، پایتخت اسکاتلند باشد که به نام ملکه فعالیت کند و حتی احتمال دارد وی مجبور شود همانند مدل استرالیا یک فرماندار در اسکاتلند تعیین کند.