عقیق؛ پای صحبت تازه مسلمانان

دوری از جنجال

محمد قنبری، تهیه‌کننده برنامه عقیق در باره شکل‌گیری طرح اولیه این برنامه به جام‌جم می‌گوید: ایده اولیه این برنامه نتیجه جلسه‌ای است که با آقای زین العابدین مدیر شبکه داشتیم، قرار شد برنامه‌ای برای ماه رمضان بسازیم دور از حواشی،جنجال و درام‌های غمگین. تصمیم گرفتیم برنامه‌ای را ارائه کنیم که همسو با هدف اصلی ماه رمضان باشد و تا حدی هم دغدغه‌های مذهبی روز را کمتر کند. ایده اولیه برنامه عقیق بعد از بررسی و ارتباط با مراکزی که تازه مسلمانان در آنجا مشغول تحصیل بودند، شکل گرفت.

هدف اصلی برنامه این است که کامل بودن اسلام را به نمایش بگذاریم. ما مهمانان برنامه را از میان افرادی که لذت‌های دنیوی را تمام و کمال تجربه کرده‌اند، انتخاب کردیم. همه آن لذت‌هایی را که شاید برای خیلی از جوانان مملکت ما آرزو باشد چشیده‌اند، اما بعد از آن ترجیح داده‌اند مسلمان شوند چون راه رستگاری را در دین اسلام پیدا کرد‌ه‌اند.

سعی کردیم این قضیه را مهندسی معکوس کنیم؛ اشخاصی خاص را که غرق در دنیای لذت و سرخوشی بودند و از طریق تحقیق به دین اسلام گرویده‌اند به برنامه دعوت کردیم تا خودشان درباره این انتخاب صحبت کنند.

قدر کشورمان را بدانیم

تهیه کننده عقیق درباره تفاوت‌های این برنامه با برنامه‌های مشابه که از شبکه‌هایی مانند آی فیلم و مستند پخش می‌شود، توضیح داد: در شبکه‌های مختلف سیما مستندهای بسیاری از تازه مسلمانان ساخته شده است، اما ما در عقیق سعی کردیم قالبی متفاوت برای یک برنامه استودیویی و گفت‌وگو محور طراحی کنیم. بیشتر برنامه‌هایی که تاکنون با این موضوع ساخته شده، شکل مستند گزارشی دارد، اما در عقیق ما مهمانان را به استودیو دعوت و با آنها گفت‌وگو کردیم.

البته برخی مهمانانی که به عقیق آمدند در پشت صحنه معمولا به این موضوع اشاره می‌کردند که برخی شهروندان ایرانی آن طور که باید و شاید قدر مملکت خودشان را نمی‌دانند در صورتی که اسلام اینجا هست، مردم شما هم مسلمان هستند اما قدر مملکت اسلامی خود را نمی‌دانند.این قضاوت‌ها اغلب بر اساس نوع حجاب شهروندان بود و خیلی از مهمانان برایشان جای سوال بود که چرا در یک کشور اسلامی، افرادی هستند که حجاب خوبی ندارند!

شاگردی می‌کنم

محسن آزادی، مجری ثابت برنامه «خوشا شیراز» اجرای برنامه عقیق را هم به عهده دارد، وی درباره اجرای این برنامه نیز به جام‌جم گفت: به برنامه‌هایی که در ساختار عقیق تولید می‌شود، علاقه خاصی دارم.

گپ زدن با این آدم‌ها برای من خیلی جالب است، چون همیشه خودم به دنبال یافتن مسیر بهتری برای شناخت دین مبین اسلام هستم . کتاب‌های مذهبی را مطالعه و از بزرگان علم و کسانی که به آنها دسترسی دارم سوال می‌کنم.اجرای برنامه عقیق را به دلخواه قبول کردم، چون احساس کردم این برنامه به خود من هم در شناخت دین کمک می‌کند.

آزادی درباره مهمانان برنامه که افراد تازه‌ مسلمان هستند و مواجهه با آنها توضیح داد: همه مهمانانی که به این برنامه می‌آیند مختصات ویژه‌ای دارند، اما در یکی از قسمت‌های برنامه که مادر بزرگوار شهید بابایی مهمان ما بودند خانمی ژاپنی هم به برنامه دعوت شده بود که حدود 70 سال داشت و قبل از انقلاب همراه همسرش به ایران آمده بود و در ایام جنگ تحمیلی، فرزند 19 ساله اش را به جبهه فرستاده و پسرش به شهادت رسیده بود .

وقتی از او پرسیدم شما اصالتا ایرانی نیستید و با فرهنگ ژاپنی بزرگ شده‌اید، چگونه دلتان آمد فرزند خود را به جبهه بفرستید و با مهر مادری چه کردید، گفت: در آن زمان دیگر مهرمادری مطرح نبود و موضوع وظیفه من بود.

وی لحظه وداع با پسرش را اینچنین توصیف کرد: زمانی که پسرم خواست از من جدا شود، با توجه به این‌که قد و قامت بلندی هم داشت، برای یک لحظه صحنه به میدان رفتن حضرت قمر بنی هاشم جلوی چشمم آمد!

من در آن لحظه از صحبت‌های این خانم واقعا شوکه شدم که ما شناختمان از امامان‌ شیعه و رفتار دینمدارانه آنها چقدر است و این خانم چه شناختی دارد! این مادر شهید تاثیر زیادی بر من گذاشت.

اعتقاد به معجزه

یک نمونه دیگر از مهمانان برنامه هم خانم پرستو شادپیام از ژاپن بود . او بعد از این‌که متوجه بیماری‌اش می‌شود به امامزاده صالح می‌رود و برای شفا نذر می‌کند . یعنی یک خانم ژاپنی تازه مسلمان در امامزاده صالح نذر می‌کند که بهبود یابد که حتی به واسطه این نذر و بهبودی، خدا یک دختر هم نصیب این خانم می‌کند.

ما تا کنون زیاد شنیده‌ایم امامزاده‌ها و امامان حاجت می‌دهند، ولی این‌که یک نفر تا این حد خالصانه حرف می‌زند و از آن سر دنیا می‌آید و از امامزاده صالح که در دو قدمی ماست خیلی راحت حاجت می‌گیرد واقعا جای تامل و تفکر دارد.

محسن آزادی درباره تعدد برنامه‌های گفت‌وگو محور معنوی که در ماه رمضان پخش می‌شود اظهار کرد: تعداد این برنامه بسیار زیاد است، ولی من فکر می‌کنم ما با تولید برنامه ترکیبی و گفت‌وگو محور به سمتی برویم که نه مهمانان تکراری به برنامه‌ها دعوت شوند و نه سوالات تکراری و کلیشه‌ای از آنها پرسیده شود.

اجرای خلاقانه نیاز است

این مجری در پاسخ به این سوال که از چه تمهیداتی استفاده می‌کند که اجرایش دچار تکرار نشود، توضیح داد: وقتی مسئولیت اجرای این برنامه را به عهده من گذاشتند همه مسئولیت کار را به خودم سپردند و تهیه‌کننده، نکات کلیدی و خطوط قرمز احتمالی را به من یادآور شد.

روز اول گفتند ساختار برنامه مذهبی و معنوی است، وقتی یکی دو قسمت را ضبط کردیم راستش روند کار به دلم ننشست.برنامه خیلی رسمی و خشک بود به همین دلیل از آقای قنبری، تهیه‌ کننده خواستم به من این مجال را بدهد که اگر شرایط مهیا بود با مهمان برنامه راحت‌تر صحبت و حتی شوخی کنم تا فضای برنامه کمی شادتر شود که او هم موافقت کرد.

برنامه‌های مذهبی و معنوی فضای خاصی دارند که جدی است اما ما باید تلاش کنیم از راه‌های درست و خلاقانه تا جایی که امکان دارد فضای این برنامه‌ها را تغییر دهیم تا برای مخاطب جذاب باشد و او را خسته نکند.

جام‌جم

علیرضا پورصباغ