جاسوسی؛ کسب و‌ کار‌ آمریکا

انتشار گزارش‌ها درباره جاسوسی واشنگتن از برلین باعث شد تا صدراعظم آلمان از تصمیم خود برای راه‌اندازی شبکه ارتباطی اروپایی با فرانسوا اولاند با هدف مقابله با جاسوسی آمریکایی‌ها، افزایش امنیت کاربران اینترنت و جلوگیری از مبادله پست الکترونیک و دیگر داده‌ها از طریق آمریکا خبر دهد‌. مرکل از عملکرد شرکت‌‌هایی مانند گوگل و فیس‌بوک انتقاد کرد و گفت این دو شرکت در کشوری مستقر هستند که استاندارد حفاظت از اطلاعات شخصی در آن پایین است ولی در مقابل در کشورهایی فعالیت می‌کنند که در آن این استاندارد‌ها بالاست.

بر اساس گزارش رویترز، جاسوسی آمریکا شامل شنود مکالمات ژاک شیراک، نیکلا سارکوزی و فرانسوا اولاند روسای جمهور اسبق، سابق و کنونی فرانسه و همچنین وزرا، مقامات ارشد دولتی و همچنین سفیر فرانسه در واشنگتن بوده است.

در میان اسناد ویکی لیکس، شماره‌های تماس صدها نفر از اعضای برجسته دولت فرانسه و همچنین شماره مستقیم رئیس‌جمهور این کشور به چشم می‌خورد.

محور این مکالمات بحران مالی جهانی، بحران بدهی‌های یونان، ریاست و آینده اتحادیه اروپا، روابط میان دولت اولاند و دولت آنگلا مرکل در آلمان، تلاش‌های دولت فرانسه برای تضعیف ترکیب کارکنان اجرایی سازمان ملل، نقش فرانسه در مناقشه فلسطین و تنش میان دولت فرانسه و ایالات متحده بر سر جاسوسی از پاریس بوده است.

این افشاگری مربوط به سال‌های 2006 تا می‌2012 ابتدا در روزنامه لیبراسیون و سپس در دیگر وبسایت‌های خبری منتشر شد.

واکنش‌ها و تحلیل‌ها

در پی افشاگری اخیر ویکی لیکس، دولت فرانسه در اولین اقدام خود جلسه فوق‌العاده اعضای شورای دفاعی و امنیت ملی را با حضور فرانسوا اولاند رئیس‌جمهوری این کشور تشکیل داد.

استفان لوفول، سخنگوی دولت فرانسه پس ازبرگزاری جلسه کمیسیون دفاعی و امنیت ملی ضمن غیرقابل قبول خواندن شنود مکالمات روسای جمهور کشورش از سوی آمریکا تاکید کرد فرانسه حتما از آمریکا در این باره توضیح خواهد خواست.

وی می‌افزاید: زمانی‌که همه علیه تروریسم مبارزه می‌کنیم، دیگر نمی‌توان عاملی که یک متحد را وامی‌دارد تا مکالمات دیگر متحدان را شنود کند، تصور و درک کرد؛ آن هم زمانی که مواضع و انتخاب‌های راهبردی آنها در اغلب موارد به یکدیگر شبیه است.

ژرار آرو سفیر فرانسه در آمریکا نیز در پیامی در شبکه اجتماعی توییتر با اشاره به آگاهی رهبران سیاسی و دیپلمات‌های جهان به این مساله تاکید کرد که این موضوع مختص یک کشور نیست و در سراسر دنیا صورت می‌گیرد.

همچنین سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز با بیان این‌که این موضوع تعجب‌آور نیست، گفت حداقل این را می‌توانم بگویم که امروز در طول گفت‌وگو‌های ما تمامی میکروفن‌ها بارها خاموش و روشن شد. این درحالی ‌است که آمریکا از تائید یا تکذیب گزارش جاسوسی آژانس امنیت ملی این کشور خودداری کرده است.

در همین رابطه شورای امنیت ملی کاخ سفید خطاب به خبرنگاران گفت در پی اظهار نظر درباره جزئیات اتهامات در زمینه جاسوسی آمریکا نبوده اما به‌طور کلی هیچ گونه فعالیت نظارتی اطلاعاتی در خارج نداریم مگر آن‌که به دنبال دستیابی به اهداف امنیت ملی خاص و معتبری باشیم. کاخ سفید نیز با تکذیب این خبر اعلام کرد تماس‌های رئیس‌جمهوری فرانسه را هدف قرار نداده است.

ند پرایس، سخنگوی آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) نیز ضمن رد گزارش‌ها درباره جاسوسی از فرانسوآ اولاند به روابط تنگاتنگ پاریس- واشنگتن اشاره کرد و گفت هرگز این کار را نکرده‌ایم و نخواهیم کرد. وی افزود: هیچ‌گونه عملیات نظارتی بر فعالیت‌ کشورهای خارجی جز در مواردی که بحث امنیت ملی ویژه و قابل تاملی در ارتباط با آمریکا مطرح باشد، انجام نمی‌دهیم. این موضوع می‌تواند شهروندان عادی تا رهبران سیاسی را هم در‌بر گیرد.

درهمین حال روزنامه‌های آمریکایی و انگلیسی نیز ازجمله هافینگتون پست، واشنگتن پست، نیویورک تایمز، گاردین، ایندیپندنت و تایمز افشاگری ویکی لیکس را در زمینه جاسوسی واشنگتن از روسای جمهور فرانسه تیتر کرده و گزارش دادند که پاریس به خاطر این موضوع سفیر آمریکا را فراخوانده است البته با توجه به اظهارات دولتمردان غربی مبنی بر عادی بودن مساله جاسوسی به نظر می‌رسد منافع دوجانبه مهم‌تر از دلخوری‌های ناچیز بوده و بزودی مساله جاسوسی آمریکا از پاریس همچون مساله جاسوسی از برلین به دست فراموشی سپرده شود.

معصومه زارع - گروه بین‌الملل