آسیب شناسی روابط ایران و انگلیس

رابطه ایران و انگلیس در طول تاریخ معاصر و از قبل از ملی شدن صنعت نفت ، کمتر زمانی خوب و حسنه بوده است. تنش و چالش از واقعیت های معمول در روند روابط این دو کشور با یکدیگر است.

کد خبر: ۷۸۰۵۹

انگلیس در 3 مقطع تاریخی افزون بر آن که خود علیه ایران موضع گرفت ، دیگر کشورهای مطرح اروپایی را نیز تحریک و تشویق به موضعگیری علیه ایران کرد:

1 ) در جریان ملی شدن صنعت نفت
2 ) در جریان وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357
3 ) در جریان مذاکرات هسته ای که به صدور قطعنامه اخیر شورای حکام علیه ایران منجر شد.
کانون توجه تاریخی انگلیس در ارتباط با ایران همواره بر محور جنوب ایران و به طور ویژه ، استان خوزستان بوده است. «نفت» همواره محرک انگلیس برای اعمال سیاست های خصومت ورزانه ، فریبکارانه و یا مصالحت جویانه بوده است . درواقع میزان انتفاع یا عدم انتفاع انگلیس از نفت ایران بر نحوه تعامل میان تهران و لندن تاثیر می گذاشت. از این رو ، وضعیت موجود در روابط ایران و انگلیس و مواضع خصمانه و فریبکارانه این کشور علیه ایران نکته تازه ای نیست. قومیت ها ، محور بازی انگلیس در جنوب کشور بوده است . اختلاف های قومی در جنوب کشور که نبض اقتصاد ایران نیز در آن قرار دارد ، موجب آشفتگی در قدرت دولت مرکزی می شود و بازی نخ نمای انگلیس در جنوب کشور نیز بر استفاده از این ابزار تاکید دارد. جالب اینجاست که انگلیس همین بازی را در عراق نیز پیاده می کند. نمونه آن ماجرای بصره است که جاسوس های انگلیس قصد ایجاد اختلاف بین گروههای شیعه و سنی را داشتند که این توطئه با هوشیاری مسوولان سیاسی عراق و فرماندار بصره افشا شد. در انفجارهای اخیر اهواز اگرچه به طور قطعی و مشخص ، هنوز مدرکی دال بر دخالت انگلیس به دست نیامده است اما ما به نقش انگلیس و دست داشتن این کشور در این حوادث مشکوک هستیم زیرا براساس اسناد به دست آمده و اعترافات موجود ، سرویس اطلاعاتی انگلیس در انفجارها و حوادث گذشته در استان خوزستان و شهرستان اهواز، نقش مستقیم و فعالی داشت . انفجارهای اخیر نیز نمی تواند بی ارتباط با حوادث قبلی باشد. امروز بازیچه های انگلیس در خوزستان همان افرادی هستند که در قبل از انقلاب ، توسط این کشور پرورش یافتند و بعد از انقلاب نیز زیر چتر حمایتی دولت انگلیس قرار گرفتند. منافع و اهداف انگلیس در ایران و در شرایط کنونی ، با منافع و اهداف این کشور در دوران ملی شدن صنعت نفت تفاوتی نکرده است بنابراین نباید انتظار داشت که این کشور رفتار خود را در قبال ایران تغییر دهد زیرا آنچه برای این کشور در تعامل خود با دیگر کشورها اصالت دارد ، منافع انگلیس است. روابط میان ایران و انگلیس در شرایط کنونی ، دارای حساسیت های ویژه ای است . از سویی انگلیس به همراه 2 کشور فرانسه و آلمان یک طرف گفتگوهای دیپلماتیک ایران در پرونده هسته ای را تشکیل می دهد و از سوی دیگر نیروهای نظامی این کشور در پشت مرزهای جنوب غربی ایران و در خاک عراق مستقر شده اند. انگلیس با بهره گیری از این موقعیت از هر روش فریبکارانه ای برای تحریک 2 کشور دیگر اروپایی علیه ایران در نشست شورای حکام استفاده کرد. در این شرایط حساس رابطه ایران با انگلیس چگونه باید باشد؛ دستگاه دیپلماسی در این شرایط باید بسیار هوشمندانه عمل کند تا ضمن حفظ منافع ملی و روحیه مذاکره ، به دنبال جایگزینی دیگر کشورهای اروپایی و ذی نفع در جریان پرونده انرژی هسته ای باشد تا بتواند مانع تاثیرگذاری انگلیس در آژانس بین المللی انرژی هسته ای و دیگر عرصه های بین المللی شود.