رابطه گروه خون با سکته و سرطان

امروزه می‌دانیم که همه ما واجد یکی از گروه‌های خونی O، A، B و AB هستیم و سال‌هاست که دانشمندان به مطالعه صفات وراثتی وابسته یا تأثیرپذیر از گروه‌های خونی پرداخته‌اند. در این بین گاهی وجود ارتباط بین صفات مختلف و گروه‌های خونی اثبات و در بسیاری از موارد نیز رد شده است. این بار در پژوهش جالب توجهی که در شمال شرق ایران انجام شده و نتایج آن در نشریه علمی BMC Medicine منتشر شده است، پژوهشگران نشان داده‌اند، گروه‌های خونی می‌تواند در شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و برخی سرطان‌ها موثر باشد.

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد کسانی که گروه خونی A، B یا AB دارند، نسبت به کسانی که گروه خونی O دارند بیشتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی هستند و ممکن است طول عمرشان کوتاه‌تر باشد. اما اگر گروه خونی‌تان O نیست نباید نگران باشید، زیرا بروز خطرات قلبی و به طور کلی طول عمر هر فرد تابع عوامل مختلف و پیچیده‌ای است.

در مطالعه‌ای که در شمال ایران در مدت هفت سال انجام شده است، محققان حدود 50 هزار فرد میانسال و مسن را زیرنظر گرفتند. آنها متوجه شدند که کسانی که گروه خونی‌شان O نیست در مقایسه با کسانی که گروه خونی O دارند، 9 درصد به دلایل مختلف و 15 درصد هم در اثر بیماری‌های قلبی و عروقی دچار مرگ‌ومیر بیشتر می‌شوند.

دکتر آرش اعتمادی، اپیدمیولوژیست موسسه ملی بهداشت در ایالات متحده و از محققان همــــکار در این پروژه به Live Science گفت: برای من بسیار جالب بود که افرادی با گروه‌های خونی خاص ـ جز دارندگان گروه خونی O - با ریسک بالاتری در اثر بیماری‌های خاص از دنیا می‌روند.

در این مطالعه محققان بررسی کردند که آیا داشتن گروه خونی خاص ارتباطی با بروز سرطان معده- که درصد ابتلای بالایی در میان ساکنان شمال شرق ایران دارد-داراست یا خیر. بر اساس نتایج این مطالعه که بیست و چهارم دی به صورت آنلاین در ژورنال BMC Medicine منتشر شده است، مشخص شد افرادی که گروه خونی غیر از O دارند در مقایسه با دارندگان گروه خونی O ریسک 55 درصدی بالاتری برای ابتلا به سرطان معده دارند. نکته جالب توجه اینجاست، با این‌که محققان عوامل دیگری مثل سن، جنسیت، مصرف سیگار، وضع اقتصادی ـ اجتماعی و قومیت را نیز در نظر گرفته بودند، کماکان ارتباط بین گروه خونی و خطر بروز بیماری‌ها و طول عمر وجود داشت.

دکتر اعتمادی در گفت‌وگو با Live Science گفته است: «مطالعات قبلی نشان داد افرادی که گروه خونی O ندارند ممکن است با احتمال بالاتری به سرطان‌های خاص و بیماری‌های قلبی و عروقی دچار شوند. اما کماکان ارتباط میان گروه خونی و طول عمر چندان مشخص نبود.» حدود 11 هزار نفر در این مطالعه اطلاعاتی درباره وضع بیوشیمیایی خون خود، شامل سطوح کلسترول، گلوکز و فشارخون رادر اختیار محققان قرار دادند. در این بین مشخص شد افراد واجد گروه خونی A معمولا دارای مقادیر بالاتری از کلسترول کل و کلسترول LDL در بدن خود هستند. کلسترول LDL معروف به کلسترول بد است.

دکتر اعتمادی می‌گوید: ممکن است مقدار بالاتر کلسترول تا حدی توضیح دهنده افزایش احتمال خطر مرگ‌ومیر در این افراد باشد. افرادی که گروه خونی‌شان O نیست بیشتر مستعد لخته شدن خون هستند و این احتمال لختگی بیشتر ممکن است به مشکلات قلبی بیشتر منجر شود. بعلاوه لازم است توجه داشته باشیم ژن‌های مسئول تعیین گروه خونی روی همان کروموزومی هستند که ژن‌های مسئول کنترل کلسترول خون روی آن کروموزوم قرار دارند. اما بعید است که کلسترول فقط مسئول این تفاوت در طول عمر افراد باشد. ما فکر می‌کنیم ترکیبی از همه این عوامل منجر به افزایش مرگ و میر شده باشد.

دکتر ماسیمو فرانچینی، مدیر بخش هماتولوژی و انتقال خون بیمارستان کارلو پوما در ایتالیا که در این مطالعه مشارکتی نداشته و یادداشتی درخصوص این مقاله در ژورنال BMC Medicine نوشته است به Live Science گفت: هرچند افرادی که گروه خونی‌شان O نیست ممکن است با احتمال بیشتری به این بیماری‌ها دچار شوند، اما آنها به هیچ وجه نباید نگران این باشند که گروه خونی‌شان عامل تعیین کننده در سلامت آنهاست. نداشتن گروه خونی O فقط بیانگر وجود یک عامل خطرساز در میان عوامل خطرساز متعدد دیگر است و این در حالی ‌است که بخش عمده‌ای از مردم جهان گروه خونی‌شان O نیست و بسیاری از آنها نیز هرگز به بیماری‌های قلبی و سرطان‌های خاص دچار نمی‌شوند. عقیده من این است که داشتن سبک زندگی سالم اصلی‌ترین عاملی است که می‌تواند تضمین‌کننده سلامت افراد باشد.

کاظم کوکرم / گروه دانش