وزارت علوم در بن‌بست سرپرستی

طبق قانون اساسی، اداره یک وزارتخانه توسط سرپرست فقط برای سه ماه ممکن است و با توجه به این‌که سیدرضا فرجی‌دانا، در روز بیست‌ونهم مرداد از سوی مجلس برکنار شد، این مهلت سه ماهه فردا پایان می‌یابد و آن‌طور که عباسعلی کدخدایی، مشاور عالی دبیر شورای نگهبان گفته، ادامه وضع فعلی، تنها با حکم رهبر معظم انقلاب جایز است.

کدخدایی، در این‌باره با بیان این‌که قانون اساسی و تفسیر اصل 135 درباره ادامه سرپرستی وزارتخانه بیش از سه ماه مسکوت است، به ایرنا گفت: این امر، جزو اختیارات ولی‌فقیه است. شخص رئیس‌جمهور می‌تواند چنین درخواستی کند، در آن صورت رهبر معظم انقلاب به این موضوع ورود می‌کنند.

خبرگزاری تسنیم هم در این باره نوشته که با اتمام فرصت سه‌ماهه برای معرفی وزیر جدید، طبق نظر صریح شورای نگهبان، هرگونه دخل و تصرف سرپرست در وزارت علوم، غیرقانونی شده و فقط حکم حکومتی از جانب ولی فقیه امکان دخل و تصرف در این وزارتخانه را شرعی و قانونی می‌کند.

فخرالدین احمدی دانش‌آشتیانی دیروز در جلسه علنی مجلس با 171 رای مخالف، 70 رای موافق و 16 رای ممتنع، اعتماد مجلس نهم را برای تصدی این وزارتخانه کسب نکرد تا همچنان ساختمان هرمزان وزارت علوم بدون وزیر باقی بماند. مقایسه آرای دانش‌آشتیانی با نیلی احمدآبادی نشان می‌دهد که چهارمین گزینه پیشنهادی روحانی نسبت به سومین گزینه اقبال کمتری در بهارستان داشت و موافقانش 9 رای کمتر داشتند و مخالفانش 11 رای بیشتر را از آن خود کردند.البته از زمان معرفی دانش‌آشتیانی به مجلس حجم بالای مخالفت‌ها با گزینه پیشنهادی نشان می‌داد که وی شانس کمی برای رای‌آوری دارد و به همین سبب برخی نمایندگان به روحانی پیشنهاد می‌کردند با توجه به زمان اندک باقیمانده تا فرصت سه‌ ماهه، گزینه دیگری را به پارلمان معرفی کند، ولی دولتی‌ها تا آخرین ساعات تلاش کردند برای جلب نظر نمایندگان تلاش کنند.

شاید آخرین تلاش در این رابطه را دیروز حسن روحانی در بهارستان انجام داد. رئیس‌جمهور که پیش از این سه بار سابقه ناکامی در ارتباط با وزارت علوم را در مجلس داشت، در جلسه دیروز تلاش کرد درباره برخی ابهامات در کارنامه چهارمین وزیر پیشنهادی توضیحاتی ارائه کند. بر همین اساس او گفت: «من در انتخاب وزیر برخلاف آنچه برخی رسانه‌ها شایعه می‌کنند، تحت ‌تاثیر فشار گروه سیاسی یا شخصی نیستم و تحت تاثیر فشار گروهی کاری انجام نمی‌دهم.» او شاید در پاسخ به چرایی انتخاب گزینه‌های وزارت علوم از یک طیف خاص سیاسی بیان کرد: در شرایطی هستیم که داوطلبان برای به دوش گرفتن مسئولیت‌ها زیاد نیستند و باید به این مساله توجه کرد. او با بیان این‌که «معیار ما برای انتخاب وزیر، مقبولیت میان استادان و دانشجویان است»، نسبت به برخی انتقادات از رویه دولت اعتدال در معرفی وزرای پیشنهادی علوم گلایه کرد و یادآور شد: «این‌که برخی رسانه‌ها کلمه لجبازی را برای رئیس‌جمهور و مجلس به کار می‌برند، به نظر واژه‌ای مناسب برای مجلس و دولت نیست. اینجا جای دعوا به مفهوم معروف نیست؛ جای تنازع نیست، ‌مجلس و دولت اهل تعامل هستند و می‌خواهیم در کنار هم مسائل کشور را حل کنیم.»

وی در پاسخ به انتقادها درباره گرایش‌های سیاسی وزیر پیشنهادی، به نحوه آشنایی‌اش با دانش‌آشتیانی اشاره کرد و یادآور شد: اولین کسانی که آقای دانش‌آشتیانی را معرفی کردند، دوستان قدیمی ایشان بودند که اتفاقا دوستان پر و پاقرص اصولگرای ما هستند و کسی از اصلاح‌طلبان با من صحبت نکرد. هر چند از نظر من اصولگرا و اصلاح‌طلب فرزندان انقلاب هستند و فرقی میان هیچ حزبی نیست و کسانی که به انقلاب، امام و رهبری معتقدند برای ما محترم هستند.

روحانی ادامه داد: وقتی با ایشان صحبت می‌کردم ایشان گفتند که سیاست را به معنای جناح‌بازی، سال‌ها کنار گذاشته‌اند و برای من مهم نیست سوابق سیاسی ایشان کدام حزب و جناح بوده و مهم وفادار بودن به نظام، انقلاب، رهبری و خدمت به مردم است.

مخالفت‌ها و موافقت‌های سیاسی با وزیر پیشنهادی

با این همه دفاع روحانی از چهارمین وزیر پیشنهادی‌اش کارگر نیفتاد و حتی اظهارات دانش‌آشتیانی که گفت «مستقلم و به هیچ حلقه فکری وابستگی ندارم... فرزند انقلابم و تهمت‌ها را به جان می‌خرم... من خودم بسیجی‌ام و دست همه بسیجیان را می‌بوسم... عضو موسس جبهه مشارکت نبودم... من هیچ نامه‌ای را در سال 88 امضا نکرده‌ام...» نیز نتوانست آرای اعتماد نماینده‌ها به او را افزایش دهد.

در این جلسه علیرضا زاکانی، سخنگوی فراکسیون اصولگرایان که در مخالفت با وزیر پیشنهادی علوم سخن می‌گفت، فیلم دو دقیقه‌ای از حضور دانش آشتیانی در جمع معترضان انتخابات 88 در دانشگاه امیرکبیر را به نمایش گذاشت و قاسم جعفری، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در سخنانی در مخالفت با وزیر پیشنهادی علوم ابراز عقیده کرد که همه وزرای پیشنهادی علوم از گروه وزیر دوران اصلاحات و تیم آنها هستند.

نقوی حسینی، دیگر نماینده منتقد هم بیان کرد: گویا وزارت علوم سهم حزب منحل شده مشارکت است.

از سوی دیگر، علی مطهری نماینده مردم تهران که در دفاع از وزیر پیشنهادی علوم سخن می‌گفت از نمایندگان مجلس خواست کاری نکنند که از مجلس نهم خاطره بدی در ذهن مردم باقی بماند. همچنین محمدرضا تابش نماینده اصلاح‌طلب مجلس در موافقت با وزیر پیشنهادی، از نمایندگان خواست اجازه دهند دولت کارش را بکند و به وزیر پیشنهادی علوم رای دهند.

به گزارش ایسنا، سیدعبدالکریم هاشمی، دیگر نماینده موافق هم با بیان این‌که کشور به آرامش نیاز دارد، اظهارکرد: ما باید به دانش‌آشتیانی که سابقه جبهه و جنگ دارد و مدیری دانشگاهی است، اعتماد کنیم.

با این همه، دفاع نماینده‌های موافق و رایزنی‌های صورت گرفته به نتیجه نرسید و با ناتوانی چهارمین گزینه پیشنهادی برای جلب اعتماد مجلسی‌ها، اکنون نگاه‌ها متوجه رئیس‌جمهور است که چه کسی را تحت چه شرایطی به‌عنوان پنجمین گزینه به مجلس معرفی می‌کند و آیا او پیام رای عدم اعتماد نمایندگان به گزینه‌های پیشنهاد شده را دریافته است؟